İş Kültürü

Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi

38 milyonluk nüfusu, 2004 yılında AB’ye katılımı neticesinde bürokraside artan şeffaflığı, yüksek nitelikli ve rekabetçi iş gücüne sahip olması ve istikrarlı bir siyasi yapısı ile Polonya iş insanlarının ve yabancı sermayenin de dikkatini çeken bir Doğu Avrupa ülkesi haline gelmiş bulunmaktadır. Konumu itibariyle coğrafi avantajı olan ülkenin kuzeyde Baltık denizi kıyısında bulunan 3 önemli limanı sayesinde Kuzey Avrupa ülkelerine ticari erişimi, bunun yanında batı tarafında AB’nin en güçlü ekonomilerinden biri olan Almanya’ya komşu olması ve güneyde yer alan Macaristan, Çekya gibi hızla büyüyen AB ülkelerine komşuluğu ülkenin lojistik bir merkez haline gelmesine yol açmış ve ekonomisini günden güne güçlendirmiştir.

Polonya’da iş etiği genel itibariyle profesyonel bir yaklaşım içerir. Çalışma ilişkileri güven ve yakınlık üzerine kurulmuştur. Kurum kültürünün de resmi ve hiyerarşik bir yapıda olduğunu akılda tutmak gereklidir. Polonya'nın geçmişinde uzun yıllarını alan egemenlik mücadelesi, kültürel mirasına yansımış ve geleneklerine bağlı vatansever bir nüfusa sahip olmasına sebep olmuştur. Bu sebeple de iş dünyasında olumlu ilişkiler geliştirmek için yerel gelenekler ve göreneklere karşı hassas davranmak hayati önem taşımaktadır.

 

Tanışma & Selamlaşma

Polonya’da selamlaşmak bire bir göz teması kurularak sıkı bir tokalaşma ile başlar. Ortamda çok fazla sayıda insan varsa selamlaşma herkese karşı el sallama şeklinde değil de herkesin tek tek selamlanması ile olmaktadır.

El sıkışırken erkek olan kadının el uzatmasını bekler ve daha yaşlı olan Polonyalı erkekler bazen saygı göstergesi olarak kadının elini öpebilmektedirler.

 

Vücut Dili

Polonyalı insanlar gerçek bir sebep olmadan gülümseyen insanlar değildirler. Bu onların samimi olmadıklarını göstermemekle birlikte kültürel olarak selamlaşırken, teşekkür ederken veya özür dilerken gülümsemekten imtina ederler.

 

Kurumsal Kültür

İş dünyasında biriyle tanışmak isteniyorsa öncesinde (genelde en az 4 gün öncesinden ) bir randevu ayarlamak zorunluluktur. Ani ve habersiz gidilen görüşme teklifleri reddedilir.

İş gereği iletilmek istenen yazı veya günümüzde yaygın olarak kullanılan mailler kurumda veya firmada görevli olan spesifik bir kişiye değil de firmanın kendisine iletilmelidir. Böylece ofis dışında bulunan çalışan sebebiyle mailinizin askıda tutulması engellenmiş olur.

İş görüşmelerinde dakik olunması beklenir ve bunun her iki taraf için ciddiye alınması istenir.

Ön görüşme güvenilir olunup olunmadığını anlamak amacıyla ayarlanır ve ilk görüşme firmanın karar verici pozisyonunda olan birinden ziyade orta düzeyde görevli bir çalışanı ile yapılır.

Polaklar açık sözlü insanlardır fakat bu durum iş ortaklarını rahatsız etmeyecek şekilde kullanılır ve görüşlerini ifade ederlerken diplomatik kalmayı devam ettirirler.

İş konuları ayrıntılı olarak ele alınmadan evvel toplantıda ele alınacak konular üzerinde konuların anlaşılması için küçük bir özet konuşma yapılır.

Bir anlaşmaya varıldı ise her bir seviyede ayrı ayrı karar alınması sebebiyle sonrasındaki süreç biraz yavaş ilerleyebilir. Bu süreçte sabırlı olmak ve yapılan protokole sıkı sıkıya bağlı kalmalarından rahatsızlık duyulduğunu belli etmemek gereklidir.

