Kuzey Makedonya

Kuzey Makedonya

En büyük ithalatçı 2023
En büyük ithalatçı 2023
İngiltere 4.53Milyar
Dolar
En büyük ihracatçı 2023
En büyük ihracatçı 2023
Almanya 11.88Milyar
Dolar
Türkiye’nin ithalatı
3.44 Milyar $
2019
682.91 Milyon $
2023
Türkiye’nin ihracatı
13.08 Milyar $
2019
1.16 Milyar $
2023

Genel Görünüm

Kuzey Makedonya, 2022 yılında kişi başı 19.29 Bin $ ve toplam 13.56 Milyar $ gayri safi milli hasılaya sahiptir. 2023 yılında toplam 36.15 Milyar $ ithalat ve 26.98 Milyar $ ihracat gerçekleştirmiştir.

En çok ithalat yapılan başlıca ülkeler
İngiltere 4.53 Milyar $
Almanya 3.75 Milyar $
Yunanistan 3.38 Milyar $
Çin Halk Cumhuriyeti 3.25 Milyar $
Sırbistan 2.51 Milyar $
En çok ihracat yapılan başlıca ülkeler
Almanya 11.88 Milyar $
Sırbistan 2.60 Milyar $
Bulgaristan 1.18 Milyar $
Yunanistan 993.67 Milyon $
Macaristan 984.62 Milyon $
Ülkenin en fazla ithal ettiği ürünler
27 Bitümenli taşkömürü 1.56 Milyar $
85 Gümüş oksitli elektrik pilleri, bataryalar 1.49 Milyar $
71 Gümüşten kuyumcu eşyası, aksamı 1.21 Milyar $
7110 Platin (diğer) 1.20 Milyar $
2710 Petrol ve bitümenli yağlardan elde edilen hafif yağlar ve müstahzarları (petrol veya bitümenli yağ oranı >=%70) 912.38 Milyon $
Ülkenin en fazla ihraç ettiği ürünler
38 Atık organik çözücüler (diğerleri) 2.58 Milyar $
3815 Reaksiyon başlatıcılar, reaksiyon hızlandırıcılar ve katalitik müstahzarlar 2.57 Milyar $
381512 Takviye edilmiş katalizatörler; aktif maddesi kıymetli metal/kıymetli metal bileşikleri 2.16 Milyar $
85 Gümüş oksitli elektrik pilleri, bataryalar 1.49 Milyar $
8544 Bağlantı parçaları takılmış olan (gerilimi:<1000 V.) diğer elektrik iletkenleri 691.60 Milyon $
Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Ticari Cazibe Faktörleri

İş yapma kolaylığındaki durumu-2022
4 / 5
Lojistik performansı-2022
3 / 5
Mal ve hizmet ithalatı büyüme (yıllık)-2022
16.11%
Vizesiz Geçiş
Mal ithalatı-2023
36.15 Milyar $
Bir iş kurmak için gereken süre-2022
15.0 gün
Enflasyon (yıllık)-2022
14.2%
Gayri safi yurtiçi hasıla-2022
13.56 Milyar $
GSYİH büyüme (yıllık)-2022
2.15%-2022
Kişi başına düşen brüt milli gelir, PPP (cari uluslararası dolar)-2022
19.29 Bin $
Mal ve hizmet ithalatı (%GSYİH)-2022
95.92%
Mal ihracatı-2023
26.98 Milyar $
Mal ve hizmet ihracatı büyüme (yıllık)-2022
13.39%
Hava Taşımacılığı, navlun (milyon ton-km)-2022
-
Konteynır Liman Trafiği (TEU: 20 fit eşdeğer birim)-2022
-
Tarımsal Katma Değer (% GSYİH)-2022
8.12%
Endüstriyel Katma Değer (% GSYİH)-2022
22.95%
Hizmet Katma Değer (% GSYİH)-2022
58.8%
Mal ve Hizmet İhracatı (%GSYİH)-2022
74.89%
Toplam Nüfus-2022
2.05 Milyon
Doğrudan Yabancı Yatırım, net girişler (% GSYİH)-2022
6.42%
Mal ticareti (% GSYİH)-2022
158.39%
Resmi döviz kuru (1 USD karşılığı yerel para birimi)-2022
58.57
Sevkiyat noktasından yükleme limanına ortlama teslim süresi-2022
1.0 gün
Teslim limanından alıcıya ortalama teslim süresi-2022
2.0 gün
Bu veriler worldbank ve comtrade veri kaynaklarından alınmıştır.

