Ülkede Ürünlerin Güvenliğinin Tespiti Amacıyla Kullanılan Sistemler ve Sorumlu Kuruluşlar
Eski ve Yeni Yaklaşımın ilkeleri birçok Bulgar yasa ve yönetmeliğine dahil edilmiştir. Böylelikle mevzuatta imalatçı, ithalatçı, distribütör ve perakende satıcılara getirilen şartlara uyulması ve piyasaya sürülecek ürünlerin güvenli ve uyumlaştırılmış kurallara uygun olması hedeflenmiştir. Yasal olarak aranan şartların uygulanmasını teminen Bulgaristan’da çeşitli denetim organlarının yer aldığı bir sistem mevcuttur. “Piyasa denetim organları” olarak adlandırılan söz konusu organlar, tehlikeli ve mevzuata uygun olmayan ürünlerin piyasaya arz edilmesini önlemek amacıyla kontrol ve denetim prosedür ve yöntemleri (önlem alma, belge üzerinde kontrol, fiziki kontrol, piyasadan çekme vb.) uygulamaktadır. İthal ürünlerin payı yerel ürünler payını önemli ölçüde aştığı için denetim faaliyetlerinin büyük bir çoğunluğu toptan ve perakende satış aşamasında gerçekleşmektedir. Bulgaristan’da piyasa denetimini yapan tek bir organ ve spesifik bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Ürün grubu özelliklerine göre çeşitli kurumlara denetim görevi yüklenmiştir. Bulgaristan, denetimi sektörel düzeyde gerçekleştiren ülkelerdendir. Tüketicileri Koruma Komisyonu, Metroloji ve Teknik Denetim Devlet Ajansı, Sağlık Bakanlığı Bölgesel Sağlık Müfettişlikleri, Bulgaristan Gıda Güvenliği Ajansı, İlaçlar İcra Ajansı, Tarım ve Gıda Bakanlığı Tarım İl Müdürlükleri ve Çevre ve Su İşleri Bakanlığı Bölgesel Çevre ve Su İşleri Müfettişlikleri piyasa denetim organlarıdır.
Bulgaristan’da bir zorunlu sevk öncesi inceleme uygulaması bulunmadığı için bu işle iştigal eden şirketler de mevcut değildir.
- Bulgaristan Gıda Güvenliği Ajansı: Sınırda bitki ve veterinerlik sağlık denetimlerini, 669/2009/EC Yönetmeliği kapsamındaki meyve-sebzelerin zirai ilaç kalıntı testlerini ve veterinerlik ile bitki sağlığı denetimi yapan kurumdur. Sınırdaki ürün denetimleri çerçevesinde Gümrükler Ajansı, mevzuatın öngördüğü durumlarda diğer piyasa denetim organlarıyla birlikte çalışmaktadır.
- Tüketicileri Koruma Komisyonu: Bulgaristan piyasasına tehlikeli ürünlerin ithalatı, dağıtımı ve satılması ile risk arz eden hizmetlerin sunulmasını engellemek Komisyon’un icra ettiği denetim fonksiyonunun ana hedefidir. Bu çerçevede Komisyon yetkilileri her gün giyim, motorlu araçlar, otomotiv yedek parça, elektrikli cihazlar, ayakkabı, takı, çocuk ürünleri, mobilya ve merdiven gibi ev eşyası vb. ürünlerin satıldığı, distribütör, imalatçı ve ithalatçılara ait yerleri denetlemektedir. Her şeyden önce tacirlerin sattığı ürünlerin güvenli olup olmadığı denetlenmekte, ürünlerin değerlendirilmesinin yapılıp yapılmadığı ve güvenlik gereklerine uyumlarının belgelendirilip belgelendirilmediği takip edilmektedir. Teftiş esnasında satışa sunulan ürünlerin etiketlerinin olup olmadığı ve söz konusu etiketlerin Tüketicileri Koruma Yasası’nın zorunlu kıldığı bilgileri içerip içermediği kontrol edilmektedir. Komisyon, AB’de tehlikeli ürünler konusunda hızlı bilgilendirme sistemi RAPEX’in Bulgaristan irtibat noktasıdır. Tüketicileri Koruma Komisyonu’nun bir diğer önemli fonksiyonu tüketicilerin ekonomik menfaatlerinin korunması çerçevesinde denetim gerçekleştirmektir. Söz konusu denetimlerde amaç ürünlerin çeşitleri, temel özellikleri, fiyatları vb. konularda verilen bilgilerin doğru olup olmadığını kontrol etmek, haksız rekabet durumlarını tespit etmektir.
