Karadağ, 2021 yılında kişi başı 20.31 Bin $ ve toplam 4.76 Milyar $ gayri safi milli hasılaya sahiptir. 2021 yılında toplam 2.94 Milyar $ ithalat ve 515.91 Milyon $ ihracat gerçekleştirmiştir.
Karadağ, 2021 yılında kişi başı 20.31 Bin $ ve toplam 4.76 Milyar $ gayri safi milli hasılaya sahiptir. 2021 yılında toplam 2.94 Milyar $ ithalat ve 515.91 Milyon $ ihracat gerçekleştirmiştir.
Bu bölüm, daha iyi bir deneyim sunabilmek için tablet, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan erişim için optimize edilmiştir. Görüntüleme yapabilmek için farklı ekran çözünürlüğüne sahip bir cihaz kullanabilir veya tarayıcı pencerenizin boyutlarını değiştirebilirsiniz.
Ülkenin ithalat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ihracat tutarları aşağıda gösterilmektedir.
Ülkenin ihracat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ithalat tutarları aşağıda gösterilmektedir.
Potansiyel, ilgili ülkede seçilen sektörde yer alan ürünlere duyulan ihtiyacın büyüklüğünün 1000’lik skala üzerinden gösterilmesidir.
İki ülke arasında yapılan ticari anlaşmalar gerek vergiler gerekse gümrük uygulamaları bakımından ihracatta büyük önem taşımaktadır. Anlaşma metinlerine detay görüntüle butonunundan ulaşabilirsiniz.
Ülkelerin farklı teknik düzenlemeleri, test ve belgelendirme işlemleri hakkında bilgi edinmek ve ihracat öncesi dönemde varsa teknik engellere yönelik önlem almak ihracatınızı geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Aşağıda teknikengel.gov.tr adresi kaynak alınarak hazırlanan bilgileri görüntüleyebilirsiniz.
Standartlar
- Karadağ Standardizasyon Enstitüsü: www.isme.me
Teknik Düzenlemeler
İlgili Bakanlıklar, farklı gıda dışı ürün gruplarından sorumludur. Ekonomi Bakanlığı, teknik düzenlemeler ile ilgili karar verme çalışmalarını koordine etmektedir.
Akreditasyon
- Karadağ Akreditasyon Kurumu: www.akreditacija.me
Piyasa Gözetim Denetimi
Karadağ’da 20 Ocak 2012 denetimlerden sorumlu Teftiş İşleri İdaresi kurulmuştur. Bu idarenin amacı; denetim kontrolü konusunda daha fazla verimlilik elde etmek, denetimde pozitif-negatif çatışmaları ve yolsuzluğu önlemek, müfettişlerin eğitimini sağlamak ve denetimlerde Bakanlıklar ve diğer kuruluşlar arasında işbirliğini geliştirmektir.
Teftiş İşleri İdaresi (www.uip.gov.me) bünyesindeki birkaç teftiş kurulu farklı ürün grupları üzerinde piyasa denetimini uygulamakta olup (Denetime tabi tutulan ürün gruplarının belirlenmesi ile ilgili Karar (“Karadağ Resmi Gazete”, no.20/15), Piyasa Gözetim ve Denetimi ise (www.ti.gov.me) tehlikeli ürünler hakkında hızlı bilgi alışverişi sistemini de temsil etmektedir.
