İş Kültürü

Tanışma & Selamlaşma

Hırvatlar iş ortamında profesyonelliklerini sürdürmekle beraber, birkaç temastan sonra daha rahat davranabilmektedir. İlk toplantılardaki selamlaşma resmi olma eğilimindedir.

Selamlaşmalar, sıkı bir el sıkışma ve doğrudan göz teması içermelidir. Görüşme esnasında daima doğrudan göz temasını korumak önemlidir. Toplantıda oturulacak yer gösterilene kadar ayakta durmak yerindedir.

Günün saatine uygun olarak selamlama önemsenmektedir. ("Günaydın", "İyi günler" ve "İyi akşamlar".)

Muhataba unvanları ve soyadıyla hitap edilmesi beklenmektedir. Unvanlardan emin olunmaması halinde, erkekler için "Gospodin", kadınlar için " gospođa (Gospoca) " ve "gospođica (Gospocitsa)" kullanılmaktadır). Sadece yakın arkadaşlar ve aile üyeleri ilk isimleri kullanma eğilimindedir. Konuşmanın başlangıcında bir kaç kelime Hırvatça konuşmak ilk görüşmedeki soğuk ortamı yatıştırmak için tercih edilebilir.

 

Toplantılar

İlk toplantılar, tanışma amaçlı planlanır ve ilk toplantı, gerçek karar vericiden ziyade bir orta yönetici ile yapılabilmektedir. Bir iş ilişkisine girmeden önce karşı tarafı daha iyi tanıyabilmek için en az iki-üç toplantı yapılması beklenir.

Toplantı talep ederken tarih ve zaman ile ilgili birkaç seçenek sunulması ve gündemin iletilmesi beklenmektedir. Gündem bir kılavuz niteliği görür. Ancak görüşmelerin gündemin dışında yol alması da beklenen bir durumdur.

Dakiklik beklenmekte ve son derece ciddiye alınmaktadır.

Hırvatça Hırvatistan’ın resmi dilidir. Bununla birlikte iş süreçleri genellikle İngilizce dilinde yürütülebilmektedir.

Toplantılarda kartvizitler resmi bir ritüel olmadan değiştirilmektedir. Kartvizitlere unvanları ve mesleki niteliklerin yer alması beklenmektedir.

Toplantıda karşı tarafa bir doküman sunulacaksa bunun Hırvatça ya da İngilizce olması beklenmektedir.

Toplantıların başında iş gündemi dışında küçük bir sohbet yapılmaktadır. Doğrudan iş konusuna girmek kabalık olarak addedilebilmektedir.

Birçok Hırvat öğle yemeğinden sonra şehir dışına gitmektedir, bu nedenle Cuma öğleden sonraları toplantı planlamamakta fayda görülmektedir. Ayrıca Ağustos ayı tatil dönemi olduğu için bu dönemde iş ziyareti planlanmaması yerindedir.

İletişim Şekli

Hırvatlar konuşmada açık sözlü olma eğilimindedir ancak aynı zamanda kelimeleri doğru seçmeye ve karşı tarafı üzmemek için diplomatik olmaya da vurgu yapılır. Fikir ayrılıklarını özgürce ifade etme eğilimindedir, ancak bunu kimseyi gücendirmemek için saygılı ve diplomatik bir şekilde yaparlar.

Hırvatların yüksek sesle konuşma ve konuşmalarda hareketli olma eğilimindedir. Alçak sesle ve yumuşak konuşma, özgüven eksikliği olarak algılanabilir.

Mektuplar belirli bir kişiye değil şirkete gönderilmelidir. Bu, adresin gönderildiği kişi ofisten uzakta ise bir mektubun alıkonulmasını engellemektedir.

Birine işaret parmağını sallamak veya işaret etmek de kaba olarak kabul edilir. Birinin bir kişiyi veya nesneyi işaret etmesi gerekiyorsa, kibar davranış tüm eli kullanmak veya başını sallamaktır.

Hırvatlar genellikle konuşmalarda mizahı kullanırlar ancak iş ortamında genellikle mizahtan kaçınırlar veya mizahı sınırlarlar.

İş görüşmelerinde parasal sorunlardan veya aile meselelerinden bahsetmek hoş karşılanmaz.

 

Kıyafet

Hırvatistan'da iş ortamında resmi kıyafete önem verilmektedir. Hırvat iş adamları ofise ve iş toplantılarına takım elbise giyerler. Erkekler ceket ve kravatlı takım elbise giyerken, kadınlar daha geniş seçeneklere sahip olma eğilimindedir. Her durumda, iyi giyinmek, işe karşı tutumunuzu ve detaylara dikkatinizi gösteren bir saygı göstergesidir.

 

Hediye

Çoğunlukla ilk toplantıda hediye verilmesini beklemez. Hediye alışverişinde bulunulursa, rüşvet olarak yorumlanabileceği için pahalı hediyeler önerilmez. Bunun yerine, ülkemizi temsil eden bir kitap veya simgesel bir hediye gibi küçük hediyeler kabul edilebilir. Eve davetlerde çiçek götürülmesi hoş karşılanır.

 

İş Yemekleri

Hırvatistan'da iş yemekleri yaygındır. Uzun vadeli iş ilişkilerinin kurulması için önemli olan karşılıklı tarafların birbirini yakından tanıması ve sosyal ilişkilerin geliştirilmesi adına bir fırsat olarak görülmektedir.

Toplantının ev sahibi restoranı belirler, rezervasyonu yapar ve hesabı öder.

İnsanlar yemek yemeyi ve yemek zamanlarında sohbet etmeyi sevdikleri için sofra adabı nispeten rahattır. Bununla birlikte, uyulması gereken davranış kuralları bulunmaktadır.

Nerede oturulacağının gösterilmesi beklenmelidir. Sofra adabı kontinental'dir, yani, yemek yerken çatal sol elde, bıçak sağda tutulur. Resmi yemeklerde peçete açılır ve kucağına konur. Ev sahibi başlama sinyali verene kadar yemeye başlamamak gerekir. Tabağınızda az miktarda yiyecek bırakmak, yemeğinizin bittiğini gösterir.

 

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

Hırvatlar aile odaklı ve sosyal ilişkilere önem veren bir toplumdur. İş kaygılarının özel hayatlarını olumsuz yönde etkilemesine izin vermek istemezler. Bu nedenle çalışma saatlerinin dışında işle ilgili aramak, özelden mesaj yazmak vb. hoş karşılanmaz.

Hırvatlar kendilerine acele ettirmek üzere yapılan yönlendirmelerden hoşlanmazlar. Hırvatistan’da iş yapmak sabırlı olmayı gerektirmektedir.