Irak

Irak

En büyük ithalatçı 2021
En büyük ithalatçı 2021
Türkiye 11.12Milyar
Dolar
En büyük ihracatçı 2021
En büyük ihracatçı 2021
Çin Halk Cumhuriyeti 26.64Milyar
Dolar
Türkiye’nin ithalatı
1.60 Milyar $
2017
1.66 Milyar $
2021
Türkiye’nin ihracatı
10.10 Milyar $
2017
11.12 Milyar $
2021

Genel Görünüm

Nominal olarak 53. ve satın alma gücü paritesi (PPP) olarak en büyük 35. dünya ekonomisi olan Irak, çok sayıda ülkenin petrol sağlayıcısıdır. Son yıllarda uyguladığı genişleyici maliye politikası, yapısal reformlar ve azalan jeopolitik risklerin olumlu etkisi ile Covid öncesi dönemde büyüme trendine geçmiştir. Türkiye’nin hem sınır komşusu hem de Orta Doğu ve Körfez bölgesindeki en büyük ticaret partneridir. Dinar, Irak’ın resmi para birimi olmakla birlikte ülkede ABD Doları da yaygın olarak kullanılmaktadır. Irak, Birleşmiş Milletler, Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Örgütü (OAPEC), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ, gözlemci üye) gibi önemli uluslararası kuruluşların üyesidir. Irak, Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 190 ülke arasında 172. sırada yer almaktadır. 

1980’lerde Irak-İran savaşı, 1990’larda Kuveyt’in işgali üzerine başlayan uluslararası askeri harekât ve 2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin askeri müdahalesinin dönüm noktalarını teşkil ettiği son 30 yılda, Irak ekonomisi oldukça istikrarsız bir yapı sergilemiştir. Çeşitli dönemlerde yürürlüğe konulan ekonomik ambargolar, Irak’ın küresel ekonomiyle bütünleşmesini güçleştirmiştir. 2014 yılında %50’nin üzerinde bir ekonomik büyüme ile başlayan Irak’ın toparlanma süreci, aynı yıl terör örgütü DEAŞ’ın Musul’u ele geçirmesiyle yavaşlasa da, 2016 yılına kadar devam etmiştir.

41,1 milyon nüfusu ile Irak, dünyanın en kalabalık 33. ülkesidir. Dünya Bankası verilerine göre, 2021 yılında işgücüne katılım oranı %42 ve işsizlik oranı %14,2’dir. Yerinden edilenler, geri dönenler, kadın iş arayanlar, salgın öncesi kendi hesabına çalışanlar ve kayıt dışı çalışanlar arasındaki işsizlik yüksek düzeyde kalmaya devam etmektedir. İşgücünün %58’i hizmetler sektöründe ve %23’ü sanayi sektöründe, %17,7’si tarım sektöründe istihdam edilmektedir.  Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, Irak’ın 2021 yılındaki GSYH büyüklüğü cari fiyatlarla 209,5 milyar dolardır. 2021 yılında yıllık reel olarak %5,9 büyüyen Irak ekonomisinin, 2022 yılında %9,5 oranında büyüyeceği öngörülmektedir.

Irak’ta hidrokarbon sektörü, ekonomik performansın birincil itici gücü olmaya devam etmektedir. 2022 yılında reel GSYH büyümesindeki belirgin güçlenmenin ardında, artan petrol ihracat geliri ve gaz kullanım kapasitesini artırma çabalarının etkisi vardır. Irak ekonomisi, küresel petrol fiyatlarındaki değişime son derece duyarlıdır.

Birleşmiş Milletler (UN) Comtrade verilerine göre, Türkiye 2021 yılında Irak’a 11,1 milyar dolarlık ihracat yaparken, Irak’tan 1,6 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. İkili ticaret büyüklüğümüzün 12,8 milyar dolara ulaştığı Irak, en büyük 10. ticari partnerimiz ve en yüksek net ihracatı elde ettiğimiz 5. ülkedir.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Ticari Cazibe Faktörleri

