Japonya Ülke Analizi - Kolay İhracat Platformu

Japonya, dünyanın 4. büyük ekonomisi olan, oldukça gelişmiş ve istikrarlı bir serbest piyasa ekonomisine sahiptir. Yeni ürün ve hizmetleri erken benimseyen büyük, zengin ve yüksek eğitimli bir tüketici pazarına sahiptir. Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 29. sıradadır.

Japonya, Asya'nın Pasifik kıyısı boyunca uzanan 6.852 adadan oluşan bir ada ülkesidir. Resmi dil Japonca birçok lehçeye ayrılmıştır, en yaygın konuşulan lehçe başkentte konuşulan Tokyo lehçesidir. Ulusal para birimi Japon Yeni’dir (JPY). Japonya, parlamentonun devletin en üst organı ve hükümetin parlamentoya karşı sorumlu olduğu temsili demokrasi ile yönetilmektedir.

123,8 milyon nüfusu ile Japonya, dünyanın 12. en kalabalık ülkesidir. Yaşlı nüfus oranının en yüksek ülke olduğu Japonya’da 65 yaş ve üstü kesimin tüm nüfusa oranı %30’dur. 2023 yılı itibariyle %62,9 olan işgücüne katılım oranının yaşlı nüfusun etkisiyle 2050 yılı itibariyle %53,1’e düşeceği tahmin edilmektedir. Japonya’daki %2,6’lık işsizlik oranı, dünya ve Asya ortalamasının oldukça altındadır. 2022 yılı itibariyle işgücünün %73’ü hizmetler sektöründe ve %24’ü sanayide istihdam edilmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, Japonya’nın 2023 yılı GSYH büyüklüğü cari fiyatlarla 4,22 trilyon dolardır. 2023 yılında yıllık reel olarak %1,7 oranında büyüyen Japonya ekonomisinin, 2024 yılında %0,3 oranında büyüyeceği öngörülmektedir.

Son verilere göre Japonya ekonomisi karmaşık bir süreçten geçmektedir. 2024 yılında, nominal ekonomik büyümede politika değişiklikleri ve sürdürülebilirlik odaklı adımlar sayesinde iyileşmeler gözlemlenmektedir.

Bununla birlikte, gıda ve enerji fiyatlarında devam eden enflasyon ve dış baskılar önemli zorluklar oluşturmaya devam etmektedir. 2022 Mart ayı başında dolar karşısında değer kaybetmeye başlayan Japon yeni, 2024 temmuz ayında rekor seviye olan 161’yı geçmiştir. Japonya’daki enflasyon artışında, zayıflayan yen nedeniyle artan enerji ve petrol ile tüketim malları fiyatlarının önemli etkisi bulunmakta olup, Japonya’nın uzun vadeli tüketici talebi kaynaklı enflasyon oluşturulması yönündeki hedeflerine ulaşılamadığı görülmektedir.

Her ne kadar bahsi geçen enflasyon rakamları dünya geneli ile kıyaslandığında oldukça düşük olsa da ve son dönemde sabit ücret politikasından vazgeçilerek ücretlere önemli ölçüde zam yapılmış olsa da enflasyona alışık olmayan Japon tüketicisi için rahatsızlık oluşturduğuna ilişkin haberler basında yer almaya devam etmektedir.

Uzun vadeli yapısal sorunlar arasında yaşlanan nüfus ve zayıf iç talep, büyüme potansiyelini sınırlayan temel faktörler olarak öne çıkmaktadır. Bu zorluklara rağmen, Japonya’nın ekonomik dönüşümü, teknoloji ve finans gibi kilit sektörleri daha güçlü bir geleceğe hazırlıyor gibi görünmektedir. Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) verilerine göre, Japonya 2023 yılında toplam 720 milyar dolarlık ihracat ve 786,4 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. En yakın ticari ilişkilerini Çin, ABD ve Tayvan ile kurmuştur. Türkiye, 2023 yılında Japonya’ya 645,2 milyon dolarlık ihracat yaparken Japonya’dan 5,5 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2023 senesinde Japonya ile ikili ticaret büyüklüğümüz 6,1 milyar dolara ulaşmıştır.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Anlaşmalar ve Vergiler

Türkiye ile Japonya arasında Serbest Ticaret Anlaşması veya Gümrük Birliği bulunmadığından, Japonya’ya yapılan ihracatlar gümrük vergisine tabidir. Türkiye ile Japonya arasında “Çifte Vergilendirmeyi Önleme” ve “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması” ikili anlaşmaları yürürlüktedir.

