İş Kültürü

Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi

Kırgızistan’ın, Türk Cumhuriyetleri içinde Sovyetler Birliği dönemindeki sosyalist ekonomiden liberal ekonomiye en hızlı geçen, bu dönüşümün yasal altyapısına en çabuk uyum sağlayan ülkelerden biri olduğu değerlendirilmektedir. Eğitimli insan gücü bakımından dünyanın çeşitli ülkelerinde üniversite bitiren genç, dinamik ve arayış içinde olan eğitimli kesim, öğrenim gördükleri ülkelerdeki görgü ve bilgilerini ülkelerinde uygulama gayreti içinde çaba göstermektedirler.

Yurt dışında üniversite bitiren Kırgızlar içinde Türkiye üniversitelerinde lisans, yüksek lisans, doktora yapanların oranının yüksek olduğu değerlendirilmektedir. Bu itibarla, Kırgız halkı arasında Türkiye ile iş yapma (ticaret ve yatırım ortaklığı) düşüncesi çok yaygındır.

Kırgızistan, güzel dağlar, nehirler ve göller, İpek Yolu, doğal tarım ve hayvancılık, pamuk ve meyvelerin ülkesidir.  Nüfusu 7 milyon kişi olmasına rağmen ortalama yaşı 26 olup oldukça genç bir nüfusa sahiptir.

Kırgızların göçebe geçmişinin işaretleri normal yaşamında da bulunmaktadır. Örneğin, şimdiye kadar ülkenin kırsal kesimlerinde son derece saygı duyulan ve sıklıkla kullanılan konut Boz Üy (Boz Ev) bunlardan biridir. Ülkenin bayrağında Boz Üyü tutan direklerin kesiştiği “Tündük” ülkenin ana simgelerinden biridir. Bişkek, Kırgız Cumhuriyeti'nin başkentidir.

Kırgızlarda, yaş ve statü bakımından büyüklere saygı, küçüklere şefkat, sosyal gruba karşı görev duygusu ve kibarlık karakterleri önemli yer tutmaktadır.  Halkın halen eski geleneklere bağımlı olduğu gözlenmekte olup kırsal bölgelerde ayrıca her bölgenin kendine özgü gelenekleri bulunmaktadır.

 

Tanışma & Selamlaşma

Kırgızistan'da ilk tanıştığınızda “Siz” olarak hitap edilmesi ve görüşme sırasında el sıkışılması gerekir.

Kentlerde genelde Rusça ve Kırgızca dili kullanılır; bazı görüşmelerde her iki dili de kullanmaları sık rastlanmaktadır. Ancak kırsal bölgelerde genelde Kırgızca hatta bazı yerlerde sadece Kırgızca konuşurlar.  İngilizce bilen kişi sayısı az; ancak her 5 kişiden biri Türkçeyi biliyor/anlıyor diyebiliriz.  

Hitap ederken muhatabın adı ve “Mırza (Bey)”, “Ayım (Hanımefendi)” kelimelerin kullanılması önemlidir. Hitap ederken akademik ve onursal unvanlara önem verilmemektedir.

Kartvizitlerin değişimi yapılır, kartvizitlerin Rusça veya Kırgızca olması önemlidir. 

 

Vücut Dili

Görüşme yapılırken ellerin cep içinde bulunmamasına özen göstermek gerekir. Konuşurken göz temasının sağlanması ayrıca önemlidir.

 

Kurumsal Kültür

Misafir kapıda karşılanır, toplantı salonuna yol gösterilir. Müzakerelere başlamadan önce çay, kahve veya içecek ikram edilir. Kırgız şirketleri ile müzakerelerde selamlaşmadan sonra Kırgız tarafının ekip olarak toplantıya katılması durumunda hiyerarşiye göre ekibin tanıtımı yapılır. Müzakerelerde genelde taraflar karşı karşıya otururlar. Genelde konuşmayı kurumun/şirketin sahibi veya yöneticisi başlar.  Misafirleri ofisten çıkana kadar uğurlama geleneği vardır.  Çıkışta misafire tekrar saygı göstererek veda edilmesi ona değer verildiğini ve daha fazla işbirliği yapmaya hazır olunduğunu işaret etmektedir.

 

Sofra Adabı

Kırgızlar misafirperverdir ve ülkede misafiri eve davet etmek adettendir. Bir daveti reddetmek, ev sahibine saygısızlık ederek gücendirmek demektir. Ev ziyaretlerinde genelde misafirler masanın en başına oturmak üzere davet edilir. Kırgız kültüründe, önce misafiri ağırlamak, genel konular hakkında sohbet etmek ve ancak daha sonra işe geçmek veya kişisel sorular sormak adettendir. Kişisel nitelikteki sorular genellikle aile, çocuklar, evdeki ve işteki durumu ilgilendirir ve hemen hemen her konuşmada tartışılır.

Tipik bir Kırgız yemeği menüsünde: beş barmak, mantı, lagman, ekmek çeşitleri, samsa, pilav ve patates başköşededir.  Bazı bölgelerde koyun kellesi, gelen misafirlerin en büyüğüne ikram edilmekte ve en derin saygı gösterildiği değer verildiği anlamına gelmektedir.

Şaşlık (Şiş kebap), salamurada bırakılmış ve kızartılmış koyun ya da sığır etinden yapılır. Cılkı, at eti anlamına gelmektedir. Kırgızistan’da cılkı, yemek için kesilen ve yenen at eti için kullanılmaktadır.  Kırgızların geleneksel içkileri arasında en önemlisi at sütünden yapılan kımızdır. Bunun yanında, maksım, aralaş, carma, şalap ve boza gibi yöresel içecekler de ikram edilebilmektedir. Yemekle birlikte genelde sıcak siyah veya yeşil çay ikram edilmektedir.

 

Kıyafet

Özellikle kırsal bölgelerdeki törenlerde geleneksel kıyafetler yaygın olarak giyilmektedir. 

 

Hediye

Kırgızistan'da bir kurumu ziyaret ettiğinizde hediye değişimi önemlidir. İlk veya müteakip ziyaretlerde hediye takdimi yapılması faydalı olacaktır. Kırgız tarafından geleneksel hediye çeşitleri (genellikle keçe, deri, ipekten yapılmış el işlemeli hediyeler) çoktur. Ayrıca, yerel üretimin tanıtımı amacıyla bal, ceviz ve kuru meyve hediye edilmektedir.

 

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

Kırgızların gelenek, ulusal karakter, yaşam tarzı ve kültürünü daha iyi tanımak için, ünlü Kırgız yazarı Cengiz Aytmatov'un birkaç eserini okumak önemlidir.

Kırgızlar hemen hemen her konuda herhangi bir yabancının yardımına koşacaktır. Kırgızlar, bir kişiye yardım etmek ve aynı zamanda yaşam hakkında sohbet etmek fırsatını kaçırmazlar.

Kırgızistan'da zamana karşı tutum oldukça sakindir.

Tarihsel ve kültürel bağlarımızın yakınlığından kaynaklanan Türkiye-Kırgızistan iş yapma potansiyelinin yüksek olduğu düşünülmektedir.