İsviçre İçin İş Kültürü
Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi
İsviçre büyük ölçüde bağımsız olan ve çok sayıda belediyeden oluşan 26 kantonlu federal bir ülkedir. Aynı zamanda oldukça sakin, güvenli ve tarafsız bir ülke olarak da bilinir.
Her ülkenin kendine özgü özellikleri olduğu gibi, İsviçre'de de bu şekilde özgün kültürün getirdiği ve uyulması gereken yazılı olmayan kurallar vardır.
İsviçre’nin en önemli özelliklerinden biri de çeşitli kültürleri bünyesinde barındıran çok renkli bir ülke olmasıdır. Bunun bir göstergesi de konuşulmakta olan dört ayrı dil grubudur. Bundan kaynaklı da özellikle mantaliteler bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir.
Örneğin İsviçre’nin Almanca konuşulan bölgesinde geçerli olan kültürel özellikler, İsviçre’nin Fransızca konuşulan bölgesinde geçerli olmayabilir. Aynı zamanda şehirler ve kırsal bölgeler arasında da farklılıklar görülebilmektedir. Ama yine de bazı ortak noktalara rastlanır. Bu farklılıkların içinde insanların beraber huzur içerisinde yaşamalarını sağlayan ise çoğu zaman günlük yaşamın küçük detaylarıdır.
Tanışma & Selamlaşma
İsviçre’de karşınızdaki kişide iyi bir izlenim bırakabilmek için doğru şekilde tanışmak, selamlaşmak ve vedalaşmak önemlidir. İsviçreliler ilk karşılaşmada çekingen görünseler de kibar ve yardımsever insanlardır.
Gerek sosyal gerekse iş ortamında selamlaşmak için, karşıdaki kişinin gözlerine bakarak el sıkışmak gerekir. Bu tarz bir yaklaşım, İsviçre insanı için sıcakkanlı olunduğu kadar karşıdakine değer verildiğini ve saygı duyulduğunu da ifade etmektedir.
Genelde ‘sen’ ve ‘siz’ hitabı arasında kesin bir ayrım yapılır. Yabancılarla veya iş ortaklarıyla iletişim kurulurken ‘sen’ diye hitap etmek kaba olarak yorumlanabilir. İletişim kurulan kişi kendisine ismi ile hitap edilebileceğini söyleyene kadar kendisine ‘siz’ olarak hitap edilmesi daha doğrudur.
Ayrıca kırsal kesimlerde insanlar birbirlerini tanımasalar dahi sokakta genellikle selamlaşırlar.
Vücut Dili
Diğer ülkelerde olduğu gibi, İsviçre'de de çok sayıda ortak davranış ve görgü kuralı vardır. Onları tanımak, ülkedeki insanlarla yaşamayı çok daha kolaylaştırır. Bunlar bazı durumlarda bölgeden bölgeye farklılık gösterse de, kaba ve agresif tutumlardan ve ani çıkışlardan kesinlikle hoşlanılmaz. Görgü kurallarına oldukça önem verilir ve iletişim kurarken net bir duruş sergilenmesi beklenir.
Kurumsal Kültür
İsviçre’de iş hayatında pek çok şey karşılıklı güvene dayalıdır. Özellikle nezaket, düşünce, saygı ve incelik kurumsal kültürde davranışların temeli olmalıdır.
İsviçreliler çok çalışmaları ile bilinirler ve iş hayatında oldukça kuralcı ve doğrucu olmakla birlikte her şeyin disiplinli ilerlemesini severler. Görüşmeler daima planlı ve randevulu bir şekilde gerçekleşir. Dakiklik konusuna ise oldukça hassasiyet gösterirler ve bunu da karşı taraftan beklerler. Bu durum iş yemekleri ve davetleri için de geçerlidir.
Çok acil bir durum söz konusu olmadıkça eve iş götürmeyi sevmezler. Bu sebeple mesai saatleri dışında ve hafta sonları bir İsviçreliyi aramak iyi bir fikir olmayabilir.
Sofra Adabı
İsviçre’de nezaket çok önem verilen bir konudur. Kişiler yemek yemeye başlamadan birbirleriyle göz teması kurarak mutlaka ‘afiyet olsun’ der. Herkesin yemeği servis edilmeden yemeğe kesinlikle başlanmaz.
Yemek masasında kişilerin vücut diline de çok dikkat edilir. Dirsekler yerine eller masa üzerinde tutulur, üst vücut ileri geri hareket ettirilmez. Özellikle çatal bıçak kullanımına dikkat edilir. Önemli bir telefonu yanıtlamak için masadan ayrılmak istendiğinde nezaketen mutlaka izin alınması gerekir.
“Teşekkür ederim” ve “lütfen” ifadeleri de oldukça önemlidir. Örneğin restoranlarda birkaç kez “teşekkür ederim” ve “lütfen” demek adeta bir ritüeldir.
Kıyafet
İsviçreliler ilk izlenime önem verdikleri için kıyafetlerin düzgün ve temiz olması mühimdir. Ancak gösteriş kavramı İsviçre'de pek popüler bir konu değildir. Takı ve aksesuarlar söz konusu olduğunda, kimin en pahalı saate, kimin en pahalı takılara veya tasarımcı kıyafetlerine sahip olduğu büyük bir önem arz etmez. Özellikle ortamına göre giyinilmesine ve zarif olunmasına önem verilir. İş ortamında daha klasik, gündelik hayatta ise daha spor kıyafetler tercih edilir.
Hediye
İsviçre’de iş hayatında hediyeleşme pek yaygın değildir. Tercih edildiğinde ise şık hediyelerin alınması fakat fazla da abartıya kaçılmamasına ve çok pahalı hediyelerin alınmamasına özen gösterilir.
Her küçük ziyaret için geçerli olmamakla birlikte misafirliğe veya bir davete gidildiğinde ise aynı şekilde küçük hediyeler tercih edilir. Örneğin çiçek, çikolata veya pasta/kek gibi.
Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar
İsviçre'nin ünlü dakikliği sadece bir klişe değildir. Eğer gidilecek yere 5 dakikadan fazla bir gecikme söz konusu olursa bu durumun telefon aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Habersiz olarak yapılan ziyaretler gerek iş gerekse özel hayatta pek de adet değildir.
Yaşam temposu diğer Avrupa şehirlerinden yavaştır. İsviçre halkı sessiz yaşamı sever ve bu sebeple de iş ve yaşam alanlarında fazla gürültüden kaçınılması gerekir (Örneğin otobüslerde yüksek sesle konuşmamak veya telefonlaşmamak gibi).
Tren ile yolculuk yapıldığında başka biriyle oturulacaksa, öncesinde her zaman koltuğun boş olup olmadığı sorulur.
Çevre temizliğine çok önem verilir. Her şeyden önce doğada, ama aynı zamanda şehirlerde veya halka açık yerlerde de çöplerin yere atılması hoş karşılanmaz.