Diğer yetkili kurumların internet siteleri şunlardır:
- Karadağ Ulaştırma ve Denizcilik Bakanlığı: www.msp.gov.me
- Karadağ İçişleri Bakanlığı: www.mup.gov.me
Teftiş İşleri İdaresi yönetiminde 1 Haziran 2012 tarihinde Bakanlıklar ve diğer kuruluşlardan oluşan 26 denetim birimi kurulmuştur. 12 denetim birimi piyasa gözetiminden sorumludur. Bunlar;
- Teftiş İşleri Müdürlüğü: http://www.uip.gov.me/
- Karadağ Standartları Enstitüsü
- Şans Oyunları Denetimi / Karadağ Teftiş İşleri İdaresi
- Kamu İhalesi Denetimi: http://www.ujn.gov.me
- Elektronik Haberleşme, Posta Aktivite ve Bilgi Toplumu Hizmetleri Denetimi / Bilgi Toplumu ve Telekomünikasyon Bakanlığı: http://www.mid.gov.me
- İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı Denetimi / Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: http://www.mrs.gov.me
- Market, Elektrik, Termo Enerji , Maden , Jeoloji ve Hidrokarbonların Denetimi / Ekonomi Bakanlığı: http://www.mek.gov.me
- Metroloji Denetimi / Metroloji Bürosu: http://www.metrologija.gov.me/
- Turizm , Çevre Koruma Alanı , Kentsel Planlama ve Denetimi / Sürdürülebilir Kalkınma ve Turizm Bakanlığı:
http://www.mrt.gov.me
- Çevre Denetimi / Çevre Koruma Ajansı: http://www.epa.org.me/
- Sağlık ve Sıhhi Denetim / Sağlık Bakanlığı: http://www.mzdravlja.gov.me/
- Tarımsal Su Yönetimi , Ormancılık , Balıkçılık ve Bitki Koruma Denetimleri / Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanlığı: http://www.minpolj.gov.me/
- Veteriner Kontrol / Veteriner İdaresi: http://www.vet.uprava.gov.me/
- Bitki sağlığı Muayene / Bitki sağlığı İdaresi: http://www.fito.gov.me/uprava
Standartlar
- Standardizasyon hakkında Mevzuat (“Karadağ Resmi Gazete”, no.13/08): www.isme.me
Teknik Düzenlemeler
- Karadağ Ekonomi Bakanlığı: www.mek.gov.me
Farklı ürün grupları için teknik düzenlemelere ilişkin bilgilere, ilgili Bakanlıkların internet sitesinden ulaşılabilmektedir.
Akreditasyon
Akreditasyon hakkında Mevzuat (“Karadağ Resmi Gazete”, no. 54/09): www.akreditacija.me
Piyasa Gözetim Denetimi
Uygunluk Değerlendirmesi ve Teknik Gereklilikler Kanunu (“Karadağ Resmi Gazete” No. 53/11), Genel Ürün Güvenliği Kanunu (“Karadağ Resmi Gazete”, No. 45/14), Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Kanun (“Karadağ Resmi Gazete”, No. 33/14).
- Teftiş İşleri Müdürlüğü: www.uip.gov.me
- Piyasa Teftişi www.ti.gov.me ve diğer sektörel Kanunlar (2 c’de Ürün Güvenliği Denetimi kısmındaki ayrıntılara bakılabilir)
Karadağ’a yapılan ihracatta Avrupa Birliği ülkeleri dışındaki ülkelerden daha fazla belge istenmektedir.
İthalat ve ihracat rejiminde bulunulan malların ithalat ve ihracat kontrol listesi (“Karadağ Resmi Gazetesi”, no.22/14) uyarınca belirlenmiştir. Kontrol listesinde bulunmayan mallar, eğer başka Kanuna göre farklı karar belirlenmediyse, serbest ihracat veya ithalat rejimindedir. Kontrol listesinde, ihracat veya ithalat iznine göre ihraç veya ithal edilen mallar “İ” ile işaretlenmişken otomatik izinler “Oİ” ile işaretlenmiştir.
İthal edilecek ürün ile ilgili kontrol listesinde yazılı olan belgelerin tamamının hazır olması ve etiketlemenin (Menşe Ülkesi, İthalatçısı, Üreticisi, Ürün Adı, İçeriği vs.) Karadağca yazılması gerekmektedir.
http://taric.carina.co.me/TariCG/public/Sections.jsp web adresinde ürünün tarife numarası girildiğinde, ilgili ürüne ait gerekli izinler ve belgeler ile ayrıntıları görülebilmektedir.
Dış Ticaret Kanununa göre (“Karadağ Resmi Gazete”, No. 28/04, 37/07), (“Karadağ Resmi Gazete” No. 73/10, 01/14, 14/14, 057/14) malın ithalatı ve ihracatına yönelik Kontrol listesi hakkında Karar kabul edilmiş olup ("Karadağ Resmi Gazete", No. 022/14, 38/15, 29/16, 62/16), izin rejimine tabi tutulan ürün listesi belirlenmiştir. Zorunlu liste, 27/03/2014 tarihli ve 28/04-37/07 sayılı Karadağ Resmi Gazetesinde yayımlanmıştır.
