
Katar İş Kültürü
Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi
Katar, dünyanın en güvenli ülkelerini gösteren Global Barış Endeksi NUMBEO’ya (en düşük suç endeksi) göre 153 ülke arasında 31. sıradadır. Dünyada yaşamak için en güvenli ülkeler arasında yer almaktadır.
Katar’da, %90 civarı başkent Doha’da yerleşik olmak üzere yaklaşık 2,9 milyon kişi yaşamaktadır. Yabancı çalışanlar toplam nüfusun yaklaşık %88’ini oluşturmaktadır.
Körfez devletlerinin kaderini değiştiren petrol ve gazın keşfinden önce ülke ekonomisinin temellerini balıkçılık, inci avcılığı ve ticaret oluşturmaktaydı.
Katar, Basra Körfezi’nin batı kıyısı boyunca uzanan 563 km’lik sahil şeridine sahip bir yarımadadır. Ülke, güneyde Suudi Arabistan ile 87 km’lik bir kara sınırını paylaşmaktadır. Yakınındaki diğer ülkeler; Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran’dır.
Tanışma & Selamlaşma
Tanışırken el sıkışılmaktadır. El sıkışma esnasında yaşlılardan veya üst düzey yetkililerden başlanılması gerekmektedir. Kadınlarla selamlaşırken, öncelikle kadının el uzatması beklenmelidir. El uzatılmaması halinde kadınlarla el sıkışılması yerine, selamlaşma işareti olarak sağ el kalp üzerinde tutulabilir.
Kartvizitler verilirken genellikle kartın iki elle tutularak verilmesi yaygındır. Öte yandan, bir Katarlıdan herhangi bir şey alınırken sağ elin kullanılması gerekir.
Kartvizitlerin alındıktan sonra hemen çantaya veya cebe atılmaması, toplantı süresince masada bulunması önemlidir. Ayrıca kartvizitlerin üzerinde özellikle cep telefonu numaralarına da yer verilmesi tavsiye edilmektedir.
Vücut Dili
Katar’da Arapça resmi dildir ancak İngilizce yaygın olarak konuşulur. Yurtdışından çalışmak için bu ülkeye gelen çok sayıda insanın Hintçe, Farsça ve Urduca konuştuğunu da sık sık duyabilirsiniz.
Birine parmakla işaret etmek kabalık olarak kabul edilir.
Toplantı esnasında saate bakmaktan kaçınılması gerekmektedir. Aksi halde saate bakmanız hakaret olarak kabul edilir ve karşınızdaki kişi sizinle görüşmeyi veya sohbeti durdurabilir.
Otururken asla bacak bacak üstüne atarak, bir bacağınızın ayağı diğerinin dizine gelecek ve ayak başka bir kişinin yüzüne bakacak şekilde oturulmamalıdır.
Kurumsal Kültür
İş ilişkisinden önce dostluk ilişkisi kurulması önemlidir. İş ilişkilerinde güven esastır. İkili görüşmelerde amaçlanan karşıdakini tanımak ve güven duygusu oluşturmaktadır.
Konuşmanın başlangıcında “sağlık”, “aile” vb. konularda konuşmak ve sormak nazik bir davranış olacaktır. Konuşma konusuna doğrudan geçmemek öncesinde kısa bir sohbet etmek adettendir. Bu sohbette özellikle Katar kültürü, Katar’da güncel aktiviteler (spor, kültür vd.), Katar’ın başarıları (örneğin Dünya Kupası) hakkında konuşma olumlu bir intiba bırakacaktır. Bu konuşmalarda sorulmadıkça “yerel politika”, “din”, “kraliyet ailesi” hakkında yorum yapılmaktan kaçınılması yerinde olacaktır.
Konuşma esnasında “Arapça” selamlamak ve birkaç “Arapça” kelime kullanmak nazik bir davranış olarak kabul edilecektir.
Dakiklik konusunda esnektirler. Toplantıya zamanında gelmeniz yerinde olur ancak toplantının tam zamanında başlamayabileceğini, toplantının bölünebileceğini bilmeniz gerekir.
Toplantı sırasında ikram edilen içecek ve yiyeceklerden tadılması nezaket gereğidir.
Katarlılar genellikle çok nadiren “hayır” cevabı verir. Konuya olumlu yaklaşılmasa da doğrudan “hayır” demekten kaçınılmaktadır. Toplantının olumlu geçmesi her zaman olumlu sonuçlandığı anlamına gelmeyebilir. Bu durumda toplantı sonrasında cevabın geç iletilmesi normal karşılanmalıdır.