Japonya’da uygulanan gümrük vergisi tarifesi için tıklayınız.

Japonya’da Katma Değer Vergisi (KDV) standart oranı %10’dur. Arazi satışı veya kiralanması, menkul kıymet satışı ve kamu hizmetlerinin sağlanması KDV’den muaftır.

Kurumlar Vergisi standart oranı %23,2’dir. Sermayesi 100 milyon JPY’den az olan şirketler için her yıl ilk 8 milyon JPY’e kadar olan gelirler için bu oran %15 olarak uygulanmaktadır.

Gelir Vergisi standart oranı kazanılan gelire göre %5 ile %45 arasında değişen 7 farklı oranda uygulanmaktadır.

Japonya’da uygulanan vergiler ile ilgili detaylı bilgi için tıklayınız.

Standartlar

Japon iç standartları genellikle uluslararası normlardan farklıdır. Japon Standartları Birliği (JSA), çok çeşitli iş alanlarını ve konuları kapsayan Japon endüstri standartlarından sorumludur.

JSA internet sitesi için tıklayınız.

Japon Sanayi Standartları (JIS) ve Japon Tarım Standartları (JAS), Japonya’da en yaygın olarak kullanılan iki kalite standardıdır.

JIS’ın işleyişi 1940 tarihli “Sanayide Standardizasyon Kanunu” na dayanmaktadır. JIS markası, tekstil hazır giyim, ısıtıcılar, elektrikli aletler, ayakkabılar, mutfak eşyaları, spor malzemesi, müzik aletleri gibi geniş bir ürün grubunun standart, kalite, boyut ve diğer özelliklerine uygulanmaktadır.

JIS ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız.

JAS standartları tüketicinin çıkarlarının korunması politikasının bir gereği olarak gıda ve orman ürünlerinin kalitesi ile ilgili bir işaretleme ve sıralama sistemi oluşturulmuştur. Japonya’da JAS standartlarından sorumlu otorite Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık Bakanlığı’dır (MAFF).

JAS ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız.

Yasaklar

Japonya’da karantina uygulamaları dışında ticarete yönelik resmi engeller oldukça kısıtlıdır. Yine de ülkede hem hava limanlarında hem de önemli deniz limanlarına kiralar oldukça yüksek seviyelerde seyretmekte olup, ürünlerin ülkeye giriş işlemlerinde önemli maliyet artışlarına neden olmaktadır.

Tarım, Japonya’da korunan önemli bir sektör olup, bazı tarım ürünlerinde kota uygulamaları mevcuttur. Hükümet gıda ürünlerinde dışarıya bağımlılığı azaltmaya yönelik stratejiler geliştirdiğinden bu sektörde liberalleşmenin sağlanmasının kısa ve orta vadede mümkün görülmemektedir.

Japonya gümrük internet sitesinden gümrük sistemi ve ticaret engelleri ile ilgili bilgi almak için tıklayınız.

Paketleme ve Etiketleme

Doğru paketleme ve etiketleme, Japonya'da sorunsuz bir gümrük süreci için kritik öneme sahiptir. Genellikle, ithal edilen ürünlerin çoğunun etiketlenmesi gümrükleme aşamasında değil, satış noktasında gereklidir.

Standartlaştırılmış Kalite Etiketleme Sistemi ile üretici, imalatçı ve distribütörler tüm yiyecek ve içecekleri belirlenen kalite standartlarına uygun olarak etiketlemekle yükümlü kılınmıştır. İlgili mevzuat uyarınca ihracatçı ülkedeki işletmeler veya acentelerin herhangi bir etiketleme yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Bununla birlikte işçilik, elleçleme ve depolama maliyetlerinin yüksek oluşu nedeniyle ithalatçıların etiketleme işlemleri tamamlanmış ürünleri tercih ettiği ve etiketlemenin mevzuatta olmasa bile fiilen ihracatta bir zorunluluk haline gelebildiği görülmektedir. Etiketlemelerin Japonca olması gerekmektedir. Her bir ürünün kendine özgü bir etiketlenme biçimi bulunduğu ihracatta dikkate alınması gereken diğer bir husustur.

Ülkede 1951 yılında metrik sisteme geçilmiş olmakla birlikte alan hesabında tatami veya jyo (1,6 m2) ile tsubo (3,3 m2) gibi geleneksel ölçü birimlerine de rastlanmaktadır.

Gıda maddeleri ile ilgili yasa için tıklayınız.