Dış Ticaret Deseni

Ülkenin İthalatı Ülkenin İhracatı
bilgilendirme-mesaji

Bu bölüm, daha iyi bir deneyim sunabilmek için tablet, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan erişim için optimize edilmiştir. Görüntüleme yapabilmek için farklı ekran çözünürlüğüne sahip bir cihaz kullanabilir veya tarayıcı pencerenizin boyutlarını değiştirebilirsiniz.

Ülkenin ithalat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ihracat tutarları aşağıda gösterilmektedir.

20192020202120222023

Ülkenin ihracat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ithalat tutarları aşağıda gösterilmektedir.

20192020202120222023
Yukarıdaki grafik Comtrade veri kaynağından ilgili ülkenin raporladığı veriler baz alınarak oluşturulmuştur. İlk on ülke içerisinde payı %1'den küçük olan ülkeler gösterilmemektedir.
GTİP kodunuzu girerek ürünün bu ülkedeki dış ticaret verilerini, rakip ülkelerin pazar payını, vergi oranlarını, ihracat koşullarını ve potansiyel ithalatçılarını görüntüleyebilirsiniz.

Ticaret Müşavirinden Notlar

Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.

Ülkenin İthalat Potansiyeline Göre Ürünler

Potansiyele göre sektörler

{{sectorIndex+1 + index*6}} - {{sectorItem.sectorName}}

Sektör içinde potansiyeli en yüksek ürünler

Potansiyel, ilgili ülkede seçilen sektörde yer alan ürünlere duyulan ihtiyacın büyüklüğünün 1000’lik skala üzerinden gösterilmesidir.

Yapay zeka teknolojisi kullanan Akıllı İhracat Robotu, ihracatçıların geçmiş verilerinden ve farklı veri kaynaklarından elde ettiği yaklaşık 10 milyon satır veriyi anlık olarak işleyerek kişiye özel hedef pazar önerisi yapmaktadır. Seçeceğiniz hedef pazarlar için dış ticaret verileri, vergi oranları, ihracat koşulları, ithalatçı listeleri gibi ihracat yol haritanızı oluşturmanıza yardımcı olacak birçok bilgiyi görüntüleyebilirsiniz.
Robota Git

İkili Anlaşmalar

İki ülke arasında yapılan ticari anlaşmalar gerek vergiler gerekse gümrük uygulamaları bakımından ihracatta büyük önem taşımaktadır. Anlaşma metinlerine detay görüntüle butonunundan ulaşabilirsiniz.

Serbest Ticaret Anlaşması
Bölgesel Ticaret Anlaşması
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
Tercihli Ticaret Anlaşması
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması

Ülkedeki Teknik Engeller

Ülkelerin farklı teknik düzenlemeleri, test ve belgelendirme işlemleri hakkında bilgi edinmek ve ihracat öncesi dönemde varsa teknik engellere yönelik önlem almak ihracatınızı geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Aşağıda teknikengel.gov.tr adresi kaynak alınarak hazırlanan bilgileri görüntüleyebilirsiniz.

