Sağlık

COVID-19, sağlık sektörünün değişime karşı ne kadar savunmasız olduğunu göstermiş, yapısal ve teknolojik dönüşüm ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. 2040 yılına kadar, bugün bildiğimiz sağlık hizmetleri artık var olmayacaktır. “Sağlık hizmetlerinden” “sağlığa” köklü bir geçiş olacaktır. Bilim, veri ve teknoloji yoluyla hastalıklar hiçbir zaman tamamen ortadan kaldırılmayacak olsa da daha erken teşhis edebilecek, proaktif olarak müdahale edebilecek ve tüketicilerin refah içinde, etkin ve aktif bir yaşam sürdürmelerine yardımcı olmak adına ilerleyecektir.

Geleceğin sağlık sisteminde halk sağlığı merkezde olacaktır. Halk sağlığı, insanların ve topluluklarının sağlığını koruma ve iyileştirme bilimidir. Halk sağlığı çalışmaları, sağlıklı yaşam tarzlarını teşvik etmeyi, hastalık ve yaralanmaların önlenmesini araştırmayı ve bulaşıcı hastalıkları tespit etmeyi, hastalıkları önleyerek hastalıklara müdahale etmeyi hedeflemektedir. Genel olarak, halk sağlığı, tüm popülasyonların sağlığını korumakla ilgilidir. Bu popülasyonlar, yerel bir mahalle kadar küçük veya dünyanın bütün bir ülkesi veya bölgesi kadar büyük olabilir.

Halk sağlığı dönüşümü, bireylere odaklanan klinik bir paradigmadan, gelecek nesiller için bir bakım mirası yaratmak için hedeflerin daha uzun bir zamana yayıldığı topluluklara odaklanan sağlığı teşvik eden bir paradigmaya geçişi gerektirecektir. Sağlık sonuçlarını iyileştirmek için gerekli olan geniş ölçekli sosyoekonomik değişimi gerçekleştirmek, toplumun çeşitli sektörlerinden destek ve işbirliğini gerektirecektir. Bu muhtemelen yeni bir ekosistem yaklaşımı ve bugünün faaliyetlerinden radikal bir değişimle beraber gelecektir.

Türkiye’de de halk sağlığını artırmak amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Parklarda bulunan spor aletleri ve tütün kullanımına karşı alınan önlemler halk sağlığını artırmaya yönelik başlıca aktivitelerdir. 2010 yılsonu itibariyle Türkiye genelinde uygulamaya geçen aile hekimliği uygulaması da birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkili bir şekilde verilebilmesi, toplumun hastalık yükünün azaltılmasının yanı sıra ikinci ve üçüncü basamak tedavi kuruluşlarımızın da daha iyi ve kaliteli sağlık hizmeti ve sağlık eğitimi vermelerine fırsat tanımak için oluşturulmuştur. Aile hekimliğinin başarılı bir şekilde uygulanması, sağlık hizmetlerinin tüm bireylere coğrafi açıdan dengeli şekilde ulaştırılabilmesi açısından önem teşkil etmektedir.

Sağlık sektörü çalışanları, COVID-19'a karşı verilen mücadele yüzünden inanılmaz derecede duygusal, fiziksel ve mesleki stres yaşamaktadır. Pandemi sırasında hayatını kaybeden on binlerce sağlık çalışanı ve hasta pandeminin en acı sonucudur. Bu süreç, ülkemizde de bulunan sağlık çalışanı eksikliğini yine sağlıkçıların verdikleri özverilerle kapattığı bir süreç olmuştur.

İnkâr edilemez olumsuz etkilerine rağmen, bu eşi benzeri görülmemiş olay, aynı zamanda işgücündeki insan deneyimini yükseltmek ve hangi işin, nasıl ve nerede yapıldığını yeniden şekillendirmek için bir fırsat sunmaktadır. Sağlık çalışanlarının ve onları istihdam eden kuruluşların olumlu ve üretken bir şekilde ilerlemelerini sağlamak, aşağıdakileri dikkate alan yaratıcı işgücü stratejileri kullanarak mümkün olabilir:

Uzaktan çalışmaya (hastanede bulunması gerekli olmayan çalışanlar için) hızlı geçiş, pandeminin en acil ve görünür işgücü etkilerinden biridir. Sağlık kuruluşları yalnızca geleneksel olarak ofis tabanlı çalışanlar için uzaktan çalışmanın olanaklarını görmekle kalmamış, aynı zamanda bakımın nerede ve nasıl sağlanabileceğine ilişkin uzun süredir devam eden sabit görüşler de tüketicilerin sanal bakımı benimsemesiyle zorlanmıştır. İşgücünün hangi unsurlarının tam veya yarı zamanlı sanal olarak çalışmaya devam edebileceğini belirlemek, sağlık kuruluşlarını gelecek yıllarda şekillendirebilir. Kuruluşlar, siber ve veri koruma programlarını yükselterek ve bütünsel analizden yararlanarak, işbirliğini, performansı, üretkenliği, katılımı ve maliyetleri azaltmak için işgücünü optimize etme yolunda verileri kullanabilirler.

Pandemi, dinamik ve adapte edilebilir işgücü planlamasına duyulan ihtiyacın altını çizmiştir. Dünyanın birçok ülkesinde ve her bin kişiye 2 doktorun düştüğü (OECD ortalamasının oldukça altında) ülkemizde pandeminin öncesinde yaşanılan işgücü sıkıntısı daha da açığa çıkmıştır. Birçok hastanenin emekli sağlık personellerini geri çağırdığı bir zamanda alternatif yetenek havuzları ve esnek yetenek modelleri (örneğin, yarı zamanlı/esnek çalışma düzenlemeleri, geçici işçiler ve yükleniciler) kuruluşlara hastalık ve bakım ihtiyaçlarındaki potansiyel artışlar da dâhil olmak üzere, hızla değişen bir sağlık hizmeti geleceğinin ihtiyaçlarını daha dinamik bir şekilde karşılamasını sağlayabilir. Dinamik bir işgücü modeline sahip olmak ve alternatif yetenek modellerinden yararlanmak, kuruluşların günümüzün zorlu finansal ortamında işgücü harcamalarını yönetmelerine de yardımcı olabilir. Alternatif yetenek havuzlarının daha geniş işletim modeliyle kolaylaştırılmış entegrasyonu, stratejik bir farklılaştırıcı olarak yeteneklerin kilidini açmak için kritik öneme sahiptir.

Endüstrinin şu anda karşı karşıya olduğu gibi hızlı değişen, yüksek baskılı durumlarda stratejik kararlar alınması gerektiğinde, çalışanların ihtiyaç duydukları araçlara, altyapıya ve desteğe sahip olmaları kritik önem taşır. Böylelikle hastalara ve ekiplerindeki diğer sağlıkçılara farklılaştırılmış deneyimler sunabilmeleri için başarılı bir şekilde işbirliği yapabilirler. Yüksek performanslı ve üretken ekiplerin gelişebileceği bir ortam geliştirmek, kuruluşların yalnızca kriz sırasında etkili bir şekilde yanıt vermesini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda onları en iyi çalışanları çekecek ve rekabetçi kalacak şekilde konumlandırmaktadır. Pandemi sağlık çalışanlarını inanılmaz derecede yıpratmış olsa da sağlık çalışanları salgından daha güçlü çıkmak için gereken esnekliği ve kararlılığı göstermiştir. Sağlık kuruluşları, iyileşmelerinin merkezine insan odaklı çözümleri getirmek ve daha çevik bir iş gücü için zemin hazırlamak için pandemiden öğrendiği fırsatları değerlendirmelidir.