Tüketici ürünleri ile ilgili yasa için tıklayınız.

Pazara Giriş Yolu

Japon pazarı, iş yapma ve müşteri ilişkileri kurma yöntemleri açısından kendine özgü bir pazardır. Bu nedenle, Japon pazarına giriş stratejisine karar vermeden önce kapsamlı araştırma yapmak önemlidir.

Dağıtım kanallarında aracı firmalara sıkça rastlanmaktadır. Perakendeciler bir veya daha fazla aracı vasıtasıyla mal tedarik etmektedirler. Bazı perakendecilerin bir ana toptancı ve birkaç yan toptancı ile çalışmayı tercih ettikleri gözlenmektedir. Söz konusu tercihin Japon dağıtım sistemine özgü çeşitli uygulamalardan kaynaklandığı değerlendirilmektedir. Başlıca uygulamalara üreticilerin tavsiye niteliğinde satış liste fiyatları belirlemesi anlamına gelen “tatene” ile perakendecilerde satılamayan malların toptancıya veya üreticiye alış fiyatı üzerinden iade edilebilmesi anlamına gelen “henpin” örnek verilebilir.
Giriş yolu olarak tercih edilebilecek seçenekler:

Acenteler ve distribütörler: İthalatın önemli bölümü genel ticaret şirketleri, belirli bir sektörde uzmanlaşmış ticaret şirketleri veya acenteler/temsilciler/yerel iştirakler aracılığıyla gerçekleşmektedir. Yerel acenteler veya distribütörler kullanmak, Japonca dil engelini ve Japon kültünün farklılıklarını aşmak için etkili bir yoldur. Yerel bir acente veya distribütör ile görüşmeden önce Japon pazarı hakkında uzman bir danışmanlık alınması faydalı olacaktır.

Genel ticaret şirketleri daha çok sanayi ürünleri pazarlamasına odaklanmakta, geniş ölçekli projelerin organizasyonu ile ilgilenmekte ve pazara girişte çeşitli destekler sağlayabilmektedir. Japonya’ya yapılması planlanan sanayi ürünleri ve başlıca gıda ürünleri ihracatı öncesinde söz konusu şirketlerin Türkiye ofisleri ile temasa geçilmesinde fayda görülmektedir.

Uzmanlaşmış ticaret şirketleri kendi alanlarına giren konularda ithalat yapmakta ve satış sonrası destekler ve kullanıcının eğitilmesi gibi hizmetler de vermektedirler. İthalat acenteleri gümrük işlemlerinin yürütülmesi, lojistik çözümler ve yurtiçi dağıtım gibi konularda hizmet sunmaktadırlar. Diğer bir seçenek ise yurtdışında faaliyet gösteren Japon şirketler ile ortak teşebbüs kurulmasıdır. Daha uzun vadede Japonya ile ticaret yapmak isteyen ihracatçılar ithalat ve pazarlama faaliyetlerini yürütmek için satış bürosu veya temsilcilikler kurmaktadırlar.

Doğrudan satış: Coğrafi yakınlığa ve gümrük anlaşmasına sahip ülkeler için çekici bir seçenek olan doğrudan satış opsiyonu, beraberinde Japonca dil bilme veya tercüman kullanma gerekliliği getirmektedir. Japon pazarının tam anlamıyla kapsanması zorluk yaratsa da yapılacak ticaretten en yüksek kâr potansiyeli taşıyan yoldur. Japon pazarının AB ve ABD’ye kıyasla daha yavaş işlediği ve bağlılık ve istikrarın önemli konular olduğu göz önüne alınmalıdır.

E-ticaret: Japonya, günümüzde 117,4 milyar ABD doları gelirle e-ticaret için beşinci en büyük pazardır ve bu onu Almanya’nın önüne yerleştirir. Japonya e-ticaret pazarı %5,4’lük bir artışla 2024’te dünya çapındaki %10,1’lik büyüme oranına katkıda bulunmuştur. Tıpkı Japonya'da olduğu gibi, küresel e-ticaret satışlarının da önümüzdeki yıllarda artması beklenmektedir. 2024 ve 2028 yılları arasında yıllık %4,1’lik bir büyüme oranına sahip olan Japonya'nın, 2028 yılında 137,9 ABD dolarlık gelire ulaşacağı öngörülmektedir. Ürünlerin Japonya’ya ulaşım kolaylığı, maliyetlerin düşüklüğü ve teknolojiye yatkın tüketici kitlesi avantajları ile pazara giriş için ideal bir yoldur.