Ülkedeki yetkili kurum ve kuruluşlar ile iletişim bilgileri

  Standartlar

 

- Makedonya Standardizasyon Enstitüsü 
- Bureau of Metrology: www.bom.gov.mk 

 

  Teknik Düzenlemeler

 

- Ekonomi Bakanlığı: http://www.economy.gov.mk/ 

 

  Akreditasyon


- Makedonya Akreditasyon Enstitüsü: http://www.iarm.gov.mk/index.php?lang=en 
 
 

  Ürün güvenliği / güvenilirliği

 

- Devlet Piyasa Denetim Kurumu: http://www.dpi.gov.mk/ 

 

  İthalat Denetimi

 

- Gümrük Genel Müdürlüğü:  http://www.customs.gov.mk 
- Gıda ve Veterinerlik Ajansı: http://www.fva.gov.mk/index.php?lang=mk 

 

  Piyasa Gözetim Denetimi (teknik düzenlemelere ilişkin)


- Devlet Piyasa Denetim Kurumu: http://www.dpi.gov.mk/ 

Ülkedeki ilgili mevzuat ve mevzuata ulaşılabilecek internet adresleri

  Standartlar

 

- Metroloji Kanunu (RG 55/02, 84/07 ve 120/09)
- Standardizasyon Kanunu (4 Temmuz 2002, RG 54/2002) 

 

  Teknik Düzenlemeler


- Bitki Sağlığı Kanunu, Bitki Koruma Ürünleri Kanunu, Tohum ve Bitki Çoğaltma Ürünleri Kanunu: http://www.mzsv.gov.mk/ 

 

  Akreditasyon

 

- Akreditasyon Kanunu (RG No. 120/2009): http://www.iarm.gov.mk/index.php? option=com_content&view=article&id=91&Itemid=27&lang=en

 

  Ürün Güvenliği/Güvenilirliği

 

- Ürün Güvenliği Kanunu (RG 33/2006, 63/2007): http://www.pravdiko.mk/wp-content/uploads/2013/11/Zakon-za-bezbednost-na-proizvodite-14-03-2006.pdf 
- Gıda Güvenliği Kanunu (RG 157/2010): http://www.pravdiko.mk/wp-content/uploads/2014/01/Zakon-za-bezbednost-na-hranata-prechisten-tekst-22-07-2015.pdf 

 

  İthalat Denetimi (teknik düzenlemelere ilişkin, sürece ilişkin, yetkili birimler hakkında)


- Makedonya Cumhuriyeti'nde, ihracat ve ithalat lisansları için tek nokta hizmet birimi olan EXIM’e (www.exim.gov.mk/EILWeb/) başvurulur. Exim, dış ticaret işlemleri konusunda yetkili 16 kurumu birbirine bağlayan bir elektronik sistemdir. Exim uygulamasını kullanabilmek için üye olmak gerekir.

 

  Piyasa Gözetim Denetimi (teknik düzenlemeler, süreç, birimler hakkında)

 

- Devlet Piyasa Denetim Kurumu Kanunu (RG No. 24/2007): http://www.dpi.gov.mk/
- Piyasa Gözetimi Kanunu (7 Nisan 2010, RG 48/2010): http://www.dpi.gov.mk/ 
- Tüketicinin Korunması Kanunu (RG 38/2004)
- Ticaret Kanunu (RG 16/2004): http://www.pravdiko.mk/wp-content/uploads/2013/11/Zakon-za-trgovija-2005.pdf 
 

Ülkeye ihracatta zorunlu belgeler
Zorunlu Belgeler ve Belgeleri Düzenleyen Kurumlar

Makedonya Cumhuriyeti'nde, ihracat ve ithalat lisansları için tek nokta hizmet birimi olan EXIM (www.exim.gov.mk/EILWeb/), dış ticaret işlemleri konusunda yetkili 16 kurumu birbirine bağlayan bir elektronik sistemdir. İthal edilecek ürün için gerekli belgeler ve bu belgelerin hangi kurumlar tarafından düzenlendiği GTİP bazında Exim sisteminde görülebilmektedir.

İthal edilecek ürün için gerekli belgeler ve bu belgelerin hangi kurumlar tarafından düzenlendiği GTİP bazında Exim sisteminde (www.exim.gov.mk/EILWeb/) görülebilmektedir.
 

Zorunlu Belgelenmeye Tabi Ürünler

Gıda, gıdayla temas eden ürünler, otomotiv, ilaç, tıbbi cihazlar, ölçü ve tartı aletleri, kimyasal ürünler, atıklar, altın, radyoaktif ürünler, silah ve mühimmat, maden ve mineraller.