- Metroloji ve Teknik Denetim Devlet Ajansı: “Yeni Yaklaşım” kapsamındaki direktiflerin alanına giren piyasaya sürülmüş ürünlerin denetimi, inşaat malzemeleri denetimi, enerji tüketimi ile ilgili ürünlerin tasarımlarının çevreyi koruma şartları ile uyumluk çerçevesinde denetimi, elektrik ve elektronik cihazların bunlarla ilgili tehlikeli madde ve atıkların kullanımı çerçevesindeki kısıtlamalar açısından denetimi, yüksek tehlike arz eden tesislerin teknik denetimi, akaryakıt kalite denetimi, metrolojik denetim, “Yeni Yaklaşım” direktifleri kapsamındaki ürünlerin uygunluk değerlendirmesini yapan kurumları yetkilendirme ve bunların denetimini yapmaktadır.
- Bulgaristan Gıda Güvenliği Ajansı: Ajans, Bulgaristan’da gıda güvenliğini ve kalitesini denetleyen tek mercidir. Gıda, gıda katkı maddeleri, içecekler, veterinerlik, hayvanlara hayvansever biçimde yaklaşma, bitkileri koruma, gübreler, bitki sağlığı, yem gibi alanlarda güvenlik ve kalite denetimlerini ve sınırdaki kontrolleri Avrupa uygulamaları çerçevesinde gerçekleştirmektedir. Denetimler gıda imalatının her aşamasında yapılmaktadır. Kontroller hem piyasaya sürülmüş ürünler üzerinde hem de ithalat esnasında uygulanmaktadır.
- İlaçlar İcra Ajansı: Ajansı, Sağlık Bakanı’na bağlıdır. Tıbbi ürünler çerçevesinde denetim faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.
- Tarım ve Gıda Bakanlığı Tarım İl Müdürlükleri: Tarım ve orman makinalarını denetlemektedir.
- Sağlık Bakanlığı: Kozmetik ürünler, kimyasal madde ve karışımlar vb. gibi insan sağlığı açısından önemli olan ürünlerin denetimini yapmaktadır.
- Çevre ve Su İşleri Bakanlığı: REACH, sınıflandırma ve etiketleme düzenlemeleri kapsamındaki kimyasal maddeler ile çevreye zarar veren diğer kimyasalların denetimini gerçekleştirmektedir.
- Gümrükler Ajansı: Piyasa denetim kurumları ile birlikte ürünlerin ithalatı esnasında denetim yapmaktadır.
- Otomobil İdaresi İcra Ajansı: 2002/24/EC Direktif çerçevesinde motorlu araçların denetimini yapmakla yetkilidir.
- Bulgaristan Standardizasyon Enstitüsü: Bulgaristan Standardizasyon Enstitüsü Bulgaristan’da ulusal standardizasyon organıdır. Bulgar standardlarını geliştirir, Avrupa Birliği standardlarını Bulgar standardı olarak geçerli kılar. Kurum, Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO), Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC) nezdinde Bulgaristan’ı temsil etmektedir.
- Patent Ofisi: Fikri mülkiyete konu olan nesnelerin korunmasına ilişkin ekspertiz yapmakta ve karar almaktadır, patent, endüstriyel tasarım sertifikaları, ticari marka, hizmet markası, menşe adları ve diğer fikri mülkiyet koruma belgeleri vermektedir, uyuşmazlıkları ele almaktadır, ülkeyi fikri mülkiyet konusunda uluslararası düzeyde temsil etmektedir, endüstriyel mülkiyet çerçevesinde koruma altında olan nesnelerin devlet sicillerini tutmaktadır.
Ticaret Müşavirinden Notlar
Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.