İş Kültürü

Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi

Irak; siyasi, ekonomik, tarihi ve kültürel açıdan ülkemiz için önemli bir ülkedir. Aynı zamanda ortak sınırımızın olduğu Irak’ta; Musul ve Kerkük gibi Türk soydaşlarımızın yoğun olarak yaşadığı şehirler ile Necef ve Kerbela gibi Şii Dünyasının önemli şehirleri de bulunmaktadır.

Irak, idari olarak 18 Vilayetten oluşmaktadır. Irak’ın başkenti Bağdat olup, nüfusun yoğun olduğu diğer vilayetler ise Basra, Musul, Erbil ve Kerkük’tür.

Irak’ın komşuları olan ülkeler; Türkiye, Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün, Suriye ve İran’dır. Nüfusu çok genç bir ülkedir. Nüfus artış hızı da yüksektir. Irak’ta Arapça ve Kürtçe resmi dillerdir. Soydaşlarımız ise Türkçe dilini kullanmaktadır. İngilizce çok yaygın kullanılmamaktadır.

 

Tanışma & Selamlaşma

İlk görüşmede; göz temasını koruyacak şekilde karşı tarafın elini sıkmanız gerekir. Selamlaşmaya; geleneklere göre salonda yaşı veya pozisyonu büyük olan Iraklı ile başlamak daha uygun olur. Taraflar el sıkıştıktan sonra, bir saygı ifadesi olarak sağ ellerini kalplerine götürebilir.

Genel olarak görüşmelerde; kadın ile erkekler tokalaşmadan sözlü olarak selamlaşır.

Görüşmeye başlamadan önce kartvizit değişimi yapılması, kartın bir yüzünün Arapça olması ve sağ elle verilmesi uygun olur.

Gündelik hayatta kullanacağınız nezaket sözcüklerinin Arapça karşılığını öğrenmek ve yerel halk ile yakınlaşmak karşı tarafta güvenin tesis edilmesi açısından önemli bir başlangıç sağlayacaktır.

Irak’ta samimiyet, nezaket ve sohbet en değer verilen hususlardır. Bu bağlamda takdir, övgü, teşekkür ve iltifat sözcükleri sıkça kullanılmaktadır.

Irak’ta kişinin statüsü önemli olduğundan kişinin statüsüne uygun bir hitap şekli kullanılmalıdır. Araplar genellikle ilk ismi kullanırlar, hitap ederken ismin başına Türkçe’de de kullanılan “Üstad”, “Seyyid” , “Haji”  gibi unvanların kullanılması daha samimi bir ortamın oluşmasını sağlar.

Görüşme yapacağınız kişi ile sıcak bir tanışma yapmanız faydalı olacaktır. Görüşmede kalabalık bir grup var ise; her kişiyi ayrı ayrı selamlamak ve sıcak temas kurmak önemlidir. Sağ eli kalbe doğru götürerek yapılan selamlaşma samimiyet ve saygı ifadesidir. Avuç içini gösterecek şekilde eli kaldırmak ve bir süre bu şekilde selam vermek yabancı olmadığınızı ifade etmenin en rahat şeklidir.

Bu selamı araç geçiş noktalarında, park yerlerinde, bir görüşmeye veya salona girdiğinizde kullanmanız rahat ve samimi bir ortam oluşmasını sağlayacaktır. Günlük dilden birkaç kelime bilmek faydalı olabilir. Örneğin; konuştuğunuz kişilerin adlarının başına “Kak” (Bey) koyarak hitap edebilirsiniz. Örneğin kişinin adı Ahmet ise Kak Ahmet (Ahmet Bey) denilebilir.

 

Vücut Dili

Iraklılar konuşurken yakın durur. Konuşma esnasında şayet oturuluyor ise bacak bacak üstüne atılmamalıdır.

Çok yüksek sesle konuşulmamalıdır. Ancak, özellikle iş görüşmelerinde karşı tarafın konuyu anlaşılacak şekilde bir ses tonuyla yapması önemlidir.  

Konulurken jest ve mimikler çokça kullanılır. İnsanlar birbirlerinin omuzuna veya koluna dokunabilir veya kol kola girebilir. Bunun için bir görüşme bile yeterli olabilir. Güven tesis edilmesi için muhatapların birbirini daha çok tanıması önem arz etmektedir.

 

Kurumsal Kültür

Irak iş kültüründe kişisel ilişkiler büyük rol oynamaktadır. Iraklılar genellikle tanıdıkları ve güvendikleri kişilerle çalışmayı tercih etmektedir.

Bir firmanın güvenilirliği finansal yeteneklerden ziyade firma yetkililerinin kişisel nitelikleriyle ölçülmektedir. Irak’ta güven unsuru, iyi bir iş anlaşmasının özü olarak kabul edilir. Bu nedenle Iraklılarla profesyonel iş toplantılarının yanı sıra sosyal etkinliklerde de bir araya gelmek, Iraklıları evlerinde ziyaret etmek veya onları Türkiye’ye davet ederek konuk etmek, anlaşma aşamasında fayda sağlayacaktır.