Karadağ Gümrük İdaresi web sayfasında (www.upravacarina.gov.me); Sağlık Kontrolü, Bitki Sağlığı Kontrolü ve Veteriner Kontrolüne tabi tutulan ürünlerin listesi, koruma altına alınan hayvan ve bitki çeşitleri ve onların ürünlerinin listesi, çift kullanımlı malların listesi, radyoaktivite kontrolüne tabi tutulan malların listesi vs. bulunmaktadır. Belirtilen listeler GTIP numarasına göre tablo şeklinde verilmiştir. Aynı zamanda tabloda Sağlık/bitki sağlığı/veteriner belgeleri hangi ürün grupları için lazım olup olmadığı ve hangi şartlar altında belgelerin alınması gerektiği belirtilmiştir.
Yabancı uygunluk değerlendirme kuruluşları tarafından verilen belgeler ve yurtdışında verilen uygunluk işaretleri kabul gören uluslararası anlaşmalara göre düzenlendiği taktirde, Karadağ’da da söz konusu belgeler/ işaretler kabul edilmektedir.
Diğer ülkeler tarafından verilen belgeler uluslararası akredite edilmiş kuruluşlardan alınmış ise kabul edilmektedir (YUGOINSPEKT, SGS vs.)
Piyasaya sürülmeden önce, ithal edilecek gıda dışı ürünlerin kontrolü gümrük yetkilisi tarafından, Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Kanun uyarınca (“Karadağ Resmi Gazete”, No. 33/14) yapılmaktadır.
Detarjan ve kozmetik ürünlerinin ithalat denetimi Sağlık Teftişi tarafından yapılmaktadır.
İç piyasada bulunan ürünlerin denetiminden sorumlu kurumlar Teftiş İşleri İdaresi, Ulaştırma ve Denizcilik Bakanlığı ve Karadağ İçişleri Bakanlığı’dır.
Denetime tabi tutulan ürün gruplarının belirlenmesi ile ilgili Karar (“Karadağ Resmi Gazete”, no.20/15) ve diğer uygun Kanunlar uyarınca, denetime tabi tutulacak ürün gruplarının listesi oluşturulmuş (düşük voltajlı elektrik ekipmanlar, makinalar, basınç altında olan ekipmanlar, inşaat ürünleri, oyuncaklar, tıbbi ürünleri vs.) ve denetimi yapan müfettişler belirlenmiştir.
Piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin ayrıntılı detaylara Teftiş İşleri İdaresi (www.uip.gov.me) ve Piyasa Teftişi (www.ti.gov.me) internet sitelerinden ulaşılabilmektedir.
Gümrük bölgesinde fiziki kontroller; organoleptik muayene, ambalaj kontrolü, numune alma ve laboratuvar analizlerini de kapsayan kontrolleri içerirmektedir. Fiziki kontroller risk analizi raporuna göre (belirlenen kriterlere göre riskin olup olmadığı ve ne ölçüde mevcut olduğunu öğrenmek amacıyla yapılan analiz) selektif olarak yapılmaktadır. Gümrük işlemlerinde (ithalat, ihracat, yeniden ihracat) malların kontrol yüzdesi % 4.63 iken Karadağ sınır kapılarını transit (geçiş) olarak kullanan malların kontrol yüzdesi % 1.32’dir. Vergilerin azatılması amacıyla tarife numarası yanlış yazılıp kötüye kullanım riski oldukça yüksek olduğu için, özel kontrol özel tüketim mallarına (excise goods) uygulanmaktadır.
Karadağ Başbakanı Duşko Markoviç'e göre, Karadağ Hükümeti, vatandaşları ve işletmeleri desteklemeyi ve dört yıllık bir dönemi kapsayan 1,22 milyar Avro değerindeki koronavirüs pandemisinin sonuçlarını hafifletmeyi amaçlayan üçüncü ekonomik önlem paketini kabul etti.
Karadağ’da doğrudan yabancı yatırımların toplam çıkışı 106,4 milyon Avro olarak gerçekleşti
Yaklaşan etkinlik bulunmamaktadır.
Ticaret Müşavirinden Notlar
Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.