İş yapma kolaylığındaki durumu-2021
0 / 5
Lojistik performansı-2021
2 / 5
Mal ve hizmet ithalatı büyüme (yıllık)-2021
28.38%
Vizesiz Geçiş
Mal ithalatı-2021
33.10 Milyar $
Bir iş kurmak için gereken süre-2021
26.5 gün
Enflasyon (yıllık)-2021
6.04%
Gayri safi yurtiçi hasıla-2021
166.75 Milyar $
GSYİH büyüme (yıllık)-2021
-15.67%-2021
Kişi başına düşen brüt milli gelir, PPP (cari uluslararası dolar)-2021
9.40 Bin $
Mal ve hizmet ithalatı (%GSYİH)-2021
30.75%
Mal ihracatı-2021
75.82 Milyar $
Mal ve hizmet ihracatı büyüme (yıllık)-2021
4.64%
Hava Taşımacılığı, navlun (milyon ton-km)-2021
0
Konteynır Liman Trafiği (TEU: 20 fit eşdeğer birim)-2021
932.72 Bin
Tarımsal Katma Değer (% GSYİH)-2021
5.89%
Endüstriyel Katma Değer (% GSYİH)-2021
41.09%
Hizmet Katma Değer (% GSYİH)-2021
54.26%
Mal ve Hizmet İhracatı (%GSYİH)-2021
37.82%
Toplam Nüfus-2021
40.22 Milyon
Doğrudan Yabancı Yatırım, net girişler (% GSYİH)-2021
-1.89%
Mal ticareti (% GSYİH)-2021
51.71%
Resmi döviz kuru (1 USD karşılığı yerel para birimi)-2021
1,192
Sevkiyat noktasından yükleme limanına ortlama teslim süresi-2021
-
Teslim limanından alıcıya ortalama teslim süresi-2021
-
Bu veriler worldbank ve comtrade veri kaynaklarından alınmıştır.

Dış Ticaret Deseni

Ülkenin İthalatı Ülkenin İhracatı
bilgilendirme-mesaji

Bu bölüm, daha iyi bir deneyim sunabilmek için tablet, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan erişim için optimize edilmiştir. Görüntüleme yapabilmek için farklı ekran çözünürlüğüne sahip bir cihaz kullanabilir veya tarayıcı pencerenizin boyutlarını değiştirebilirsiniz.

Ülkenin ithalat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ihracat tutarları aşağıda gösterilmektedir.

20172018201920202021

Ülkenin ihracat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ithalat tutarları aşağıda gösterilmektedir.

20172018201920202021
Yukarıdaki grafik Comtrade veri kaynağından ilgili ülkenin raporladığı veriler baz alınarak oluşturulmuştur. İlk on ülke içerisinde payı %1'den küçük olan ülkeler gösterilmemektedir.
GTİP kodunuzu girerek ürünün bu ülkedeki dış ticaret verilerini, rakip ülkelerin pazar payını, vergi oranlarını, ihracat koşullarını ve potansiyel ithalatçılarını görüntüleyebilirsiniz.

Sektörler ve Fırsatlar

Petrole dayalı bir ekonomiye sahip olan Irak, Suudi Arabistan ve Rusya’dan sonra dünyanın üçüncü büyük petrol ihracatçısıdır. Bu nedenle, Irak’ın ticaret büyüklüğü petrol fiyatları ile doğru orantılıdır ve petrol fiyatlarının arttığı dönemlerde Irak’ın hem ihracatı hem de ithalatı artış göstermektedir. Petrol dışında, mücevherat, altın ve tarım ve hayvancılık ürünleri en çok üretim ve ticaret yapılan alanlardır. Irak’ta üretilen başlıca tarım ürünleri buğday ve arpanın başı çektiği tahıllar, hurma, koyun ve keçi eti, tavuk eti ve süttür.

Irak'ta bulunan petrol arıtma istasyonları, petrol boru hatları, montaj fabrikaları, çimento ve demir çelik fabrikaları, enerji santralleri devlete aittir. Hizmetler sektöründe ise özel sektörün ağırlığı hissedilmektedir. Irak tüketim, ara malları ve yatırım mallarını büyük oranda ithal etmektedir.