Diğer ülke belgelerinin kabulü

Makedonya, ülkelerin birbirlerinin akreditasyonunu kabul ettiği Multilateral Agreement on Accreditation’a üyedir ve NANDO’da yeralan onaylı kuruluşların sertifikaları kabul edilmektedir.
 

Ülkede ürün güvenliği denetimleri
Ülkede Ürünlerin Güvenliğinin Tespiti Amacıyla Kullanılan Sistemler ve Sorumlu Kuruluşlar

Makedonya’ya ithal edilen ürünlerin ilgili güvenlik şartlarına uygunluğunun denetimi temel olarak ithalat aşamasında yapılmaktadır. Farklı ürün grupları için farklı kurumlar denetim gerçekleştirmekte ve izin belgelerini düzenlemektedir. 
- Hayvansal ve bitkisel ürünler ve işlenmiş gıda ürünlerine yönelik denetimler Gıda ve Veterinerlik Ajansı (www.fva.gov.mk/index.php?lang=mk) tarafından yapılmaktadır. Sözkonusu ürünler için ihracatın yapıldığı ülkeden sağlık sertifikası istenmektedir.
- Taşıt araçlarının ve ölçü aletlerinin standartlarının belirlenmesi ve uygunluk denetimi ile bunlar için ihracat ve ithalat sertifikalarının düzenlenmesi Metroloji Bürosu’nun görev alanındadır.
- Gıda, ilaç, tıbbi yardımlar, narkotik maddeler ve diğer kimyasalların ithalat izin belgeleri Sağlık Bakanlığı tarafından verilir.
- Radyoaktif malzeme ve diğer ilgili ürünler için lisanslar Radyasyon Güvenliği Müdürlüğü tarafından verilir.
- Kimyasal ürünler, atık malzemeler, molibden cevheri ve mineraller, nesli tükenmekte olan ve koruma altındaki yabani bitkiler, hayvanlar ve mantarlar, kullanılmış lastikler ve havalandırma ünitesi bulunan ikinci el teknik malların ithalatı lisansları Çevre Bakanlığı tarafından verilir.
- Altın, metal paralar, banknotlar için lisanslar Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenir.
- Kültürel miras olarak kabul edilen ve korunan kültürel malların ithalatı için belgeler Kültür Bakanlığı tarafından verilir.
- Silah, mühimmat ve patlayıcı ve diğer malların ithalat / ihracat / transit geçişi için lisanslar İçişleri Bakanlığı tarafından verilir.
- Parasal altın ithalatı / ihracatı için belgeler Makedonya Cumhuriyeti Ulusal Bankası tarafından düzenlenir.

Makedonya Cumhuriyeti'nde, ihracat ve ithalat lisansları için tek nokta hizmet birimi olan EXIM’e başvurulur. Exim (www.exim.gov.mk/EILWeb/), dış ticaret işlemleri konusunda yetkili 16 kurumu birbirine bağlayan bir elektronik sistemdir. Exim uygulamasını kullanabilmek için üye olmak gerekir.

Exim, ithalat, ihracat ve transit ticaret için lisans başvurularının elektronik ortamda yapılmasını ve başvurulara istinaden ilgili kurumların izin belgelerini düzenlemesini sağlar. Ürün bazında ithalat lisansı almak için gerekli belgelere dair bilgiler Exim’de bulunmaktadır.