Katarlıların çoğu çok iyi derecede İngilizce konuşmaktadır. Bu nedenle, uluslararası iş ve görgü kurallarının farkındadırlar. Toplantılar genellikle İngilizce olarak yürütülmektedir. Bununla birlikte, hassas konuların ele alınması gerektiğinde toplantı Arapçaya dönebilir.
Toplantıdan sonra, tartışmaları özetlemek ve sözlü anlaşmaları onaylamak için bir takip e-postası göndermek faydalı olacaktır.
Sofra Adabı
Geleneksel olarak yiyecekler genellikle elle yenir (ancak bu sofradan sofraya değişebilir). Sol elin hijyenik olmadığı düşünüldüğünden yemek yerken sadece sağ el kullanılmalıdır.
Geleneksel olarak yemek yerken yerde oturmak, herkesin aynı tabaktan yemek yemesi, birinin eliyle tabağa yemek koyması normal karşılanır. Bu şekilde yemek, bağ kurmanın ve paylaşmanın bir yolu olarak görülmektedir.
En bilinen geleneksel yemekler arasında “machboos (pilav ve et/tavuk)” gelmektedir.
Doyduğunuzda, ev sahibine yemeği beğendiğinizi ve artık doyduğunuzu belirtmek için tabakta küçük bir porsiyon (bir parça) yiyecek bırakmak yaygın bir uygulamadır. Ayrıca yemeği yüksek sesle "Elhamdülillah" (Allah'a hamd olsun) diyerek bitirmek nazik bir davranış olacaktır.
Yemek bitince “bukhoor” dolaştırılmaktadır. “Bukhoor” bir çeşit tütsü olup, Katar’da ve bölge genelinde çok popülerdir. Kokulu ahşaptan yapılır, eve ve kıyafetlere güzel bir koku vermek amacıyla bolca duman üretmek için “mabkhara” adı verilen özel bir tütsülükte yakılır. Misafirperverlik gösterisi olarak, ziyaretçilerden genellikle dumanı etraflarında dolaştırmaları istenir. Bu sebeple yemekten sonra ellerinizi dumanın üzerine koyup aromatik kokuyu kendinize doğru sallayarak yemeklerin kokusunu giderebilirsiniz.
“Dallah” adı verilen bir çeşit cezve ile hazırlanan Arap kahvesinin, kulpsuz minik fincanlarda hurma ile birlikte servis edilmesi adettendir.

Kıyafet
Katar’da bulundukları süre boyunca ziyaretçilerden geleneksel Katar kıyafeti giymeleri beklenmese de ziyaretçilerin yerel kültüre saygı göstermek adına mütevazı giysiler tercih etmesi önerilir. Kadınlarda ya da erkeklerde dekolte kıyafetler hoş karşılanmaz.
Hediye
İlk görüşmede hediye verilmesi çok beklenen bir davranış değildir. Ancak isteniyorsa mütevazi bir hediye verilmesi yerinde olacaktır.
Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar
Ülkeye engebesiz ve kurak çöl manzarası hakimdir. Katar, yıl boyu güneş ışığı alan, yazları sıcak, kışları ılıman bir çöl iklimine sahiptir. Ortalama aylık sıcaklıklar Ocak’ta 17 dereceden Temmuz’da 36 dereceye kadar değişkenlik gösterir. Yaz sıcaklıkları ortalama 36 derecedir ve bazen 50 dereceye ulaşır. Yıllık ortalama yağış miktarı 70 mm’dir ve Ekim ile Mart ayları kısa süreli yağışlar görülebilmektedir.
Katar’a gelmek için en ideal zaman, ılıman kış mevsiminde ortalama sıcaklığın 17 derece olduğu Kasım ve Nisan ayları arasıdır. Kasım’dan Mart’a kadar olan dönemde günlük ortalama sıcaklık 20 derece ila 28 derece arasında değişir.
Fotoğraf Çekimi: Katar’da kamuya açık alanda fotoğraf çekilirken özellikle Katarlı kadınların fotoğrafta yer alamamasına dikkat edilmelidir. Birçok Katarlı kadın fotoğraflanmaktan hoşlanmamaktadır. Yine güvenlik sebebiyle kamu kurumlarının, arkeolojik alanların ve askeri bölgeler vb. yerlerin fotoğraflanmamasına dikkat edilmelidir.
