Irak Ülke Analizi - Kolay İhracat Platformu

Irak; siyasi, ekonomik, tarihi ve kültürel açıdan ülkemiz için son derece önemli bir ülkedir. Ülkemizin hem sınır komşusu hem de Ortadoğu’daki en büyük ticaret partneridir. Nüfusu çok genç ve nüfus artış hızı da oldukça yüksek bir ülkedir.

Bütçe gelirlerinin ağırlıklı olarak ham petrol satışına bağlı olduğu, devletin üretim tesislerinin büyük çoğunluğunu elinde tuttuğu, kamu istihdamı odaklı bir işgücü piyasasına sahip Irak’ta, petrol fiyatları ekonominin kaderini belirleyen en önemli faktördür. Irak ekonomisi esas itibariyle mal ve hizmet ithalatının yönlendirdiği bir ekonomidir.

Petrol gelirleriyle finanse edilen tüketim ve sermaye malları ithalatına olan tarihsel bağımlılık, ülkeyi son derece zayıf bir endüstriyel temelle karşı karşıya bırakmıştır. 2003'ten bu yana sermaye yoksunluğu, beyin göçü, yaygın yolsuzluk ve büyük kayıt dışılık, ülkenin iş ortamının gelişmesini engellemeye devam etmektedir.

Mevcut yasaların doğrudan yabancı sermaye çekmede yetersiz kalması, Irak Merkezi Hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasındaki anlaşmazlıklar, bankacılık sisteminin zayıf olması, ülkedeki siyasi çekişmeler, sürdürülebilir olmayan kamu harcamaları, Irak ekonomisinin barındırdığı başlıca riskler olarak sıralanabilir.

27 Ekim 2022 tarihinde Irak Temsilciler Meclisi’nden güvenoyu alarak göreve başlayan Sudani Hükümeti, ekonomik istikrarı sağlamak, ekonomik çeşitliliği artırmak için adımlar atmaktadır. Bu dönemde; Irak göreceli siyasi ve iktisadi istikrar dönemini yaşamaktadır. Irak Merkezi Hükümeti’nin, geçen iki yıllık süreçte pek çok altyapı ve üst yapı projesini hayata geçirmek amacıyla çalışmalar yürüttüğü, kamu hizmetlerini etkinleştirmek için projeleri hayata geçirdiği, ekonominin petrol dışı sektörlere genişletilmesine yönelik girişimlerinin arttığı gözlenmektedir. Irak’ta 27 yıl sonra ilk kez resmi nüfus sayımının 20-21 Kasım 2024 tarihlerinde yapılması da önemli bir gelişmedir.

Irak Merkezi Hükümeti petrol dışındaki sektörlerde imalatı geliştirmek amacıyla muhtelif ürünlerde ithalat yasağı veya ilave gümrük vergisi kararları vermektedir. Sudani Hükümeti’nin son dönemde yerli ilaç sanayi geliştirme söylemi ön plana çıkmaktadır.

Irak’ta 2025 yılı Ekim ayında yapılması planlanan genel seçimlerin yapısal reformların hayata geçirilmesinde gecikmelere neden olacağı öngörülmektedir. Bu kapsamda, yaklaşan seçimler nedeniyle hükümet harcamalarının artması ve petrol gelirlerinin sabit kalması veya düşmesiyle birlikte 2025 yılında bütçe açığının artması, 2026 yılında devam eden petrol üretim kapasitesindeki artışla bütçe açığın azalması öngörülmektedir.

Irak, Birleşmiş Milletler, Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Örgütü (OAPEC), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ, gözlemci üye) gibi önemli uluslararası kuruluşların üyesidir. Irak, Dünya Bankası 2022 yılı “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 190 ülke arasında 172. sırada yer almaktadır.

Diğer taraftan, Irak’ın 18 Temmuz 2024 tarihinde uluslararası ticaret sisteminin yasal ve kurumsal temeli olan DTÖ’ye üye olmak amacıyla 16 yıl aradan sonra müzakerelere tekrar başlaması; ülkedeki korumacı politikaların engellenmesi ve gümrük tarifelerine bir standart getirerek uluslararası ticaretin gelişmesi açısından büyük önem arz etmektedir.

Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre; Irak’ın 2023 yılındaki GSYİH 252,41 milyar Dolar; kişi başına düşen milli gelir ise 5.826 Dolardır. IMF’nin 2024 yılı tahmini verilerine göre, Irak’ın GSYİH 264,15 milyar Dolar; kişi başına düşen gelir ise 5.950 Dolardır. Bu tahmini verilere göre; Irak 196 ülke arasında 51. sırada; kişi başına düşen milli gelir açısından ise 111. sırada yer almaktadır.