Karşı tarafın iş dışındaki taleplerinin dinlenmesi ve karşılanması önemlidir. Iraklılar iş ilişkisi kurulurken; pazarlık etmeyi sever.

Iraklılar zaman konusunda oldukça rahattır. Bu nedenle Irak’ta iş yapmak için sabırlı olmak ve ikili ilişkilerle sorunları çözmek gerekir.

Mümkün olduğu takdirde iş sözleşmesinin yerel bir avukata inceletilmesi faydalı olacaktır. Sözleşmelerde; şayet Türk çalışan var ise bu kişiler için ikamet izninin Irak tarafınca alınmasını hükme bağlamak kolaylık sağlayacaktır.

İş yaparken çalışma saatlerinin kısa, Cuma ve Cumartesi günlerinin hafta sonu tatili olduğu unutulmamalıdır.

İş ilişkisi geliştirilirken tarafların birbirini tanıması ve güvenmesi önemli rol oynamaktadır. Bu çerçevede, taraflar iş konuşmadan önce uzunca sohbet edebilir. Bu sohbetlerde samimiyet ön plana çıkar. İkili iş ilişkisinin gelişmesi ve karşı tarafın iş dışındaki taleplerinin dinlenmesi ve karşılanması önemlidir. İş görüşmeleri sırasında; farklı konuların gündeme gelmesi durumunda esnek olunmalıdır. Bu tür durumlarda sunulan teklifler üzerinde gerekirse tek tek konuşulmalı ve uzunca açıklama yapılmalıdır. Toplantıda; ana gündem maddesine tekrar dönmek için acele edilmemelidir. 

 İş görüşmelerinde sözleşme yapmanın firmanız için bir zorunluluk olduğunu, Türkiye’de ve Dünyadaki iş anlaşmalarınızı bu çerçevede yaptığınızı vurgulayarak gerekli açıklamaları tüm ayrıntılarıyla nazikçe yapmanız gerekecektir.

 

Sofra Adabı

Iraklılar, yemeklerde bir araya gelmeyi sever ve misafirin yiyebildiği kadar çok yemesi konusunda ısrar eder. Bu davranış biçimi, bir misafirperverlik göstergesidir.

Misafirlerin davete gelirken tok gitmesi veya sofrada yemek yememesi ya da az yemesi saygısızlık olarak kabul edilir.

Irak’ta ev sahibi sofradan kalkmadan misafirin yemeği bırakıp sofradan kalkması veya yemek yemeği bırakması hoş karşılanmaz.

Bazı geleneksel yemeklerde, çatal kaşık kullanılmadan elle yemek yenebilir ve ev sahibi misafire eliyle yemek yedirmek istediği zaman, yemeğin geri çevrilmesi saygısızlık olarak kabul edilir.

Ev sahibinin ikram ettiği her şeyden tadılır ve geri çevirmemek gerekir.

Yemek bittikten sonra çay servisi yapılır.

İnsanlar misafirperverdir ve karşı tarafın da aynı misafirperverliği göstermesi önem arz eder. Sofrada çok çeşit yemek olması ve karşı tarafın tabağına bizzat yemek koymak ihtimam, sevgi ve saygı göstergesidir.

 

Kıyafet

Irak sıcak bir iklime sahip olduğundan kıyafete dikkat edilmesi gerekir. Iraklılar dış görünüşe önem verir.

İş için gelen erkeklerin takım elbise giymesi ve kravat takması tavsiye edilir.

 

Hediye

İlk iş görüşmesinde hediye verilmesi beklenmemektedir. Ancak, Türkiye’yi temsil eden küçük bir hediye verilmesi iyi bir başlangıç olur.

Hediye sağ elle verilir ve alınır, hediyenin hemen açılıp açılmaması yönünde genel bir kural yoktur.

 

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

Irak’ta yazılı iletişim e-posta veya akıllı telefon uygulamaları üzerinden yapılabilmektedir. Dolayısıyla e-posta yazışmalarının kurumsal e-posta adresi üzerinden yapılması firmaların imajı ve ciddiyeti açısından önem taşımaktadır.

Diğer taraftan, kurumsal e-posta kullanımının halen çok yaygın olmaması nedeniyle, Iraklı muhatapların kişisel cep telefonu numaraları temin edilerek mesajlaşma programları üzerinden (örneğin Whatsapp) potansiyel müşteriler ile temas kurulması ve teklif gönderilmesi e-posta yazışmalarına nazaran daha etkili olacaktır.

Irak’ta Devlet Kurumları dahil sosyal medya (özellikle Facebook) kullanımı çok yaygın olup, bu platform üzerinden bilgi toplanması ve/veya tanıtım yapılması da faydalı olacaktır.  Ancak klasik medya araçları (televizyon, radyo, basılı medya) halen tanıtım yapmak için uygun mecralardır.