Türkiye’nin Irak’a en fazla ihracat yaptığı sektörler değerli taşlar ve metaller, plastik ve plastik ürünleri, mobilya, değirmencilik ürünleri ve makineler ve mekanik parçalardır. Son 5 yılda artış gösteren sektörler arasından, Irak ihracatımızın %13’ünü oluşturan değerli taşlar ve metaller yıllık ortalama %2 ve değirmencilik ürünleri yıllık ortalama %2 daralma gösteren sektörlerdir. Makine ve mekanik parçalar ihracatımızın %5’ini oluşturur ve son 5 yılda yıllık ortalama %16 ile en çok büyümeyi gösteren sektör olmuştur. Bu büyümeyi son 5 yılda yıllık ortalama %8 ile plastik ve mamulleri, %5 ile mobilya sektörü takip etmektedir. Son 5 yılda yıllık ortalama %35 büyüme ile gıda atıkları ve kalıntıları, %76 ile canlı hayvanlar Irak’a ihracatımızda yüksek büyüme gösteren potansiyel sahibi sektörlerdir.

Irak ekonomisinin 2020 yılında girdiği toparlanmaya paralel olarak Türkiye’den ithal ettiği mallara olan talebinin de artacağı öngörülmektedir. Ayrıca, Irak pazarında Türk malı imajının ihracatta rakibimiz olan diğer ülke mallarına göre yüksek olduğu gözlemlenmektedir.

Türkiye’nin Irak’tan en fazla ithalat yaptığı sektörler değerli taşlar ve metaller, mineral yakıtlar ve yağlar, bakır, kağıt hamuru ve kurşundur. Irak ithalatımızın %59’unu oluşturan değerli taşlar ve metaller sektörü son 5 yılda yıllık ortalama %7 daralma göstermiştir. En fazla ithalat yaptığımız sektörler arasından, son 5 yılda yıllık ortalama %149 büyüme ile bakır en yüksek artışı göstermiştir..

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Ticaret Müşavirinden Notlar

Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.

Ülkenin İthalat Potansiyeline Göre Ürünler

Potansiyele göre sektörler

{{sectorIndex+1 + index*6}} - {{sectorItem.sectorName}}

Sektör içinde potansiyeli en yüksek ürünler

{{countryImportPotentialList[1].gtipNumber}}
{{countryImportPotentialList[0].gtipNumber}}
{{countryImportPotentialList[2].gtipNumber}}
  • {{index + 1}}
    GTİP {{item.gtipNumber}}
    {{item.potential}}/1000
  • {{index + 6}}
    GTİP {{item.gtipNumber}}
    {{item.potential}}/1000

Potansiyel, ilgili ülkede seçilen sektörde yer alan ürünlere duyulan ihtiyacın büyüklüğünün 1000’lik skala üzerinden gösterilmesidir.

Yapay zeka teknolojisi kullanan Akıllı İhracat Robotu, ihracatçıların geçmiş verilerinden ve farklı veri kaynaklarından elde ettiği yaklaşık 10 milyon satır veriyi anlık olarak işleyerek kişiye özel hedef pazar önerisi yapmaktadır. Seçeceğiniz hedef pazarlar için dış ticaret verileri, vergi oranları, ihracat koşulları, ithalatçı listeleri gibi ihracat yol haritanızı oluşturmanıza yardımcı olacak birçok bilgiyi görüntüleyebilirsiniz.
Robota Git

İkili Anlaşmalar

İki ülke arasında yapılan ticari anlaşmalar gerek vergiler gerekse gümrük uygulamaları bakımından ihracatta büyük önem taşımaktadır. Anlaşma metinlerine detay görüntüle butonunundan ulaşabilirsiniz.

Serbest Ticaret Anlaşması
Bölgesel Ticaret Anlaşması
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
Tercihli Ticaret Anlaşması
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması

Ülkedeki Teknik Engeller

Ülkelerin farklı teknik düzenlemeleri, test ve belgelendirme işlemleri hakkında bilgi edinmek ve ihracat öncesi dönemde varsa teknik engellere yönelik önlem almak ihracatınızı geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Aşağıda teknikengel.gov.tr adresi kaynak alınarak hazırlanan bilgileri görüntüleyebilirsiniz.

Ülkedeki yetkili kurum ve kuruluşlar ile iletişim bilgileri

Irak’ta ürün güvenliği ve denetimi sistemi Merkezi Irak ve IKBY-Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında değişiklik göstermektedir. İşlenmemiş tarım ürünleri ve sağlık ürünleri dışında kalan neredeyse tüm ürünlerin, Merkezi Irak’a ithalatı konusunda teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirmesi konusunda Irak Planlama Bakanlığı’na bağlı Merkezi Irak Standardizasyon ve Kalite Kontrol İdaresi (COSQC), IKBY’ye ithalatı konusunda ise IKBY Planlama Bakanlığı’na bağlı Kürdistan Standardizasyon ve Kalite Kontrol İdaresi (KSQCA) yetkilidir.