Mesai Saatleri/ Hafta Sonu tatilleri: Katar’da cuma ve cumartesi günleri hafta sonu tatilidir. Kamu kurumlarının mesai saatleri genellikle 07:00-14:00 arasındadır. (Ramazan ayında bu saatler değişmektedir). Özel sektörde ise çalışma saatleri genellikle 08:00-18:00 arasındadır. Katar'da namaz saatlerinde ve özellikle cuma günlerinde cuma namazı vakitlerinde lokantalar, alışveriş merkezleri de dahil olmak üzere kapalıdır.
Meclis Kültürü: Meclis, Katar’da önde gelen gelenekler arasında yer almaktadır. Evin yanında bulunan meclis, Batı Avrupa’daki toplantı salonlarına benzer şekilde, insanların bir araya gelerek iş de dahil olmak üzere birçok alanda farklı konuları görüştükleri bir yerdir.
Meclisler genel olarak sadece erkeklere özel bir alan olarak kullanılmakta; kadınlar ise genel olarak evin içinde toplanmaktadır. Evin girişine yakın bir yerde bulunan meclis, evin özel alanlarının mahremiyetinin sağlanmasını teminen ayrı bir oda olarak kullanılmaktadır.
Meclise gelen misafirlere hurma ikram edilir ve “dallah” adı verilen bir çeşit cezve ile hazırlanan Arap kahvesi, kulpsuz minik fincanlarda servis edilir.
Evin en çok dekore edilen mekanı olan meclis, geleneksel olarak pencereleri sokağa açılan tek odadır. Daha az dekore edilen evlerde girintili nişler (roshaneh) ile daha basit bir dekorasyon kullanılırken, daha zengin konutlarda meclisin pencereleri renkli camlarla doldurulur, bazılarında pencere kafesleri veya simetrik geometrik tasarımlara sahip oymalı alçı paneller bulunur.
Ramazan Ayı ve Gelenekleri: Katar’da, Vakıflar ve İslami İşler Bakanlığı’na (Awqaf) bağlı Ay Gözetleme Komitesi Ramazan ayının başlangıcını ve bitişini duyurmaktadır. Kamerî aylar, ramazanın son günü ile bayramın ilk gününün habercisi olan hilalin ne zaman görüldüğüne bağlı olarak genellikle 29 ila 30 gün sürer.
Ramazan ayının 14. gününde çocuklar, özel bir Körfez geleneği olan ve Katar’da özellikle öne çıkan Garangao’yu kutlar. Ramazan ayının ortasında başlayan bu etkinlik, oruç tutmaya çalışan çocukları kutlamanın bir yolu olarak ortaya çıkmıştır. Aileler bir Ghabga’da toplanır ve gece boyunca geleneksel bir şarkı olan "Gara"yı söyleyen mahalledeki çocuklara, karışık çerez, şeker, şekerli çekirdek poşeti olan Garangao’yu ve diğer şekerlemeleri dağıtır. Gara, birbirine vuran iki şeyin sesi için kullanılan Khaliji (Körfez) dilinde bir kelimedir; çantalardaki çerez ve şekerlemelerin sesini veya kapı çalma sesini çağrıştırır.
Ramazan ayı boyunca çoğu mağaza erken kapanır ve geç açılır, kamu kurumlarının çalışma saatleri değiştirilir. Bu çerçevede, Ramazan ayında herhangi bir yere gitmeden önce kurumların çalışma saatlerini, açılış, kapanış saatlerini kontrol etmek önemlidir.
Ramazan ayı boyunca, yapılacak görüşmelerde insanlar “Ramadan Kerim”, “Mubarak Aleyküm Al Sahar” gibi geleneksel selamlamalarla birbirlerini karşılarlar.
Katar’da Ramazan ayı ve bayram kutlamaları ayrı bir yer taşımaktadır. İkili ilişkilerin sıcak tutulması için bu zamanlarda aşağıda yer alan tebrik mesajlarının iletilmesi ve selamlarımın kullanılması güzel bir jest olacaktır:
Eid Mubarak - Bayramınız Mübarek Olsun veya Kutlu Olsun
Eid Saeed - Mutlu Bayramlar
Kul’am wa enta bi-khair - Her yılınız sağlıklı olsun
Taqabbala Allahu minna wa minkum - Allah dualarımızı kabul etsin.
As-Salam-u-Alaikum - Selam senin üzerine olsun.