Dünya Bankası 2024 yılı verilerine göre; Irak’ın 2023 yılında toplam döviz rezervi (altın dahil) 112 milyar Dolar; ülke GSYİH’sı içinde sanayi sektörünün (inşaat dahil) payı %55,6; tarımın payı ise %2,8; işsizlik oranı %15,5 seviyesindedir.

Türkiye 2023 yılında Irak’a 12,75 milyar dolarlık ihracat yaparken, Irak’tan 7,16 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. Irak’a yaptığımız ihracat 2022 yılına kıyasla %7,2 azalmıştır. 2023 yılında Irak; Almanya ve ABD’nin ardından en çok ihracat yaptığımız 3. ülke konumunu korumuştur.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Anlaşmalar ve Vergiler

Türkiye ile Irak arasında Serbest Ticaret Anlaşması veya ortak bir Gümrük Birliği bulunmadığından, Irak’a yapılan ihracatta gümrük vergisi ödenmektedir. 2023/23672 sayılı Irak Bakanlar Kurulu kararı kapsamında, 2023/23055 sayılı Karar’da değişiklik yapılarak, Irak tarafından ithal edilen ürünlere ilişkin gümrük tarifelerine ulaşmak için tıklayınız.

Bununla birlikte uygulamada; Irak Merkezi Hükümeti ile Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi arasında ortak gümrük tarifesinin uygulanmasında yaşanan ihtilaflar devam etmekte olup, bazı ürünler için İbrahim Halil/Habur sınır kapısında Irak’ın diğer gümrük kapılarından farklı gümrük vergileri uygulanabilmektedir.

Esas olarak Irak’a ithal edilmek istenen eşyalar Irak’ın bütün hudut kapılarında yeni Irak Gümrük Tarife Cetveli’ndeki 8'li sınıflamadaki pozisyonuna göre gümrük vergisine tabidir.

2019 yılında yürürlüğe konulan tarife cetvelinin ayrıntılar incelendiğinde, ürünlerin Harmonik Sistem (HS) 8'li açılımdaki GTİP’lerde tanımlandığı, ancak pek çok ürün tanımlamasının uluslararası standartlar dışında olduğu, bazı ürün tanımlarında marka isimlerine ve halk arasında kullanılan ifadelere yer verildiği görülmektedir. Her bir GTİP (8'li) itibarıyla “ürün adı/tanımlaması”, “vergi oranı”, “hesaplamaya esas alınacak ölçü birimi”, “belirlenen ölçü birimi için esas alınacak birim kıymet (referans kıymet)” belirlenmiştir.

Irak tarife cetvelindeki ürün sınıflamaları, Türk Gümrük Tarife Cetveli’ndeki 8'li ürün sınıflamasıyla birebir örtüşmemekte olup, Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde herhangi bir 8'li pozisyonda sınıflanmış bir ürünün pek çok durumda Irak Gümrük Tarife Cetveli’nde başka bir pozisyonunda sınıflandığı görülebilmektedir.

Bu itibarla Irak’ta bir ürüne tahakkuk edecek vergi miktarını belirlemek için öncelikle ihracata konu ürünün Irak Gümrük Tarife Cetvelinde hangi pozisyonda tasnif edildiğini doğru şekilde tespit etmek gerekmektedir. Irak'taki sınıflamaların teknik nitelikten ziyade günlük ticari hayatta kullanılan genel isimler ve tanımlamalarla sınıflandırıldığı görülmektedir.

GTİP tespiti yapıldıktan sonra, tahakkuk edecek verginin hesaplanmasında;

“Birim Ölçü X Birim Referans Kıymet X (Vergi oranı + İGV) = Vergi Miktarı” formülünü uygulamak gerekmektedir.

Bu çerçevede, tahakkuk edecek vergi miktarı açısından vergi oranı kadar (bazı durumlarda daha çok) “birim referans kıymet” de önem arz etmektedir. Irak’ta fatura kıymetinden bağımsız olarak gümrük vergilerinin hesaplanmasında tarife cetvelinde her ürün için belirlenmiş olan “referans birim kıymet” kullanılmaktadır.