Tüm ürünler piyasa gözetim ve denetimine tabidir. Piyasa Gözetimi Kanunu, 765/2008 sayılı AB Yönetmeliğine paralel bir şekilde, piyasa gözetimi ve ürün denetiminin kordinasyonunu düzenlemiş ve piyasa gözetimi için bir kordinasyon kurulu oluşturulması hüküm altına alınmıştır. Piyasa Gözetimi Kordinasyon Kurulu 05 Temmuz 2010 tarihli Kararname ile (RG 90/2010) oluşturulmuştur. Kurul’un görevi etkili bir gözetim sisteminin oluşturulması, ilgili kurumlar arasında iletişim, veri paylaşımı ve koordinasyonun sağlanmasıdır. 
Piyasa Gözetimi Koordinasyon Kurulu, piyasa gözetimi konusuyla ilgili kurumlardan Devlet Piyasa Denetim Kurumu (Kordinatör), Devlet İş Denetim Kurumu (Kordinatör Yrd.), Ekonomi Bakanlığı, Devlet Teknik Denetleme Kurumu, Sağlık Bakanlığı İlaç Ajansı, Devlet Sağlık Denetleme Kurumu, Gıda ve Veterinerlik Ajansı, Gümrük İdaresi, Devlet Çevre Denetleme Kurumu, Elektronik İletişim Ajansı ve Ulaştırma ve İletişim Müfettişliği temsilcilerinden oluşmaktadır. Güvensiz çıkan ürünler toplatılmakta ve imha edilmektedir.
 

İthalat Denetimi

Denetim şartları ürünlere bağlı olarak değişmektedir. Aşağıda gıda ürünleri, canlı hayvan ve hayvansal ürünler ile bitkilerin ithalatında yapılan uygulamalar detaylı olarak anlatılmıştır:
- Gıda Ürünleri: Gıda güvenliği konusunda yetkili kurum Gıda ve Veterinerlik Ajansı ve ilgili kanun Gıda Güvenliği Kanunu’dur.
- Tahıllar ve tahıl ürünleri, pastacılık ürünleri, meyveler, sebzeler, bitkisel yağlar, gıda katkı maddeleri, kakaolu ürünler, şekerlemeler, sirke, alkollü ve alkolsüz içecekler, bebek gıdaları, diyet ürünleri, baharatlar ve gıdayla temas eden ürünler ve malzemeler sağlık muyenesine tabidir. 
- İthal edilen gıda ürünleri için gıda güvenliği denetimleri ya da sağlık muayeneleri, Gıda ve Veterinerlik Ajansı tarafından belirlenen sınır geçiş gümrüklerinde resmi gıda müfettişleri tarafından yapılmaktadır. İthalatçının veya ihracattan soprumlu kişilerin muayene gümrüğüne ürünler gelmeden en az 24 saat önce ön bildirimde bulunması gerekir.
Sınır muayene gümrüğüne gelen gıda ürünleri, gıda müfettişlerince, gıda sağlığına dair belgelendirme (gıda sağlık sertifikası, laboratuvar analiz belgesi, gıda ithalat lisansı vb.), paketleme ve işaretleme kurallarına uygunluk denetimi yapılır; duyusal testler veya örnekleme ve laboratuvar analizleri gerşekleştirilir. Analizler olumlu çıkması durumunda ürünlerin serbest dolaşıma girişine izin verilir. Hayvansal gıdaların ithalatında, ithalatçının hayvansal ürünler ithalat lisansına sahip olması gerekir. İthalat lisansı Gıda ve Veterinerlik Ajansı’ndan alınmaktadır.
- Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünler: Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerin güvenliği konusunda yetkili kurum Gıda ve Veterinerlik Ajansı’dır. Gıda Güvenliği Kanunu, Hayvan Sağlığı Kanunu, Hayvansal Ürünler Kanunu, Hayvanların Kaydı ve Kimlik Tespiti Kanunu, Hayvanların Korunması ve Refahı Kanunu, Hayvansal İlaçlar Kanunu ilgili kanunlardır.
- Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerin Makedonya’ya ithal edilebilmesi için sınır muayene gümrüklerinde veteriner kontrolünden geçmesi gerekmektedir. Hangi ürünlerin veterinerlik kontrolüne tabi olduğu hangilerinin olmadığı Gıda ve Veterinerlik Ajansı tarafından çıkarılan bir yönetmelik (RG 30/2008) ile belirlenmiştir. Sözkonusu yönetmelik 2007/275 sayılı AB Komisyon Yönetmeliği ile uyumlu hükümler içermektedir.
- Veterinerlik kontrolleri, Gıda ve Veterinerlik Ajansı tarafından belirlenen sınır geçiş gümrüklerinde resmi veterinerlik müfettişleri tarafından yapılmaktadır. İthalatçının veya yetkili temsilcisinin muayene gümrüğüne ürünler gelmeden en az 24 saat önce ön bildirimde bulunması gerekir. Sınır muayene gümrüğüne gelen hayvanlar ve hayvansal ürünler, veterinerlik müfettişlerince, belgeler (ithalat lisansı, veterinerlik sağlık sertifikası, taşıma belgeleri vb..) incelenip yeterli bulunması halinde, genel muayene ve laboratuvar analizleri gerşekleştirilir. Muayene ve analizler olumlu çıkması durumunda ürünlerin serbest dolaşıma girişine izin verilir. Canlı hayvan ve hayvansal ürünler ithalatında, ithalatçının hayvansal ürünler ithalat lisansına sahip olması gerekir. İthalat lisansı Gıda ve Veterinerlik Ajansı’ndan alınmaktadır.
- Bitkiler ve Bitki Çoğaltma Ürünleri: Bitkiler ve bitki çoğaltma ürünleri konusunda yetkili kurumlar Tarım, Ormancılık ve Su Yönetimi Bakanlığı’na (www.mzsv.gov.mk) bağlı Bitki Sağlığı Müdürlüğü, Devlet Bitki Sağlığı Laboratuarı, Tohum ve Çoğaltma Maddeleri Müdürlüğü’dür. İlgili mevzuat; Bitki Sağlığı Kanunu, Bitki Koruma Ürünleri Kanunu, Tohum ve Bitki Çoğaltma Ürünleri Kanunu’dur.
- Belirli bitki türleri, tarımsal çoğaltma maddeleri, orman çoğaltma maddeleri ve bitki koruma araçlarının Makedonya’ya ithal edilebilmesi için özel olarak yetkilendirilmiş sınır geçiş noktalarında muayene edilmesi gerekmektedir.

