Türkiye'de değerli metallerden yapılmış ziynet eşyalarının ihracatı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır. Bu artışla Türkiye'nin endüstrideki sıralaması yükselmiş ve Türkiye bu alanda dünya lideri ülkelerden biri haline gelmiştir. Türkiye, dünya altın mücevherat üretiminde ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Türk imalat sanayileri içerisinde en büyük sektörlerden biri olan değerli maden ve mücevherat sektöründe faaliyet gösteren 50'den fazla büyük işletme bulunmaktadır.
Türkiye’nin 2023 yılı mücevherat ve kıymetli taşlar ihracat hacmi 13,6 milyar dolara ulaşmıştır. Bu ürün grubunda en çok ihracatın yapıldığı pazar ise Birleşik Arap Emirlikleri’dir. Onu sırasıyla Irak, ABD, Hong Kong ve İsviçre takip etmektedir.
Tasarım ve marka, bir ürünün piyasa değerini artıran temel faktörlerdendir. Özellikle rekabetin yoğun olduğu sektörlerde, benzersiz bir tasarım ve güçlü bir marka kimliği, ürünün rakiplerinden ayrışmasını sağlar. Tasarım, işlevsellik ve estetik arasında bir denge kurarak tüketici ilgisini çekerken; marka, sadakati artırarak uzun vadeli müşteri bağlılığı sağlar. Bunun yanı sıra, ürünün pazardaki başarısını sürdürülebilir kılmak için maliyet yönetimi de büyük önem taşımaktadır. Bu noktada, büyük ölçekli firmalar, tasarım ve marka yatırımlarını destekleyen üretim süreçlerini optimize ederek maliyet avantajı elde etmektedir. Ölçek ekonomilerinden faydalanan bu firmalar, birim başına üretim maliyetlerini düşürerek kârlılıklarını artırma fırsatına sahip olmaktadır. Markalaşmamış küçük ölçekli firmaların, her ne kadar fason üretimle ürünlerini büyük ölçekli markalar aracılığıyla pazara sunabilseler de, pazarda kalıcı olabilmek ve daha büyük ölçekli bir firma haline gelebilmek için kendi markalaşma süreçlerini başlatmaları büyük önem taşımaktadır. Ürettikleri ürünlere kendi katma değerlerini ekleyerek doğrudan müşteriye ulaşmaları, müşteri sadakati kazanmaları ve pazarda daha sağlam bir yer edinmeleri açısından kritik bir adımdır. Örneğin, ülkemizde sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların 2023 yılında toplam ciro içindeki payına baktığımızda mikro ölçekli işletmeler %9,7, küçük ölçekli işletmeler %18,7, orta ölçekli işletmeler %19 paya sahipken, büyük ölçekli işletmelerin ise %52,6 paya sahip olduğu görülmektedir. Aynı yıl, toplam faaliyet gösteren girişim sayılarının %99,7’sini KOBİ’ler oluşturmasına rağmen, üretim değerleri incelendiğinde, büyük ölçekli işletmeler %58,4 ile KOBİ’lerin üretim değerinin neredeyse bir buçuk katına sahiptir. Çalışan başına katma değere baktığımızda da KOBİ’lerde ölçek büyüdükçe katma değerin arttığı da gözlemlenmektedir.
Mücevherat sektörü, yüksek katma değerli bir sektör olarak, tasarımın ve markanın öneminin en belirgin olduğu alanlardan biridir. Özgün tasarımlar, müşterilere hem duygusal hem de estetik bir bağ sunarak ürünleri rakipsiz kılar. Bu durum, özellikle kişiye özel tasarımlar ve yüksek kaliteli işçilik için geçerlidir. Yine diğer sektörlerde olduğu gibi de mücevherat sektöründe de ölçek ekonomileri, büyük firmaların maliyet avantajları, verimlilik artışı, daha büyük pazarlama bütçeleri ve global dağıtım ağları ile küçük ölçekli firmalara göre belirgin bir rekabet üstünlüğü sağlamasına olanak tanır. Bununla birlikte, büyük ölçekli firmalar, Ar-Ge ve tasarım yatırımlarını artırarak yenilikçi ve modüler tasarımlar sunabilir.
Türkiye, mücevherat sektöründe rekabet gücünü artırmak ve global pazarlarda daha güçlü bir konum elde etmek adına önemli stratejiler geliştirmektedir. Bu bağlamda, tasarım ve marka odaklı bir yaklaşım benimsemek kritik bir öneme sahiptir. Türkiye'nin "Turquality" programı, marka potansiyeli olan firmalara global bir marka olma yolunda finansal kaynak sağlayarak, yerli markaların uluslararası pazarlarda rekabet edebilirliğini artırmayı hedeflemektedir. Ayrıca, KOSGEB destekleri, girişimcilerin yenilikçi tasarımlar geliştirmeleri ve sektördeki ölçeklerini büyütmeleri için çeşitli finansal teşvikler sunarak, mücevherat sektöründeki küçük ve orta ölçekli işletmelerin büyümesine olanak tanımaktadır. Tasarım desteği ile markaların daha özgün ve kaliteli ürünler üretmeleri sağlanırken, ölçek ekonomilerinden faydalanarak daha verimli üretim süreçlerine geçilmesi mümkün olmaktadır. Türkiye'nin mücevherat sektöründe rekabetçi kalabilmesi ve global arenada daha fazla yer edinebilmesi için bu tür desteklerin rolü oldukça büyüktür.
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığının ilgili konular dâhil olmak üzere ihracat desteklerine ulaşmak için tıklayınız.
Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri’ teşviki ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.
Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “Yatırım Teşvik Sistemleri” ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.
Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) güncel istihdam teşviklerine ulaşmak için tıklayınız.
KOSGEB (KOBİ) teşvik ve desteklerine ulaşmak için tıklayınız.
e-Devlet ile Giriş Yap