Tanımlanmış gümrük vergisi yanında, yukarıda da bahsedildiği üzere ithal edilmek istenen eşyada “yerli imalat sanayinin korunması” kapsamında İGV söz konusu ise hesaplama sistematiği olağan vergi hesaplaması ile aynı şekildedir.

Diğer taraftan, Türkiye ile Irak arasında 17 Aralık 2020 tarihinde imzalanan ve Türkiye tarafından 27.04.2022 tarihinde onaylanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması”, Irak tarafınca henüz onaylanmamıştır. Söz konusu anlaşmanın yürürlüğe girmesi için Irak tarafının iç onay süreçlerini tamamlaması büyük önem arz etmektedir.

Irak’ta vergi yasalarının ana kaynağı 22.11.1982 tarihli ve 113 sayılı Federal Gelir Vergisi Kanunu’dur. Federal Gelir Vergisi Kanunu’na göre, kurumlar vergisi oranı %15’tir.

Irak Merkezi Hükümeti’nde şirket kurulumu veya şube tescil işlemlerini tamamlayan bir yabancı şirket, Genel Vergi Komisyonuna giderek kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeli ve her yıl Arapça ve Irak Tekdüzen Muhasebe Sistemine uygun olarak hazırlanması gereken yıllık mali tablolarını mayıs ayı sonuna kadar vergi idaresine sunmalıdır. Kurumlar vergisi, mükellefin mali tablolarına göre muhasebe kazançları üzerinden hesaplanmaktadır.

IKBY’de ise firmaların Maliye ve Ekonomi Bakanlığı Vergiler Genel Müdürlüğü’ne kaydolması zorunluluğu bulunmakta olup, IMH ile aynı şekilde 113 sayılı Federal Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergiler tahsil edilmektedir. 26/2007 sayılı Kanun (IKB) ile bölgede faaliyet gösteren firmaların karlarından %15 oranında gelir vergisi alınmakta olup, firmaların elde ettiği gelirlere ilişkin beyannamelerini her sene mart ayı içerisinde anılan kuruma sunmaları gerekmektedir.

Irak’ta çalışanların yıllık net gelirlerinin tabi olduğu vergi oranları; 250.000 dinara kadar %3, 250.001-500.000 dinar arası %5, 500.001-1.000.000 dinar arası %10, 1.000.001 dinar ve üzeri için ise %15 şeklindedir. Kişisel gelir vergisi Irak vatandaşı olup olmadığına bakılmaksızın, Irak’ta gelir elde eden tüm çalışanlara tatbik edilir. Asıl ücret dışında elde edilen diğer kazançlar da vergi matrahına dahildir.

Standartlar ve Kurallar

Irak Merkezi Hükümeti’nde kalite altyapısından sorumlu kuruluş Irak Planlama Bakanlığı’na bağlı Merkezi Standardizasyon ve Kalite Kontrol Kurumu’dur. (COSQC)
Anılan kurumun internet sitesine ulaşmak için tıklayınız.

Yerel ürünler ile gerekli görülen ithal ürünler için Irak standartlarının akreditasyonu, yayımlanması ve gözden geçirilmesi COSCQ tarafından yapılır. Kendi faaliyet alanı ile ilgili standartlara erişmek isteyen firmalar bunları belli bir bedel karşılığında COSQC’den temin etmek durumundadır.

Öte yandan, Irak’ın ithalatta ürün güvenliği tedbirlerinin önemli bir bölümünü Sevk Öncesi İnceleme (SÖİ) teşkil etmektedir. COSQC tarafından yürütülen “sevk öncesi inceleme” uygulaması, Türk firmalarını Irak’a yapacakları her sevkiyat öncesinde uygunluk belgesi almak için beklemek ve ilave maliyetlere katlanmak zorunda bırakmaktadır. COSQC, sevk öncesi inceleme kapsamında uygunluk değerlendirme ve belge düzenlenmesi hususunda B.V Bureau Veritas, Intertek, Applus ve TUV Austria, Baltic Control, TIC Quality Control, LOX Quality Control gibi firmaları yetkilendirmiştir.
IKBY’de ise; kalite kontrol ve uygunluk denetimi alanında yetkili kuruluş IKBY Planlama Bakanlığı’na bağlı olan IKBY Standartlar ve Kalite Kontrol Kurumu’dur (KSQCA). Anılan kurumun internet sitesine ulaşmak için tıklayınız. IKBY tarafından hem sınırlarda kalite kontrol ve uygunluk denetimi hem de sevk öncesinde uygunluk denetimi yapılabilmektedir.