İthalatçının öncelikle Muayene Kontrol Başvurusu yapması ve sonrasında karantinaya tabi zararlılar örneklem analizi yapılması gerekir. Zararlı tespiti yapılan ürünler iade edilir ya da ithalatçıyla anlaşmalı olarak imha edilir. Sertifikalı tohumlar ve çoğaltma ürünleri için, Tarım, Ormancılık ve Su Yönetimi Bakanlığı’nca belirlenen kurumlarca bitki büyüme döneminde bitki sağlığı denetimi yapılır. Tanınmış uluslararası otoritelerce güvenli olduğu tespit edilen ürünler için ilave sertifika talep edilmez.

Bitkilerin ve bitkisel ürünlerin ithalatında, sözkonusu ürünlerin menşe ülkesince düzenlenen orijinal bitki sağlığı sertifikasına sahip olması gerekir. Bitki Sağlığı Müdürlüğü, bitkilerin, bitkisel ürünlerin ve bitki koruma ürünlerinin ithal ve ihracatında bitki sağılığı sertifikası düzenler.

Tohum ve bitki çoğaltma maddelerinin ithalatı, Tohum ve Çoğaltma Maddeleri Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş ithalatçılarca yapılabilir. Sadece ulusal tür listesinde kayıtlı bitki türlerinin tohum ve çoğaltma maddeleri ithal edilebilir. İthalatçı ürünler gelmeden önce bitki sağlığı müfettişlerine bildirimde bulunur. Bazı özel durumlarda Tohum ve Çoğaltma Maddeleri Müdürlüğü henüz Makedonya’da kayıt altına alınmamış türler için de özel ithalat izni düzenleyebilir.
 

Ticaret Müşavirliklerimiz ve Ataşeliklerimiz

ÜSKÜP BÜYÜKELÇİLİĞİ Oğuzhan BERBER Ticaret Başmüşaviri Turkish Embassy Office of the Commercial Counsellor Ul. Slavej Planina bb 1000 SKOPJE / NORTH MACEDONIA
uskup@ticaret.gov.tr
00 389 2 322 40 10
(Fax) 00389 23222014