Nijerya ve Mısır'dan sonra Afrika’nın 3. ve dünyanın 31. büyük ekonomisi olan Güney Afrika Cumhuriyeti, bir maden ve mineral kaynaklar ülkesi olarak gelecek vaat eden bir pazardır. Gelişmekte olan ekonomisi ile Afrika kıtası için önemli bir rol oynayan Güney Afrika; güçlü finansal, yasal ve ticari hizmetlere ve kapsamlı ulaşım altyapısına sahiptir. Afrika Kıtası için önem taşıyan çok sayıda limana ev sahipliği yapan Güney Afrika, Sahra altı ülkeler ve pazarlar için ideal bir giriş kapısıdır. Güney Afrika, 2020 yılı Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 84. sırada yer almaktadır.
Çok sayıda etnik kökenden milletleri barındıran Güney Afrika, parlamenter cumhuriyet sistemi ile yönetilmektedir. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır. Ülkede kullanılan para birimi Rand’dır (ZAR). 11 ulusal dile sahip olan Güney Afrika’da en yaygın konuşulan ve iş dünyasında kullanılan dil İngilizcedir.
Güney Afrika 59,3 milyonluk nüfusu ile dünyanın en kalabalık 25. ülkesidir. İşsizliğin %32,7 ile son derece yüksek olduğu ülke, gelir dağılımındaki adaletsizliği ölçen Gini Katsayısı’na göre 180 ülke içerisinde dünyada birinci sıradadır. Bu istatistiği destekleyecek şekilde nüfusun %10’unun ekonominin %85’ini kontrol ettiği tahmin edilen ülkede, Dünya Bankası raporlarına göre nüfusun %55’i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Enflasyon oranlarının ise tüm Dünya’da olduğu gibi Güney Afrika’da da yükseldiği gözlenmekte olup yıllık enflasyon Ocak 2023 itibarıyla %6,9’dur. Emsal ülkelere göre tarihsel olarak daha düşük büyüme performansı sergilemesine rağmen, Güney Afrika dış ticaret fazlası vermeye devam etmektedir. 2021 yılı sonu itibarıyla 123,8 milyar USD ihracata karşılık, 93,5 milyar USD ithalat yapan Güney Afrika ekonomisi 2021 yılını 30,3 milyar USD dış ticaret fazlası ile kapatmıştır. 2022 yılı sonu itibarıyla ise daha düşük bir dış ticaret performansı gösteren Güney Afrika yaklaşık 11-12 Milyar USD dış ticaret fazlası vermiştir.
Güney Afrika’nın en önemli ihracat kalemleri arasında maden ve değerli metaller, demir ve demir cevheri, krom, alüminyum, motorlu taşıtlar ve tarım ürünlerinden, ithalatının ise petrol ve petrol ürünleri, elektrikli makina ve aksamları, ilaç ve eczacılık ürünleri, kimyasallar, kozmetik, plastik gibi ürün grupları yer almaktadır.
Güney Afrika’nın en önemli ihracat pazarları Çin, Amerika, Almanya, İngiltere ve diğer bölge ülkeleri, en önemli tedarikçileri ise Çin, Almanya, Amerika, Hindistan ve Suudi Arabistan olarak yer almaktadır.
Tarihsel olarak Güney Afrika ile Türkiye arasındaki ikili ticaret rakamlarına bakıldığında son 10 yıldır yıllık ticaret hacminin yaklaşık 1,3 milyar USD ile 2.4 milyar USD arasında bir seviyede gerçekleştiği görülmektedir. Geçen 10 yıl zarfında 2011 yılı 2.46 milyar USD ile ticaret hacminin en fazla gerçekleştiği yıl olurken, pandemi etkisiyle 2019 yılı 1.32 milyar USD ile ticaret hacminin ez az seviyelerde gerçekleştiği yıl olarak ortaya çıkmaktadır.
2022 yılı verilerine göre Türkiye-Güney Afrika ikili ticaret hacmi, 2021 yılı sonunda ulaşılan 2,05 milyar USD’lik ticaret hacmine kıyasla %60 oranında artarak 3,29 milyar USD seviyesine ulaşmıştır.
2022 yılı sonu itibarıyla Güney Afrika’ya olan ihracatımızda petrol ürünleri ve diğer mineral yağları, kara yolu taşıtları ve parça ve aksesuarları, çamaşır ve bulaşık makinaları, halı ve ev tekstili ürünleri, kuru gıdalar, traktörler, lastikler ve bazı plastik ürünler öne çıkmakta; ithalatımızda ise altın ve platin gibi diğer değerli maden ve metaller, santrifüjler, binek otomobiller, demir ve çelik ürünleri, krom, taş kömürü, alüminyum gibi diğer madenler başta gelmektedir.
TÜİK verilerine göre, 2022 sonu itibarıyla Güney Afrika’nın Türkiye ihracatında %0,67 pay ile Türkiye’nin en büyük 35. ihracat pazarı; ithalatında ise yine %0,44 pay ile 40. en büyük tedarikçisi olduğu görülmektedir.
Ticaret Müşavirinden Notlar
Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.