Ülkemiz ile Irak’ın ticari geçişlere açık tek sınır kapısı olma özelliğini taşıyan İbrahim Halil Hudut Kapısı ve IKBY’nin kontrolünde olan diğer sınır kapıları ve havalimanı gümrüklerinde kalite ve kontrol alanında yetkili olan kuruluş ise New Standart Company’dir. Söz konusu şirketin internet adresine ulaşmak için tıklayınız.

Diğer taraftan SÖİ işlemleri için IKBY nezdinde yetkili olan kuruluş ise Intertek’tir. Intertek’in yaptığı işlemler IMH tarafından da tanınmaktadır. Bu nedenle ihracat işlemlerinde gerçekleştirilecek SÖİ işlemlerinde ihracatın nihai adresi ve gerçekleşme şekline bağlı olarak dikkatli olunması gerekmektedir.

Paketleme ve Etiketleme

COSQC tarafından yayımlanan son genelgeye göre; ürün paketlerindeki ifadeler ya sadece Arapça ya da Arapça ve İngilizce olmak zorundadır.

Bu kapsamda, yaygın bilimsel terimler, ölçü birimleri (örn. A, V, W, Hz) ve bazı semboller (örn. R600a) ev aletleri ve elektrikli aksesuarlar üzerinde veya ürünün dış ambalajı üzerinde yalnızca İngilizce olarak işaretlenebilir, ancak kullanım kılavuzunda bu hususlar Arapça olarak belirtilmelidir. Elektrikli ev aletlerindeki düğmeler veya (işletim paneli) düğmeleri, işlevlerini açıklayan Arapça işaretlenmelidir.

Elektronik cihazların (televizyon, buzdolabı veya benzeri herhangi bir kontrol cihazı gibi) uzaktan kumanda cihazlarındaki kontrol düğmeleri İngilizce olarak işaretlenebilir, ancak bu bilgiler cihazla birlikte verilen talimat kitapçığında Arapça olarak açıklanmalıdır.

İmalatçı ya da tedarikçi adına ya da herhangi bir bileşene atıfta bulunan tüm terimler ve bilgiler, varsa uyarılar, saklama bilgileri ya da gerekli kullanım talimatları Arapça dilinde olacaktır, ayrıca varsa isimlendirme, sınıflar, dereceler ve renkler ile son kullanma tarihi ya da üretim tarihini gösteren tüm terimler Arapça dilinde yazılacaktır.

Diğer taraftan, özellikle gıda ürünlerinde etikete büyük önem verilmekte olup, gıda ürünlerinin ambalajlarının üzerinde ürünün adı, içindekiler listesi, net ve brüt ağırlık (metrik sistem), üretici, paketleyici, dağıtıcı, ithalatçı, ihracatçı, satıcının adı ve adresi, menşei ülke, parti numarası, üretim ve son kullanma tarihi, kullanım talimatları ve ürün adedi bulunmak zorundadır. Gıda ürünlerde, paketlerin üzerinde “domuz eti” veya “domuz yağı” kullanılmadığı mutlaka belirtilmesi gerekmektedir.

Raf ömrü 1 yıl üzerinde olan malların raf ömrünün yarısını, raf ömrü 1 yıl ve daha kısa olan ürünlerin raf ömrünün üçte birini geçmiş olması durumunda ülkeye girişine izin verilmemektedir.

Irak’a gönderilen kutuların ve sandıkların üzerindeki işaretleme, çıkarılabilir etiketler şeklinde değil, mürekkep ya da boya ile yapılmalıdır. İthal edilen konserve ürünlerin üretim ve son kullanma tarihleri ambalaj üzerinde kabartmalı ya da yazılı şekilde belirtilmelidir. İlaçların muhteviyatı açıkça belirtilmelidir. Ürünlerin zararlı ya da yan etkilerini belirten ilgili etiket Arapça düzenlenmelidir.

IKBY’de ise koli ve paketlerdeki ürünlerin üzerinde İngilizce ve Kürtçe veya İngilizce ve Arapça dillerinin bulunması, malzeme ve içerik türü, üretim tarihi ve son kullanma tarihleri kolay sökülmeyecek şeklinde olması gerekmektedir. Ürün İslami olmayan ülkelerden ithal ediliyorsa, üreticinin fabrikasının (batch number), saklama sıcaklığı, adresi, adresi ve telefon numarası kazınmalı veya lazer baskı ile basılmalıdır. Söz konusu bilgilerin kolayca silinmemesine dikkat edilmelidir.