- COSQC
- KSQCA: http://ksqca.org/

İşlenmemiş tarım ürünleri konusunda ithalat denetimi, ürün güvenliği ve teknik düzenlemelerden Merkezi Irak ve IKBY Tarım Bakanlıkları sorumludur.

- Tarım Bakanlığı: http://www.zeraa.gov.iq
- IKBY Tarım ve Su Kaynakları Bakanlığı: http://www.krg-moawr.org

Sağlık ürünleri konusunda ise Sağlık Bakanlıkları yetkilidir.

- Sağlık Bakanlığı: http://www.moh.gov.iq/
- IKBY Sağlık Bakanlığı

Ürün güvenliği denetimi genellikle belgeler üzerinden gümrük kapılarında yapılmasına rağmen, Sağlık Müdürlüklerince depolarda da inceleme yapılabilmektedir. Bununla birlikte, ürün güvenliği denetimi sistemi ve kalite altyapısının oldukça zayıf olduğu müşahede edilmektedir.

Ülkedeki ilgili mevzuat ve mevzuata ulaşılabilecek internet adresleri

Irak’ta standartlar, teknik düzenlemeler, akreditasyon, ürün güvenliği/güvenilirliği, ithalat denetimi ve piyasa gözetimi denetimi konusunda, yukarıda yer verilen web siteleri dışında aşağıdaki web sayfalarının da faydalı olabileceği değerlendirilmektedir.

- US Ministry of Trade
- US Foreign Agricultural Affairs Dept.
- TUV Rheiland: https://www.tuv.com/media/corporate/products_1/Iraq_Procedure_ICIGI_CoC_TUV_Rheinland.pdf
- Bureau Veritas: http://www.bureauveritas.com/home/worldwide-locations/middle_east/iraq/
 

Ülkeye ihracatta zorunlu belgeler
Zorunlu Belgeler ve Belgeleri Düzenleyen Kurumlar

Irak’a yapılacak ihracatta gümrük idaresinin kontrol ettiği belgeler aşağıda sıralanmıştır;
- Gümrük beyannamesi (Customs Import Declaration)
- İthalat lisansı (Import Licence)
- Ticari fatura (Commercial Invoice)
- Konşimento (Bill of Lading)
- Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin)
- Ambalaj Listesi (Packing List)
- Ürün standart dokümanları ve sertifikaları (Technical Standart/Health Certificate)
- Sevk öncesi kontrol sertifikası (Preshipment Inspection)

Irak standardizasyon ve denetim kurumlarınca, diğer ülkelerin belgelendirmeleri kabul görmemektedir. Bununla birlikte, önümüzdeki dönemde COSQC’un başlıca ihracatçı ülkelerle mutabakat zaptı imzalayarak, ilgili ülkenin muteber kurumlarının belgelendirmesinin de  kabul edilmesine yönelik çalışması bulunmaktadır. Bu minvalde, 2016 yılı içerisinde İran ile bir mutabakat zaptı imzalanmış ve belirli ürün gruplarında İran kurumlarının belgelendirmesinin kabul edileceği hüküm altına alınmıştır. Benzer bir anlaşma taslağı halihazırda COSQC ile Bakanlığımız arasında müzakere edilmektedir.

Ürün güvenliği ve kalite açısından zorunlu belgelendirme talepleri: 
Irak’ta genel ithalat uygulamalarında yer alan Sevk Öncesi Kontrol Sertifikasından farklı olarak talep edilen ürün güvenliğine yönelik belge bulunmamaktadır.

Zorunlu Belgelenmeye Tabi Ürünler

Irak’ta zorunlu belgelendirmeye tabi olan ürünlerin listesine göre, Merkezi Irak’a ihraç edilecek oyuncaklar, elektrikli ve elektronik ürünler, inşaat malzemeleri, gıda mamulleri, oto lastikleri ve yedek parçaları, kozmetik, kişisel temizlik ve hijyen ürünleri, mutfak malzemeleri, kimyasallar, tekstil ve ayakkabılar sevk öncesi incelemeye tabidir. Bahse konu ürünler için COSQC ile sözleşmesi bulunan TUV Rheiland ve Bureau Veritas firmalarının Uygunluk Belgesi düzenlemesi, analiz raporlarının da Gümrük İdaresine ibraz edilmesi gerekmektedir. IKBY ise sevk öncesi inceleme uygulamasına son vermiş olup, sınır kapısında denetim yapmaktadır.

