İş Kültürü

Ülke ve Kültürü Hakkında Genel Bilgi

Panama nüfusunun %60’ından fazlasını “Mestizo” olarak adlandırılan yerel halk oluşturur. %12’si yerli Amerikalılar, %10’unu Afrika asıllılar, %7’si Mulatto ve %6’sı beyazlardan oluşmaktadır. Ülkede yıllar boyunca Panama Kanalı üzerindeki Amerika etkisi ve ithal ürünlerin çoğunluğunun Amerika’dan gelmesinden kaynaklı bir kültür görülmektedir. İlaveten, fiziki konumundan dolayı uluslararası birçok şirketin Panama’da ofisi bulunmaktadır. Çokuluslu şirketlerin Avrupa, Asya ve diğer Latin ülkelerinden gelen çalışanları- expatlar ülkede nüfusun çeşitliliğine katkıda bulunmaktadır.

Panamalılar genel olarak rahat insanlardır. Ülkenin pasifik ve atlas okyanuslarının arasında oluşu ve tropikal iklime sahip olması sebebiyle “ada insanı” mizacında oldukları söylenebilir.

Ülkede Türk dizilerine olan ilgi oldukça yüksektir. Yerel kanallarda Prime Time’da yayınlanan Türk dizileri, ülkede Türklere ve Türkiye’ye olan ilginin artmasına sebep olmuştur. Ülkede “turcomaniac” olarak adlandırılan bir fan grubu da bulunmaktadır. Türk olduğunuzu belirtmenizin ikili ilişkilerde olumlu etkisi olacaktır.

 

Tanışma & Selamlaşma

Tanışmada el sıkmak ve hafif bir baş selamı olumlu etki yaratır. Panamalılar konuşurken yakın durmayı ve dokunmayı severler. Genellikle ilk tanışmada yanaktan öpme olmaz, ancak tanıdıkları kişileri de bir kez yanaklarından öperler. Dostlar ve arkadaşlar arasında yanaktan öpme ve kucaklaşma oldukça normal bir davranıştır. Vedalaşırken tokalaşma yapıldığında bazen elinizi bırakmaz, elinizi tutarak sohbete devam ederler. Karşı taraf elini çekmeden elinizi çekmemeniz nazik bir davranış olacaktır.

Tanışmalarda hemen kartvizit değişimi yapılır, kartvizitin bir yüzünün İspanyolca olması olumlu etki yaratacaktır. Genellikle kartvizitinizde cep telefonu bilginizin olması beklenir, eğer yoksa telefon numaranızı sormaktan çekinmezler. Whatsapp ülkede iletişim için kullanılan yaygın bir uygulamadır.

 

Kurumsal Kültür

Panamalılarla iş ilişkisinden önce kişisel ilişkiler kurmak oldukça önemlidir. Genelde kararlar üst düzey yöneticiler tarafından alınır, bu yüzden randevuların olabildiğince üst makamlardan alınmasında fayda vardır. Kurum içerisinden tanınan kişilerin randevu alma konusunda yardımları dokunmaktadır.

Bürokrasi ve karar alma mekanizmaları genel olarak yavaş olabilmektedir. Bir toplantı sonrasında mail atmak- fikirleri için geri dönüş almaya çalışmak faydalı olacaktır. İş toplantılarında öncelikle sohbet edilmesi, çok sert satış ve pazarlama taktiklerinin uygulanmaması tavsiye edilmektedir. 

Doğru insanlarla ve doğru bağlantılarla bir araya gelmeniz için Panamalı bir danışman-avukat ile çalışmanızın faydası olacaktır. Panamalı avukat-muhasebeci ile çalışmak işlerinizi büyük ölçüde kolaylaştıracaktır. Sözleşmelerin büyük çoğunluğu İspanyolca dilindedir.

Sözlü anlaşmalar mutlaka yazılı metne dökülmelidir. Panamalılar genelde hayır demezler, o yüzden kararların bir metne bağlanması faydalı olacaktır.

Ülkede İspanyolca konuşmanız kesinlikle sizin için bir artıdır. Muhataplarının İspanyolca bilmesini bekler, İspanyolca konuşulmasından memnun olurlar.

Sohbet esnasında sözünüzün kesilmesi oldukça normal olup, saygısızlık olarak nitelendirilmemektedir.

Randevuların en az 2 hafta öncesinden alınmasında fayda görülmektedir. Muhatabınızın toplantıya yarım saat ile 45 dk. arasında geç kalması normal karşılanmaktadır.

 

Sofra Adabı

Panama’da yemek bir sosyalleşme aracıdır. Genellikle yemek yenirken iş görüşmesi de yaparlar. Davet eden taraf hesabı öder. Akşam yemeklerinde 15-30 dk. arasında bir gecikmeyle gidilebilir ancak öğle yemeklerine mesai saati sebebiyle zamanında katılım gösterilmesi önemlidir.

Genellikle bahşiş bırakılması beklenir, hesabın %10-15-20’si aralığında bir oran yeterli olacaktır.

 

Kıyafet

Panamalılar genelde pantolon ve uzun kollu gömlek-tişört giyerler. Halk kendi arasında “şort giyenler turisttir” şeklinde yorum yapar. Ülke çok sıcak ve nemli olmasına rağmen yerel halk gündelik hayatta hep pantolon giyer, üzerine kısa ya da uzun kollu tişört ve gömlek tercih ederler. Kamu kurumlarında üst düzey yöneticiler takım elbise giyer, takım elbise giymenizin olumlu etkisi olacaktır. Kamu kurumlarında da kadınların daha rahat kıyafetler giydiği görülmektedir.

Kapalı alanlarda yoğun şekilde klima kullanıldığından, seyahatinizde yanınıza ceket almanızda fayda bulunmaktadır.

 

Hediye

Panamalılar çok pahalı olmayan ancak onları düşündüğünüzü belli eden küçük hediyelerden çok hoşlanır. Türk lokumu, küçük biblo hediyelikler, ajanda-kalem gibi ufak hediyelerin ikili ilişkilerin kurulmasında faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Çok pahalı hediyeler yerine uygun fiyatlı hediyeler tercih edilmelidir.

Özellikle bir eve davet edildiğinizde ev sahibine çiçek götürmeniz olumlu karşılanacaktır. Genellikle davet edilen eve hediyesiz gidilmemektedir.

 

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

Ülkede tatil olarak ilan edilen festival-bayram gibi günlerde çalışmazlar. Özellikle Kasım ayında çok fazla tatil bulunmaktadır. İş seyahatleri için Kasım-Aralık aylarının tercih edilmemesi yerinde olacaktır.

İş görüşmelerinden önce Panama’daki resmi tatillerin kontrol edilerek seyahat planlaması yapılmasında fayda bulunmaktadır.