IKBY’de bir ürünün son kullanma tarihi (6) altı aydan az olduğunda üretim tarihi ve son kullanma tarihi gün, ay ve yıl olarak yazılmalıdır. Son kullanma tarihi (6) altı aydan fazla olan ürünler ay ve yıl olarak yazılır.

Pazara Giriş Yolu

Irak’ta en yaygın dağıtım kanalları toptancılık, perakendecilik, ticari acenteler ve distribütörlerdir. Irak Ticaret Bakanlığının Kamu Gıda Dağıtım Sistemi (Karne Sistemi) aracılığıyla Iraklılara sübvansiyonlu fiyatlarla temel gıda maddesini sağlamaya devam etmesi nedeniyle kamu sektörü de Irak’ın perakende sektöründe etkindir. Bununla birlikte, ekonomik büyüme ve dışa açılıma paralel olarak, özellikle Irak’ın büyük şehirlerinde, batı tarzı süpermarketler için artan bir talep vardır.

Acenteler ve distribütörler: Hem bürokratik engellerin, hem de Arapça dil engelinin aşılmasını mümkün kılan avantajlı bir yoldur. Yerel acente ve distribütörler, ihraç ürününün tanıtımında ve kamu-özel sektör iş fırsatlarının takibinde de oldukça faydalıdır. Yerel bir temsilcilik ile sözleşme akdedilmeden önce Iraklı bir avukata danışılması faydalı olacaktır.

Doğrudan satış: Karlılık oranı yüksek bir pazara giriş yolu olmakla beraber Arapça dil bilme veya tercüman kullanma zorunluğu taşımaktadır. Irak özel sektöründe devlet etkisi göz önüne alınarak pazara girişten önce devlet ile bağlar kurmak faydalı olacaktır. Tüketiciye ulaşmak için Irak’ta düzenlenen uluslararası sektörel fuarlara katılmak etkili olacaktır.

E-Ticaret: E-Ticaret pazarındaki gelirin 2024’te 1 milyar Dolara ulaşması beklenmektedir. Söz konusu gelirin, 2028’e kadar %8,9’luk bir yıllık büyüme oranı ile artması ve bunun da 2028 yılında pazar hacmini 1,4 milyar Dolara taşıması beklenmektedir.

Irak’ın e-ticareti, teknoloji altyapısı eksikliği nedeniyle gelişmekte olan bir pazardır. Irak pazarına e-ticaret yoluyla giriş yapmak, düşük giriş maliyeti ve ürünlerin Irak’a ulaşımı açısından diğer seçeneklere göre daha ulaşılabilir bir kanal olsa da, Iraklı tüketicilerin alışverişlerde nakit ödemeyi tercih etmesi nedeniyle erişim ve kapsam riski taşımaktadır.

Ayrıca, bankacılık sisteminin altyapı yetersizliği nedeniyle çevrimiçi ödeme sistemleri ve yaygın kredi kartı kullanım imkanı sunamaması, e-ticarete yönelik lojistik ve gümrük altyapısının bulunmaması, posta hizmetlerinin henüz modernize edilememesi (çevrimiçi sipariş izleme olmaması) ve e-ticaret konusunda yeterli yetişmiş insan gücü bulunmaması gibi nedenlerle Irak’ta e-ticaret platformları yaygınlaşmamıştır. Ancak, Irak Merkez Bankası’nın elektronik ödeme işlemlerini arttırmak için aldığı tedbirler, Irak’ta genç nüfusun internet kullanımının artması ve ulaştırma altyapısına yönelik projeler, büyük e-pazar yerlerinin Irak’a olan ilgisini cezbederek ticaretin içerisindeki e-ticaretin payını hızlı bir şekilde arttıracağı değerlendirilmektedir.

Ulaştırma ve Taşımacılık

Irak; nüfusu, zengin doğal kaynakları ve bulunduğu konum itibariyle Ortadoğu’daki en önemli lojistik merkezlerden biridir. Ülkenin dış ticaretinde kullandığı taşıma modlarının yüzdesel dağılımına ilişkin resmi istatistiki veri bulunmamakla beraber dış ticarette ağırlıklı olarak kara, hava ve denizyolunun kullanıldığı, demiryolu hattının ise savaşta zarar görmesi nedeniyle kullanılamadığı bilinmektedir.

