INN (Instituto Nacional de Normalizacion-www.inn.cl), Şili’de standartların (Normas Chilenas-NCHs), teknik düzenlemelerin (normativo technico) geliştirilmesi ve uygulanması, uygunluk değerlendirme, akreditasyon ve metroloji alanlarında faaliyet göstermektedir. Şili Kalkınma Kurumu (CORFO) tarafından 1973’te kurulan INN, 1944 yılında kurulan “Instituto Nacional de Investigaciones Technologicas y Normalizacion-INDICTECNOR)’un yerini almıştır. INN tarafından geliştirilen 4000’in üzerinde standart olup, INN tarafından geliştirilen tüm standartlara (Normas Chilenas Aprobadas) INN sayfasından ulaşmak mümkündür.
İnşaat, gıda ürünleri, gibi farklı ürün gruplarında sağlık, güvenlik ve kalitenin temini mülahazalarıyla geliştirilmiş önemli ölçüde standardın bulunduğu Şili’de, standart geliştirilmesi süreci doğrudan INN inisiyatifi ile olabileceği gibi, bu hususta, kamu ya da özel sektör tarafından INN’ye yapılan başvuru ile de başlatılabilmektedir. Standart geliştirilmesi sürecinde, eğer ilgili alanda geliştirilmiş bir uluslararası standart var ise, bu büyük ölçüde esas alınmakta, mevcut değilse, bölgesel standartlar, özel sektör kuruluşlarınca geliştirilmiş standartlar taranabilmektedir. Hazırlanan standart INN websitesi üzerinden kamuoyunun dikkatine sunulmakta, toplanan kamuoyu görüşleri, ilgili standardı geliştirmek üzere INN bünyesinde oluşturulmuş teknik komitenin dikkatine taşınmaktadır.
Esasen kalite standart uygulaması gönüllülük esasında olmakla birlikte, rekabetçi bir pazar olan Şili pazarında, pek çok şirketin bu konuda duyarlı olduğu gözlemlenmektedir. INN ISO 14000 ve ISO 9000 standartlarına uyum konusunda INN’nin de teşvik edici bir tutum aldığı görülmektedir.
Teknik düzenlemeler merkezi hükümet düzeyinde, kanun, direktif veya karar şeklinde hazırlanmakta, her uygulamacı Bakanlık, kurum kendi görev alanına giren hususlarda teknik düzenleme hazırlayabilmektedir. Kanun şeklindeki teknik düzenlemelerin Kongre onayına sunulması gereklidir.
And Dağları, Pasifik Okyanusu ve Atacama Çölü’nün nın yarattığı doğal bariyerin ülkeye zararlıların gelmesini önlemesi nedeniyle, meyve ve sebze yetiştiriciliği anlamında son derece avantajlı koşullara sahip olan Şili’de, bu özelliğin devamlılığını sağlayacak şekilde zararlıların ülkeye girişine karşı Tarım Bakanlığı’na bağlı “Servicio Agrícola y Ganadero- SAG -Hayvansal ve Tarımsal Koruma Genel Müdürlüğü, http://www.sag.cl/ ” tarafından ithalatta çok sıkı kontroller uygulamaktadır.
Bu çerçevede, canlı hayvan, hayvansal ve bitkisel ürünlerin ithalatında ve transitinde SAG denetimi sıkı bir şekilde uygulanmakta olup tüm hayvansal ve bitkisal ürünlerin ithalatında, menşe ülkesi tarafından düzenlenmiş geçerli hayvan ve bitki sağlığı sertifikalarının mevcudiyeti aranmaktadır. SAG, gerekli sağlık kontrollerini/denetimlerini yerine getirmek üzere CPE (Cuarentena Posentrada- giriş sonrası karantina tedbiri) de uygulamakta, bitki ve tohumların ithalatındaki denetimler IPPC (Uluslararası Bitki Koruma Konvansiyonu) uyarınca yerine getirilmektedir.
Ayrıca, alkollü ve alkolsüz içkiler, gübreler, ve tarımsal ilaşlar için SAG’dan ithalat öncesinde onay alınması gerekmektedir. Bu onay sırasında ihracatçı ülkenin ilgili otoriteleri tarafından onaylanmış orijinal belgelerin tasdikli İspanyolca tercümelerinin sunulması gerekmektedir. Taze meyve ve sebze, ahşap ve deriden mamul eşyalar salgın hastalık ve tarım zararlarının tespiti amacıyla SAG tarafından her sevkiyatta kontrol edilmektedir. Her hangi bir olumsuzlukla karşılaşılması durumunda SAG, ürünlerin gazla ilaçlanmasına (fumigasyon), reddine, hatta imhasına karar verebilmektedir.
Şili Tarım Bakanlığına bağlı ACHIPIA (Agencia Chilena para la Inocuidad y Calidad Alimentaria-http://www.achipia.cl), gıda güvenliği, gıda hijyeni ve kalitesinden sorumlu olup bu amaçla, gıda etiketlemesine ilişkin öneriler getirebilmekte, risk bazlı piyasa denetimlerinde bulunabilmektedir.
SERNAPESCA (Servicio Nacional de Pesca y Acuicultura-http://www.sernapesca.cl) yine Tarım Bakanlığı bünyesinde bir kurum olup 29 Aralık 1978 tarih ve 2442 sayılı KHK çerçevesinde, ihraç edilenler dahil, balıkçılık ve su ürünlerinin kalite ve güvenliğinden sorumludur.
Ecza, gıda, kozmetik ve ilaçlarda Şili Sağlık Bakanlığı’na bağlı Instituto de Salud Pública (http://www.ispch.cl/), ISP (Kamu Sağlığı Enstitüsü, http://www.ispch.cl/) tarafından incelenmesi ve onay verilmesi gerekmektedir. Tahlil ve onay süreci ürünün tipine bağlı olarak 3 ila 12 ay arasında sürebilmektedir.
Sağlık alanında Şili’de ABD’nin Food and Drug Administration (http://www.fda.gov/), FDA (Gıda ve İlaç Yönetimi) standardlarının uygulanması sebebiyle FDA’den alınmış bir ruhsatın varlığı inceleme süresini önemli ölçüde kısaltsa da tamamen ortadan kaldırmamaktadır.
Ticaret Müşavirinden Notlar
Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.