Makine Sektör Analizi - Kolay İhracat Platformu

COVID-19 sebebiyle düşen üretim makine sektörünü 2020 yılında olumsuz etkilemiştir. İyileşme, aşının kullanıma sunulması ve artan talebin ardından 2021'de ivme kazanmıştır. Sanayi üretimi ve kapasite kullanımı yıl ortasında pandemi öncesi seviyeleri aştığından, makine sektörünün de dahil olduğu tüm ana alt sektörler için yeni siparişlerdeki güçlü artışlar, büyümenin devam edeceğine işaret etmektedir. Küresel makine sektöründeki büyümenin itici gücü gelişmekte olan ülkelerdeki üretim artışıdır. Gelişmekte olan ekonomilerdeki görece hızlı nüfus artışı ve buna bağlı olarak artan toplam talep, ülkeleri üretimlerini artırmaya teşvik etmektedir. Makine imalatında en büyük yirmi pazara bakıldığında %5 ve üzerinde büyüyen ülkelerin büyük çoğunluğunu gelişmekte olan ekonomiler oluşturmaktadır. Bu ülkeler Çin, Hindistan, Meksika ve Türkiye’dir.

Makine üretiminde Endüstri 4.0’ın etkileri görülmektedir. Özellikle Avrupa’daki görece yüksek işgücü maliyetleri düşünüldüğünde üretimde otomasyon ve robotik kullanımının daha da artacağı öngörülmektedir. Üretimde verimlilik ve enerji maliyetlerinde düşüş sağlayan, insansız üretim süreci; “Karanlık fabrika” uygulamaları yaygınlaşmaktadır. Makine imalat endüstrisinin de bu yöndeki olası talep artışına önümüzdeki dönemde hazırlıklı olması gerekmektedir.

Küresel makine sektörü 2021 yılında 3,2 trilyon dolar olarak ölçümlenmiştir. 2026 yılına kadar yıllık ortalama %9,2 büyüyeceği öngörülmekle birlikte 2030 yılında sektörel büyüklüğün 5 trilyon dolar üzerine çıkacağı hesaplanmaktadır. Makine sektöründe en büyük pay sahibi bölge %49,3 ile Asya Pasifik marketidir. Onu %20,3 ile Batı Avrupa pazarı takip etmektedir.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Trend 1

Trend 1

Dijital ikizler ve endüstriyel nesnelerin interneti

Fiziksel olarak gerçekleştirilen işlemlerin dijital dünyada da karşılığı bulunmaktadır. “Dijital ikiz” olarak adlandırılan bu karşılık sayesinde işlemleri, ürünleri veya hizmetleri daha verimli hale getirmek maksatlı kullanılan sanal modeller, zaman geçtikçe kullanım alanlarını artırmıştır. Kuruluşların; artan modelleme yetenekleri, görselleştirme, nesnelerin interneti sensörleri ve daha yaygın kullanılan mevcut araçlar ile her zamankinden daha ayrıntılı ve dinamik simülasyonlar oluşturmayı mümkün kıldığı görülmektedir. Dijital ve fiziksel arasında köprü kurularak, üretimde verimlilik artırılabilmekte, tedarik zincirleri optimize edilebilmekte, trafik sıkışıklığının iyileştirilmesine yardımcı olunabilmektedir. Yetkinlik ve gelişmişlik arttıkça, daha fazla kuruluş süreçlerini optimize etmek, gerçek zamanlı veriye dayalı kararlar vermek ve yeni ürünler, hizmetler ve iş modelleri tasarlamak için dijital ikizler kullanmaktadır.

Endüstriyel nesnelerin interneti (IIoT) sanayiye özgü hedeflerin teşvik edilmesi için endüstriyel ortamda belirli IoT teknolojilerinin – siber-fiziksel sistemler içindeki belirli türdeki akıllı nesnelerin – kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Dünya'nın IIoT vizyonu, akıllı bağlantılı varlıkların (nesnelerin) daha büyük bir sistemin veya akıllı üretim girişimini oluşturan sistemlerinin bir parçası olarak faaliyet göstermesidir. Endüstri 4.0 ile erken aşamada olan IIoT’nin kullanım alanlarında önemli bir artış görülmesi beklenmektedir.

Endüstriyel IoT yakın gelecekte yeni bir gelir kaynağı haline gelecek ve verimlilik ve güvenliği artırarak işletmeler için yeni bir değer yaratacaktır. Endüstriyel IoT ile şirketler büyük veri uygulamalarını geliştirebilir, ürün ve müşteri yaşam döngüsünü daha verimli yönetebilir, bilgi güvenliğini artırabilir. Aynı zaman endüstriyel IoT şirketlerin işbirliklerine de olumlu etki sağlayabilir.

Tedarik zincirlerindeki, dağıtım operasyonlarındaki ve her bir hatta çalışan işçilerin performansındaki verimi artırma potansiyeli olan dijital ikizlerin 2021’deki 10,3 milyar dolarlık pazar büyüklüğünün %32’lik yıllık ortalama bileşik büyüme oranı ile 2027 yılına kadar 54 milyar doları aşması beklenmektedir. Bu 5 kattan fazla bir artış demektir. 2022 yılına kadar IoT platformu sağlayıcılarının yüzde 40'ının simülasyon platformlarını, sistemlerini ve yeteneklerini, dijital ikizler oluşturacak şekilde entegre edeceği, üreticilerin ise yüzde 70'inin süreç simülasyonları ve senaryo değerlendirmeleri yapmak için bu teknolojiyi kullanacağı öngörülmektedir.

