Orta Asya’nın merkezinde bulunan Özbekistan, dünyanın 76. büyük ekonomisine sahiptir. 1997 yılından bu yana her yıl %4’ün üzerinde büyüme kaydeden Özbekistan ekonomisi, güçlü yatırım büyümesi, artan tarımsal üretim ve inşaat faaliyetleri ile günümüzde de gelişimini sürdürmektedir. Özbekistan, Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 69. sıradadır.
Özbekistan’ın başkenti Taşkent’tir. Resmi para birimi Özbekistan Somu’dur (UZS). Resmi dil olan Özbekçe, Orta Asya genelinde en çok konuşulan dildir. Özbekistan nüfusunun %5’ini Ruslar oluşturmakta, Sovyetler döneminden kalan etkilerin devam etmesi ile Rusça da yerel halk tarafından konuşulan diller arasındadır. Yönetim biçimi olarak başkanlık sistemi belirlenmiştir, ancak demokratik sistemi yerleştirmeye yönelik çok partili sisteme geçiş için düzenlemeler yapılmaktadır. Özbekistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) üyesidir. Bunun yanında, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ve Birleşmiş Milletler üyeliği bulunmaktadır.
34,5 milyonluk nüfusu ile Özbekistan dünyanın 38. kalabalık ülkesidir. Genç bir nüfusa sahip olan Özbekistan’da nüfusun %56’sı 25 yaş ve altıdır. İşgücüne katılım oranı %65 ve işsizlik oranı %9,5’tir. İşgücünün %46’sı hizmetler sektöründe, %29’u sanayi sektöründe ve %25’i tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre 2021 yılındaki GSYH büyüklüğü cari fiyatlarla 69,2 milyar dolardır. 2021 yılında yıllık reel olarak %7,4 oranında büyüyen Özbekistan ekonomisinin, 2022 yılında büyümesinin %3,4’e yavaşlayacağı beklenmektedir.
Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev, komşu ülkelerle ilişkileri geliştirmek ve yabancı yatırımı çekmek için adımlar atmış, Ekim 2021'de ezici bir farkla yeniden seçilmiştir. Ekonomist İstihbarat Birimi (EIU) araştırmalarına göre, Özbekistan 2020'de pandemi kaynaklı bir resesyona girmemiş ve ekonominin 2022-2026'da güçlü yatırım girişleriyle birlikte güçlü bir büyüme kaydedeceği tahmin edilmektedir. Özbekistan ekonomisinin, tahmin dönemi boyunca sağlam bir büyüme yolu izleyeceği ancak, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ve ardından gelen uluslararası yaptırımların yayılma etkilerinin bir sonucu olarak büyümenin yavaşlayabileceği öngörülmektedir. Yüksek küresel talep ve altın fiyatları ekonomiyi destekleyecek, ancak hızlanan enflasyonun tüketimi baskılayacağı beklenmektedir.
Birleşmiş Milletler (UN) Comtrade verilerine göre, Özbekistan 2021 yılında toplam 14 milyar dolarlık ihracat ve yaklaşık 23,8 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. En yakın ticari ilişkilerini Çin, Rusya, Güney Kore, Kazakistan ve Türkiye ile kurmuştur. Türkiye, 2021 yılında Özbekistan’a 1,84 milyar dolarlık ihracat yaparken Özbekistan’dan 1,8 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2021 yılında 3,6 milyar dolarlık ikili ticaret büyüklüğü ile Özbekistan, Türkiye’nin 30. büyük ticari ortağıdır. Son 5 yılda Özbekistan’a ihracatımızın ithalatımızdan daha yüksek büyüme oranına sahip olması Özbekistan’a net ihracatımızın artış trendinde olduğunun göstergesidir.
Ticaret Müşavirinden Notlar
Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.