İş Kültürü

Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi

İran farklı kültür ve gelenekleri olan ve çeşitli kavimlerin yaşadığı kadim medeniyete sahip bir ülkedir. Tarih boyunca İranlılar tüccar geleneklerini sürdürmüşlerdir. İran’la iş yapmak isteyenlerin muhataplarının yaşam tarzları, tacirlik adetleri ve kültürleri hakkında bilgi sahibi olmaları gereklidir.

 

Tanışma & Selamlaşma

İran’da nezaket kuralları önemlidir. Selamlaşma el sıkışarak yapılır. Bir kural olarak kadınlar el uzatmadıkça erkekler de el sıkışmak için ellerini uzatmamalıdır. Bunun yanında, devlet dairelerinde yabancı kadınların el sıkışmak için ellerini uzatmaktan kaçınmaları uygun olacaktır. Hafif bir baş selamı ile karşı tarafla selam verilebilir. Özel şirket görüşmelerinde ise muhatapların durumuna göre davranılabilir. İranlılar genellikle soyadları ile takdim edilir ve devamında sizin de resmi olarak soyadı ile hitap etmeniz uygun olacaktır. Aynı şekilde kadınlar da soyadları ile takdim edilir ve soyadın bir erkek ismine benzemesi sebebiyle takdim sizi şaşırtmamalıdır. (Hanım Mohammedi gibi) İlk tanışmada İran kültürü gereği hemen “hal hatır” sorulabilir. 

 

Vücut Dili

İran’da bacak bacak üstüne atılması karşı taraf için saygısızlık olarak düşünülmemektedir. Hatta kadınların muhatabı karşısında bacak bacak üstüne atması “toplu” bir şekilde oturmak ve karşı tarafa saygı gösterildiği ifadesini taşımaktadır. Samimi ve biraz da geleneksel yapıda olan İranlı erkekler arasında 3 kere yanak öpülmesi veya yanakların dokundurulması adabı bulunmaktadır. Sohbet edilen odadan çıkıp tekrar döndüğünüzde hafif bir şekilde ayağa kalkılarak size saygı ifadesinde bulunulabilir.

 

Kurumsal Kültür

İranlılar tarihi bir geçmişe dayalı ve mevcut şartların bir sonucu olarak mahir tüccarlardır. Bununla birlikte tacirlikleri geleneksel unsurlar taşımaktadır. Bu durum İranlılara müzakereci ve sabırlı bir tacirlik yeteneği katmaktadır.

İranlılar tanıdıkları ve güvendikleri kişilerle iş yapmak isterler. Bu nedenle iş yapacakları kişileri önceden çok iyi tanımak ve güven ilişkisini kurmak isterler. Bazı durumlarda bir şirketten randevu veya ürün satın almak için şirket tarafından tanınan birinin referans olması gerekebilir. Aynı şekilde bir kere olsun bir şirketin müşteri veya tedarikçi listesine girerseniz hızlı ve devamlı bir ticaret yapabilirsiniz.

İranlılar için ilişki ağı ve kimlerle ne kadar güçlü bağlantıların kurulduğu çok önemlidir. Sağlam ve doğru bağlantılar bir gün elbet işe yarayacaktır.

İran’da aile üyeleri tarafından yönetilen aile şirketlerine sıkça rastlanmaktadır.

İranlılar rahat ve sakin bir şekilde problemi çözmeye çalışırlar.

İran’da hiyerarşik ilişkiler ülkemize göre daha esnektir. Bir memurun bir Bakan ile münasebeti veya bir çalışanın bir Genel Müdür ile münasebetinde ülkemizdekine benzer bir disiplin beklenmemelidir.

İlk görüşmede kartvizit değişimi yapılır. Kartların iki elle ve kart yüzünün muhataba dönük verilmesi sıkça rastlanan ve saygı ifade eden bir davranıştır.

İlk görüşmelerde hemen konuya girilmez ve ülkemizdekine benzer şekilde hal-hatır sorularak sohbet edilir. Ayrıca İranlılar büyük oranda turist olarak ülkemizi ziyaret etmektedirler. Muhatabınız ilk buluşmada Türkiye ile ilgili bir bahis açabilir.

Görüşmeler ve karar alma süreci yavaş yürüyebilir. İranlılar çok sabırlıdır.

Sofra Adabı

İranlılar çok misafirperverdirler.

Öncelikle misafire ikramı ne kadar önemsediklerini göstermek için masaya çok çeşitli ve çok fazla miktarda yemek getirilir. Onur konukları masada başköşelere oturtulur ve ilk ona servis edilir. İkram edilen her şeyin tadılması, tabaktakilerin bitirilmesi ve hatta tekrar yemek almak ev sahibinizi çok mutlu eder.

Geğirmek ve burun çekmek çok büyük kabalıktır.

 

Kıyafet

Öncelikle İran yasaları gereği kadınların uzun pardösü giymeleri ve başörtüsü takmaları mecburidir.

İran’da erkekler koyu renk takım elbise giyerler. Devlet dairelerinde İranlı çalışanların kravat takmamaları zorunludur. Yabancıların devlet veya özel kuruluşlarda kravat takmasında mahzur bulunmaz. Ayrıca çeşitli ortamlarda özellikle yabancı olduğunuzun anlaşılması için kravat takmakta yarar vardır. Fuar, kongre veya iş görüşmelerine takım elbise-kravat ile katılmak faydalı olacaktır.

 

Hediye

İran’da iş görüşmelerinde de hediye verilebilir. İranlılar hediye verildiğinde hemen almazlar. Kibarca ısrar etmeniz gerekir, ikinci ısrarınızda alırlar. Hediye iki elle alınır ve verilir.

İran’da bir eve davet edildiğinizde çikolata veya çiçek götürmeniz çok şık bir davranış olur.

Ayrıca 21 Mart İran yılbaşı ve “Nevruz Bayramı”nın başlangıcıdır. Nevruz için kişilerin veya kurumların hediye göndermesi yaygındır. Müşterilere veya değer verilen insanlara hediye göndermek için Nevruz iyi bir fırsattır.

 

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

İran’da çoğu kişi ticari talepler hususunda kendisi yapamasa dahi bir yapanı bularak (eğer bulabilirse) size yardımcı olmaya çalışır. Bu nedenle, karşı taraftan bir talepte bulunurken karşı tarafın kapasitesini iyi ölçmek gerekir.

İran ve İranlılarla iş yaparken akılda tutulması gereken bir diğer husus da “Taarof” kültürüdür. Örnek olarak taksi veya kasiyer nezaketen ödemeniz gereken para için “kalsın” derler, fakat sizin 1 kere ısrar ederek ödemenizi beklerler. İranlıların “Taarof” kültürü çerçevesinde otomatik olarak yaptığı küçük jestler, kibarlıklar veya verdiği küçük hediyeler bazı iş adamları tarafından olgun bir insan davranışı olarak yorumlanmaktadır.

Yine belki “Taarof” kültürünün yansıması olarak İranlılar doğrudan “hayır” demezler. İşin gidişatından veya karşı tarafın tavırlarından bir işin olup olmayacağını anlamanız gerekir.

İranlılar nazik ve duygusal insanlardır. Misafirliğe veya havalimanında bir yakınını karşılamaya giderken bir çiçek demeti götürdüğü gibi İranlı bir arkadaşınız sizinle iletişim kurduğu mesajlaşma programlarında teşekkürünü göstermek için kadın erkek farkı gözetmeden “gül, çiçek ve kalp emojileri” gönderebilir.