Ülkede ürün güvenliği denetimleri
Sevk Öncesi İnceleme

2011 yılından beri bazı ürünlerin ithalatında “sevk öncesi inceleme sistemi” uygulaması yürürlükte olup, gıda ürünleri, kozmetik, kişisel temizlik, mutfak eşyaları, yapı kimyasalları, elektronik ürünler, tekstil ve ayakkabı gibi bazı ürünlerin ihracatı için Merkezi Irak’ta söz konusu uygulama zorunludur. İhracat sevkiyatı yapmadan önce ihraç edilecek ürünün uygulama kapsamında olup olmadığının öğrenilmesi yetkili gözetim şirketlerinden güncel bilgi alınması tavsiye edilir. COSQC’un Bureau Veritas ve TUV Rheiland ile 2017 yılı sonuna kadar sözleşmesi bulunmaktadır. IKBY ise 19/02/2017 tarihi itibariyle Sevk Öncesi İnceleme kuruluşları ile sözleşme yenilemeyerek mezkur uygulamaya son vermiş, laboratuvar testlerini kendi imkanlarıyla yapmaya karar vermiştir. Uygulamanın alt yapı yetersizlikleri ve akredite laboratuvar olmaması nedeniyle ihracatçılarımız açısından ciddi sorunlara, zaman kaybına ve maddi külfete yol açacağı düşünülmektedir.

İthalat Denetimi

Irak’a ihraç edilen ürünlerin ilgili güvenlik şartlarına uygunluğu genellikle ithalat aşamasında yapılmakta olup, piyasa gözetimi ve denetimi yaygın değildir. Fiziki kontroller genellikle gıda ürünleri ve inşaat malzemeleri için yapılmaktadır. Halihazırda, kuş gribi bulunduğu gerekçesiyle çok sayıda ülkeden kanatlı hayvan ve mamullerinin ithalatı yasaklandığından, tavuk ve yumurta ithalinde sıkı kontroller uygulanmaktadır. Gümrük bölgesindeki fiziki kontroller genellikle gıda ürünlerine uygulanmakta olup, özellikle son kullanma tarihi konusunda hassasiyet gösterilmektedir.

Ülke Haberleri

Yaklaşan Etkinlikler

bilgilendirme-mesaji

Yaklaşan etkinlik bulunmamaktadır.

Ticaret Müşavirliklerimiz ve Ataşeliklerimiz

BAĞDAT BÜYÜKELÇİLİĞİ Ferdi YAYLA Ticaret Müşaviri Turkish Embassy Office of the Commercial Counsellor Al Waziriya Mahalla: 301 Zukak: 5 No: 15 BAGHDAD / IRAQ
bagdat@ticaret.gov.tr
00 964 790 316 75 8100 964 780 916 69 11B.E. 0 312 218 60 10
(IP Tel) 0 312 204 80 44
MUSUL BAŞKONSOLOSLUĞU Eren ZENGİN Ticaret Ataşesi Turkish Consulate General Office of the Commercial Attache Al Hadba Mah. 104/3-4 Ninova MOSUL / IRAQ
musul@ticaret.gov.tr
00 964 770 826 5296
ERBİL BAŞKONSOLOSLUĞU Ersay CETE Gümrük Ataşesi Turkish Consulate General Office of the Commercial Attache Ster Tower No:602 Gulan Street ERBIL / IRAQ
erbil@ticaret.gov.trerbilgumruk@ticaret.gov.tr
00 964 66 224 623400 964 750 717 4345
ERBİL BAŞKONSOLOSLUĞU Kerem TUZLU Ticaret Ataşesi Turkish Consulate General Office of the Commercial Attache Ster Tower No:602 Gulan Street ERBIL / IRAQ
erbil@ticaret.gov.trerbilgumruk@ticaret.gov.tr
00 964 66 224 623400 964 750 717 4345
chatbot
HEMEN GİRİŞ YAP VE SORULARINI SOR chatbot