Irak’ta kara yolu, en yaygın kullanılan lojistik taşımacılık modudur. 2023 yılında karayolu taşımacılığının sektördeki payı %70 olarak tahmin edilmiştir. Irak’ın toplam karayolu ağı 44.000 kilometreden fazla uzunluğa sahiptir. Karayolu taşımacılığında en önemli sorunlar altyapının yetersizliği ve güvenliktir.

Irak’ta Şikago Sözleşmesi’nden kaynaklanan tüm sivil havacılık kuralları ve faaliyetleri Irak Sivil Havacılık Kurumu tarafından yürütülmektedir. Irak’ın 6 uluslararası havalimanı bulunmaktadır. Bu havalimanları; Bağdat, Basra, Erbil, Necef, Kerkük ve Süleymaniye’dir. 2014 yılında DEAŞ işgalinde zarar gören Musul Havalimanı’nın rehabilitasyon çalışmaları devam etmektedir. Bununla beraber, IKBY bölgesinde bulunan Duhok’un havalimanı projesi için fizibilite çalışmaları sürmektedir. Hava taşımacılığı daha çok yolcu ve acil kargo taşımacılığında kullanılmaktadır.

Demiryolu ağının hatları, Irak’ın güneyinden kuzeyine uzanmaktadır. Irak, demiryolu ağının birçok hattını yenileme, geliştirme ve ek hatlar ekleyerek restore etmeye başlamıştır. Irak’ın demiryolu ağının toplam uzunluğu 2.893 kilometreye ulaşmaktadır.

Irak’ın tek deniz bağlantısı Basra Vilayeti’nin Basra Körfesi’ne açılan 58 km uzunluğundaki kıyı şerididir. Irak’ın en önemli ticari limanları Basra Vilayeti’nin sınırları dahilinde bulunan Umm Kasr ve Khor Al Zubair Limanlarıdır. Umm Kasr Limanı, günümüzde Irak’ın en önemli limanlarından biri olarak kabul edilmektedir. Irak limanlarının kapasitesinin yetersiz olduğu ve modernizasyona ihtiyaç duyulduğu bilinmektedir. Bu kapsamda Büyük Faw Limanının inşaatının tamamlanması ve mevcut ticaret limanlarının büyük tonajlı gemilerin yanaşması için modernize edilmesi için çalışmalar sürmektedir.

Büyük Faw Limanı projesiyle birlikte malın liman rıhtımlarında boşaltılmasının ardından, Irak toprakları içinde yaklaşık 1200 kilometrelik bir demiryolu veya otoyolu kullanarak Türk topraklarına ve ardından Avrupa’ya taşınması planlanmaktadır. “Kalkınma Yolu” olarak adlandırılan söz konusu proje ile kara yolunun yanı sıra saatte 140 kilometre hızla mal taşıyacak hızlı trenler için demiryolu inşasını da hedeflemektedir.

Ülkemiz ile Irak’ı hâlihazırda bağlayan üç adet karayolu geçişi ve sınır kapısı mevcuttur. Bunlardan ikisi Türkiye’de Şırnak ili ve Irak’ta Duhok Vilayeti’ne; diğeri ise Türkiye’de Hakkâri iline ve Irak’ta Erbil vilayetine bağlı bulunmaktadır. Türkiye tarafında sırasıyla Habur, Üzümlü ve Derecik sınır kapıları bulunmaktadır. Bu üç sınır kapısından yalnızca Habur Sınır kapısı ticari mahiyetteki geçişlere açık olup, diğer iki sınır kapısı yalnızca yolcu geçişlerine açıktır. Ülkemizin Irak’a ihracatının yaklaşık yüzde sekseni karayoluyla ve Habur Sınır kapısı üzerinden yapılmaktadır.

İhracatımızın büyük bir bölümünün karayolu üzerinden İbrahim Halil Sınır Kapısı ile yapılmasının temel bir sonucu olarak firmalarımızın Irak distribütörleri de çoğunlukla Zaho ve Duhok bölgelerinde bulunmaktadır. Zaho ve Duhok’ta bulunan antrepo ve depolardan IMH bölgesine ihraç ürünleri peyderpey gönderilmektedir.

Bu kapsamda Irak’ın uluslararası transit rejimlerinin uygulanmasını içeren sözleşmeleri tam anlamıyla uygulaması, IMH ve IKBY yönetimleri arasında yaşanan anlaşmazlıkların çözümü, gümrük prosedürlerinin sade, kolay ve yeknesak bir şekilde uygulanması hem lojistik sektörümüz hem de dış ticaretimiz açısından büyük önem arz etmektedir.