Polonyalılar, herhangi bir konuda fikirlerini belirtmeleri istendiğinde çoğunlukla yolunda gitmeyen veya iyileştirilmesi gereken konular hakkında konuşurlar. Kültürel olarak başarıları hakkında konuşmazlar ve bunun sebebi de bir şey doğru çalışıyorsa bundan bahsetmenin bir anlamı yoktur diye düşünmelerindendir.

Sofra Adabı

Polonya iş kültüründe birlikte gidilen öğle yemekleri iş ortakları arasındaki bağın güçlenmesi açısından önem arz etmektedir. İş toplantıları sonrasında işin sonuçlandırılması için birlikte akşam yemeğine gitmek de genel bir tutumdur.

Sofralarında son derece cömert olan Polonyalılar yemek esnasında ulusal mutfaklarının tercih edilmesinden hoşlanırlar. Yemeyi düşünmediğiniz ve ‘Hayır teşekkürler ‘ dediğiniz her bir sunulan yemek için başka bir alternatif önereceklerdir.

Yemek esnasında yemek veren kişinin ilk önce yemeğe başlaması için beklenmelidir. Yemek sırasında kadeh kaldırma da bir ritüeldir ve ‘Sağlığınıza’ şeklinde cümlelere eşlik edilebilir. İlk kaldıran taraf kadehini masaya bırakmadan evvel sizin kadehinizi masaya bırakmanız kaba bir davranış olarak algılanabilir. Dışarda yenen bir yemek sonrasında hesabın ödenmesi davet eden kişiye bırakılmalıdır fakat yine de hesabın ödenmesine katılmayı teklif edilmesini de ince bir davranış olarak bulurlar.

 

Kıyafet

İş toplantılarında yöneticiler resmi kıyafetleri tercih ederler. Erkekler koyu renk takım elbise ve kravat, kadınlar ise pantolon veya etekli takım elbise giyinir. Normal çalışma saatlerinde daha az resmi giyinmeyi tercih etseler bile şık olmasına da ayrıca dikkat edilir.

Büyük çaplı kuruluşlar, iş ortaklarına, müşterilerine ve genel olarak halka saygı göstermek amacıyla çalışanları için bir kıyafet kuralı politikası belirler. Bununla birlikte, bazı şirketler, çalışanların daha rahat kıyafetler giyebilmeleri amacıyla genellikle cuma günlerinde rahat giyinmeye izin verebilirler.

Hediye

Bir iş görüşmesi için ilk defa bir firma ziyaret edildiğinde, herhangi bir kurum logosu veya markası içermeyen küçük bir hediye götürülmesi kabul edilebilir. Hediyenin özellikle ülkeyi tanıtan ve pahalı olmayan bir hediye olması tercih edilmelidir. Polonya'da bulunması zor olan veya hiç bulunmayan bir parfüm, çiçek veya çikolata uygun hediyeler olabilir.

Hediyeler hemen o ortamda açılır ve teşekkür edilir.

Çiçek götürülecek ise şayet, bunun tek sayıda olmasına dikkat edilmelidir ve çiçeklerin kültürel önemi olan ve sıklıkla cenaze törenlerinde kullanılan sarı krizantemler ile karanfil, zambak gibi kırmızı veya beyaz çiçeklerden olmamasına da ayrıca dikkat edilmelidir.

 

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

Polonyalılar daha önceden tanıdıkları biriyle iş yapmayı tercih ettiğinden, müstakbel iş ortağı ile tanıştırılmak karşılıklı saygı duyulan bir aracı aracılığıyla yapılabilir. Ancak bu olmazsa olmaz bir şart değildir. Firma ile yapılacak ilk görüşme eğer mümkün ise, daha kolay iletişim sağlamak açısından yüz yüze yapılmalıdır.

Polonyalı bir iş ortağınıza hitap ederken, aksi önerilmedikçe onun unvanını veya "Pan" (Bay) veya "Pani" (Bayan) kelimesine kişinin soyadını ekleyerek kullanılması uygundur.

Son olarak Polonya’da gerçekleştirilen görüşmeler esnasında yerel dillerinden birkaç kelime veya deyim kullanmak diğer kültürlerde olduğu gibi etkili bir jest olmaktadır. Bunlardan kullanılabilecekler şu şekildedir:

– “Merhaba”/“Dzień dobry” (Jeyn Dob-ry);

– “Hoşça kalın”/“do widzenia“ (do vee-dze-nya);

– “Lütfen”/“proszę” (pro-she);

– “Teşekkürler”/”dziękuję” (jenkoo-yen).