Türkiye’de de nesnelerin interneti kullanımı yaygınlaşmaktadır. IoT entegrasyonunun gerçekleştiği alanlar içerisinde büyük veri, veri analizi platformu ve bulut bilişim platformu; akıllı ev ve ev otomasyonu; akıllı şehirler ve atık yönetimi sistemleri; enerji yönetimi; sağlık ve spor; araç sürüş ve takip sistemleri yer almaktadır. Ülkemizde bu alanlarda hizmet veren 60’ın üzerinde başarılı girişim bulunmaktadır.

Trend 2

Yenilenebilir enerji ve sürdürülebilirlik

Her sektörde olduğu gibi makine endüstrisinde de sürdürülebilirlik önemli bir trend olarak dikkat çekmektedir. Sürdürülebilirlikte, bulunan iki taraf – üretici ve tüketici – için de dikkat edilmesi gereken gelişmeler bulunmaktadır. Üretim ortamında doğal ışığın kullanılması, atıkların azaltılması, enerji verimliliği gibi konular önem kazanmaktadır. Üreticilerin sürdürülebilirlikte en çok odaklanması gereken alanların başında ise yenilenebilir enerji kullanımı gelmektedir.

Yenilenebilir enerji, çevre kirliliği başta olmak üzere doğaya zararlı birçok maddenin salınımını önlemektedir. Aynı zamanda tüketicilerin artan çevre bilinci de şirketleri sürdürülebilirlik alanında aksiyon almaya zorlamaktadır. Şirketler de bu konuda inisiyatif alarak yenilenebilir enerji kullanımını kısa ve orta vadeli stratejilerine entegre etmektedir. 2019 yılında gerçekleştirilen bir çalışmada beş yıl içerisinde üreticilerin %64’ünün üretimde kullanılan elektriğin önemli bir kısmının yenilebilir kaynaklardan elde edilmesini planladıkları belirtilmiştir. Düşük karbon ayak izi ve toplumsal etkinin yanı sıra, üreticilerin üçte birinden fazlası bu geçişin enerji bağımlılıklarını çeşitlendirmelerine ve maliyetleri azaltmalarına yardımcı olacağı konusunda hemfikirdir.

Türkiye yenilenebilir enerji potansiyeli bakımından oldukça avantajlı bir coğrafi konumdadır. 2021 yılında elektrik üretiminin, %16,8'i hidrolik enerjiden, %9,4'ü rüzgardan, %4'ü güneşten, %3,2'si jeotermal enerjiden ve %2,4'ü diğer kaynaklardan elde edilmiştir.

Trend 3

Otomasyon ve güvenlik

Otomasyon, Endüstri 4.0 çağında giderek önem kazanmaktadır. Otomasyonda süreç ve bilişsel otomasyon dikkat çekmektedir. Robotik süreç otomasyonu ile yapılandırılmış, rutin ve tekrar eden süreçler otomatize edilmekte, insan gücü ve emeği asgari seviyeye indirilerek verimlik artışı sağlanmaktadır. Bilişsel otomasyon ise robotik süreç otomasyonunu makine öğrenmesi ve yapay zeka ile sentezleyerek faaliyetler gerçekleştirmektedir. Bunlara bir örnek olarak Chart Industries verilebilir. Chart Industries muhasebe departmanının daha verimli ve düşük maliyetli olması için bilişsel otomasyonu kullanmaktadır.

Makine otomasyonu, işgücü maliyetlerinin ve kalite gereksinimlerinin yüksek olduğu Avrupa'da en çok talep görmektedir. Sonuç olarak, üreticiler rekabet gücünü korumak için yenilikçi ve güvenilir çözümlerin geliştirilmesine önemli sermaye yatırımları yapmaktadır.

İşgücü maliyetlerinin yanısıra otomasyonun iş sağlığı boyutu da önem taşımaktadır. İş kazalarının azalması ve güvenli üretim çağın gereksinimlerinden biridir. Makine güvenliğine yönelik trend, iş güvenliği gereklilikleri ve Avrupa'daki ISO13849 standardı gibi merkezi düzenlemelerin uygulandığı gelişmiş ekonomilerde özellikle güçlüdür. Gerek üretim hatlarında, gerek antrepolarda işgücü kazaları ve işyerinde ölümlerden kaynaklı maliyetlerin, yıllık direkt maliyetlerin dahi üzerine çıkabildiği bilinmektedir. Yalnızca ABD’de 115.500 üretim hattı ve 117.000 antrepo çalışanı 2018 yılında iş kazaları nedeniyle eksik çalışmıştır. Bunun hesaplanan maliyeti direkt maliyetlerin 20 katı kadar olmakla birlikte, otomasyon teknolojisinin önümüzdeki dönemde iş kazalarını %72 oranında azaltabileceği öngörülmektedir. Buna paralel, güvenlik endişeleri gelişmekte olan pazarlarda giderek artmakta, işgücü maliyetlerinin görece uygun olduğu bu pazarlarda da otomasyona geçiş teşvik edilmektedir.

Türkiye’de birçok sertifikasyon programı ile TSE (Türk Standartlar Enstitüsü) tarafından uluslararası geçerliliği olan şirketler sertifikalandırılmaktadır. TSE bu alanda öncü kuruluş olmakla bereber faaliyetleri uluslararası kuruluş olmanın ve rekabet edebilmenin gereği olarak Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilmektedir. Türkiye’de TÜRKAK’tan akredite 2.072 üretici bulunmaktadır.