Suudi Arabistan Ülke Analizi - Kolay İhracat Platformu

Dünyanın 19. büyük ekonomisine sahip olan Suudi Arabistan Krallığı’nın 2024 yılı GYSH büyüklüğü cari fiyatlarla 1,1 trilyon dolardır. BM, OPEC, Körfez İşbirliği Konseyi üyesi olan ülkenin yönetim şekli teokratik mutlak monarşidir. Suudi Arabistan ekonomisi diğer bölge ülkeleri gibi ağırlıklı olarak ham petrol üretimine dayanmaktadır. Türkiye’nin bölgede önemli bir ticaret ortağı olan Suudi Arabistan ile 2016 yılında iki ülke arasındaki koordinasyon düzeyini artırmayı, stratejik işbirliğini güçlendirmeyi, dostluk bağlarını pekiştirmeyi, halklar arasındaki bağları sağlamlaştırmayı amaçlayan Suudi-Türk Koordinasyon Konseyi kurulmuştur. Suudi Arabistan, Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 63. sırada yer almaktadır.

Suudi Arabistan günlük 9,5 milyon varil civarlarında üretim kapasitesi ile ABD ve Rusya ile birlikte dünyanın en büyük üç petrol üreticisinden birisidir. 2014 yılından bu yana petrol fiyatlarındaki yüksek dalgalanmalar göz önüne alındığında, ülke GSYH’sinin yaklaşık yarısını sadece petrol gelirleri oluşturmaktadır. Ülke ekonomisinin petrole bu denli bağlı olmasından dolayı söz konusu ağırlığın azaltılması devletin en önemli öncelikleri arasında yer almaktadır.

Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre ülkenin 33,5 milyonluk nüfusu içerisinde işgücüne katılım oranı %66,6 iken işsizlik oranı yaklaşık %4’tür. 2023 yılında yıllık reel olarak %0,8 daralan Suudi Arabistan ekonomisinin, 2024 yılında %1,5 oranında büyüyeceği öngörülmektedir.

Ekonomist İstihbarat Birimi (EIU) araştırmacılarının belirttiği üzere, Kral Salman bin Abdulaziz Al Saud ‘le Veliaht Prens Muhammed bin Selman el-Suud önderliğinde ilerleyen reform süreci kapsamında Suudi Arabistan modernleşme ve ekonomiyi çeşitlendirme hedeflerini içeren kapsamlı Vizyon 2030 planını uygulamaya devam etmektedir.

Hükümet, Kamu Yatırım Fonu’nun (PIF) hızla büyüyen varlıklarını Vizyon 2030 projelerine yönlendirmeyi ve turizm ile yenilenebilir enerji gibi kilit sektörlerde özel sektör katılımını teşvik etmeyi sürdürmeyi planlamaktadır. Ayrıca, 2025-2028 döneminde hidrokarbon üretiminin istikrarlı artışı ve turizm, imalat ile lojistik gibi petrol dışı sektörlerin yükselen katkıları, ekonomik faaliyetin güçlü bir şekilde sürmesini destekleyeceği beklenmektedir.

Hükümetin, altyapıya yatırım yapmak için egemen fonu olan Kamu Yatırım Fonu'nu kullanmaya devam etmesi ve bu kapsamda imalat, turizm, madencilik ve yenilenebilir enerji alanlarında özel sektör yatırımlarını teşvik edecektir. Ancak, daha görkemli resmi planlardan bazılarının küçültülebileceği de yine analist tahminleri arasında yer bulmaktadır.

Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) verilerine göre, Suudi Arabistan 2023 yılında toplam 298 milyar dolarlık ihracat ve 153 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. En yakın ticari ilişkilerini Çin, Hindistan, Japonya ve ABD ile kurmaktadır. Türkiye, 2023 yılında Suudi Arabistan’a 2,6 milyar dolarlık ihracat yaparken Suudi Arabistan’dan 3 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2023 yılında Suudi Arabistan ile ikili ticaret büyüklüğümüz 5,6 milyar dolara ulaşmıştır.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

2019-2023 yılları arasında Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracat hacmi yıllık ortalama %5,6 daralmıştır Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracatında en büyük ihracat yapılan kalemler, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, halılar ve yer kaplamaları, mobilyalar, elektrikli makina ve cihazlar ve demir veya çelikten eşyalardır. Bu sektörlerden mekanik cihazlar ve aletler hariç diğer tüm sektörler son 5 yılda daralma göstermektedir. Geçen yıl Suudi Arabistan’a ihracatımızda 278 milyon doların üzerindeki hacmi ile en büyük kalemimiz olan makine ve parçalar son 5 yılda %8,8 oranında büyümüştür.

İki ülke arasındaki ticarette, Suudi Arabistan’ın Türkiye’den ithalatında daha çok son kullanıcıya yönelik yatırım ve tüketim mallarının ağırlıklı olduğu, Türkiye’ye ihracatta ise üretimi yakından ilgilendiren ara mallarının ağırlıkta olduğu dikkat çekmektedir.

Ekonomide petrol gelirlerinin göreli ağırlığının azaltılması ve üretimde çeşitliliğin sağlanması adına Krallık “2030 Vizyonu” ve “2020 Ulusal Değişim Programı” açıklamıştır. Bu stratejiler ile özel sektörün büyümesi teşvik edilecek, ülkenin sermaye piyasaları derinleştirilecek ve geliştirilecek, yenilenebilir enerji sektörü inşa edilecek, bilgi ve iletişim teknolojileri ile madencilik sektörleri geliştirilecek, toplu taşıma ve demiryolu ağının inşası hızlandırılacaktır. Türkiye’de bu alanlarda üretim ve hizmet sağlayan firmalar için birçok iş birliği fırsatları bulunmaktadır.

Türkiye’nin Suudi Arabistan’dan en çok ithalat yaptığı sektör plastik ve mamullerdir. İthalatın %60’lık payını oluşturan plastik ve mamulleri son 5 yılda %15 artış göstermiştir. Türkiye’nin Suudi Arabistan’dan ithal ettiği diğer ürünler ise organik kimyasallar, mineral yağlar ve yakıtlar, kauçuk ve kauçuktan eşyalardır. Mineral yağlar ve yakıtlar son 5 yılda %193 oran ile en çok büyümeyi gösteren sektörlerden biridir.

Türkiye ile Suudi Arabistan’ın da üyesi olduğu Körfez İşbirliği Konseyi arasında serbest ticaret anlaşması müzakereleri halen etkin şekilde sürdürülmektedir.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle