Tanzanya

Tanzanya

En büyük ithalatçı 2023
En büyük ithalatçı 2023
Çin Halk Cumhuriyeti 12.47Milyar
Dolar
En büyük ihracatçı 2023
En büyük ihracatçı 2023
Hindistan 4.66Milyar
Dolar
Türkiye’nin ithalatı
952.02 Milyon $
2019
103.46 Milyon $
2023
Türkiye’nin ihracatı
7.23 Milyar $
2019
564.59 Milyon $
2023

Genel Görünüm

Dünyanın 74. ve Afrika’nın 10. büyük ekonomisi olan Tanzanya, ülkemiz ihracatı için potansiyel içeren ve büyüyen bir pazardır. Tanzanya aynı zamanda deniz ticareti sayesinde komşusu olduğu ve kara ile çevrili olan Uganda, Kongo, Zambiya, Ruanda ve Brundi’ye yapılacak ticaret için stratejik bir geçit pazarıdır. Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 141. sıradadır.

Doğu Afrika’da bulunan Tanzanya bir üniter cumhuriyet olup, yirmi altı adet mikoa adı verilen bölgeden oluşmaktadır. Ülkenin başkenti Dodoma’dır, eski başkent Darüsselam ise ticaretin ve denizyolu ulaşımının en yoğun olduğu kenttir. Ülkenin diğer önemli şehirleri olan Arusha ile Zanzibar turizm, Mwanza ise madencilik yönünden önemli şehirlerdir. Resmi para birimi Tazanya Şilini’dir (TZS). Çok dilli bir ülke olan Tanzanya’da Swahili ve İngilizce resmi dillerdir.

Tanzanya, 59,7 milyonluk nüfusu ile dünyanın en kalabalık 24. ülkesidir. Nüfusun yaklaşık üçte birinin şehirlerde yaşadığı tahmin edilmektedir. 2021 yılında işgücüne katılım oranı %84,5 ve işsizlik oranı %2,6’dır. İşgücünün %27’si hizmetler sektöründe, %7’si sanayide ve %66’sı tarımda istihdam edilmektedir. Tanzanya’nın 2021 yılındaki GSYH büyüklüğü cari fiyatlarla 70,2 milyar dolardır. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, 2021 yılında yıllık reel olarak %4,9 büyüyen Tanzanya ekonomisinin, 2022 yılında büyümesinin %4,8 olacağı öngörülmektedir.

Eski başkan yardımcısı ve iktidar partisi Chama Cha Mapinduzi'nin bir üyesi olan Samia Suluhu Hassan, selefi John Magufuli'nin Mart 2021'de ölümünün ardından cumhurbaşkanı olarak yemin etmiştir. 2022-2026'daki ekonomik büyümenin, hizmetler ve endüstrinin temel itici güçler olmasıyla canlı ve geniş tabanlı olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Uganda ile sınır ötesi bir petrol projesinin gecikmelerden sonra ilerleyeceği beklenmektedir. EIU, ekonominin 2021'de, öncelikle altın madenciliği ve sokağa çıkma yasağı olmamasıyla desteklenen hızlı bir şekilde büyüdüğünü tahmin etmektedir; 2022-26'da ekonomik büyüme gücünü koruyacaktır. Madencilik sektörünün genişlemesi, ticaret ve kamu-altyapı yatırımları büyümeyi yönlendirecektir. Büyük ölçekli altyapı projeleri arasında önerilen bir Uganda-Tanzanya petrol boru hattı özellikle reel GSYH büyümesini destekleyecektir.

Birleşmiş Milletler (UN) Comtrade verilerine göre Türkiye, 2021 yılında Tanzanya’ya 253,9 milyon dolarlık ihracat yaparken Tanzanya’dan 24,6 milyon dolarlık ithalat yapmıştır. 2021 yılında 293 milyon dolarlık ikili ticaret büyüklüğümüz ile Tanzanya ticaretimizin sınırlı kaldığı bir ülke konumundadır. 

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Ticari Cazibe Faktörleri

İş yapma kolaylığındaki durumu-2023
1 / 5
Lojistik performansı-2023
0 / 5
Mal ve hizmet ithalatı büyüme (yıllık)-2023
2.3%
Vizesiz Geçiş
Mal ithalatı-2023
45.35 Milyar $
Bir iş kurmak için gereken süre-2023
29.5 gün
Enflasyon (yıllık)-2023
3.8%
Gayri safi yurtiçi hasıla-2023
79.15 Milyar $
GSYİH büyüme (yıllık)-2023
5.19%-2023
Kişi başına düşen brüt milli gelir, PPP (cari uluslararası dolar)-2023
3.90 Bin $
Mal ve hizmet ithalatı (%GSYİH)-2023
19.97%
Mal ihracatı-2023
21.82 Milyar $
Mal ve hizmet ihracatı büyüme (yıllık)-2023
17.4%
Hava Taşımacılığı, navlun (milyon ton-km)-2023
4.36
Konteynır Liman Trafiği (TEU: 20 fit eşdeğer birim)-2023
700.00 Bin
Tarımsal Katma Değer (% GSYİH)-2023
23.72%
Endüstriyel Katma Değer (% GSYİH)-2023
27.75%
Hizmet Katma Değer (% GSYİH)-2023
28.92%
Mal ve Hizmet İhracatı (%GSYİH)-2023
17.8%
Toplam Nüfus-2023
67.43 Milyon
Doğrudan Yabancı Yatırım, net girişler (% GSYİH)-2023
1.69%
Mal ticareti (% GSYİH)-2023
26.67%
Resmi döviz kuru (1 USD karşılığı yerel para birimi)-2023
2,297.76
Sevkiyat noktasından yükleme limanına ortlama teslim süresi-2023
4.0 gün
Teslim limanından alıcıya ortalama teslim süresi-2023
4.0 gün
Bu veriler worldbank ve comtrade veri kaynaklarından alınmıştır.

Dış Ticaret Deseni

Ülkenin İthalatı Ülkenin İhracatı
bilgilendirme-mesaji

Bu bölüm, daha iyi bir deneyim sunabilmek için tablet, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan erişim için optimize edilmiştir. Görüntüleme yapabilmek için farklı ekran çözünürlüğüne sahip bir cihaz kullanabilir veya tarayıcı pencerenizin boyutlarını değiştirebilirsiniz.

Ülkenin ithalat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ihracat tutarları aşağıda gösterilmektedir.

20192020202120222023

Ülkenin ihracat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ithalat tutarları aşağıda gösterilmektedir.

20192020202120222023
Yukarıdaki grafik Comtrade veri kaynağından ilgili ülkenin raporladığı veriler baz alınarak oluşturulmuştur. İlk on ülke içerisinde payı %1'den küçük olan ülkeler gösterilmemektedir.
GTİP kodunuzu girerek ürünün bu ülkedeki dış ticaret verilerini, rakip ülkelerin pazar payını, vergi oranlarını, ihracat koşullarını ve potansiyel ithalatçılarını görüntüleyebilirsiniz.

Sektörler ve Fırsatlar

Tarım, madencilik ve turizm Tanzanya’da öne çıkan sektörlerdir. İhracatın %40’ını oluşturan ve ülkedeki istihdamın üçte ikisini sağlayan tarım sektöründe üretilen başlıca ürünler kahve, çay, pamuk, kaju fıstığı, tütün, karanfil, mısır, buğday, muz ve sebzelerdir. Ülkenin bir diğer önemli sektörü olan madencilikte başlıca ürünler toplam ihracatın yaklaşık %33’ünü oluşturan altın ile elmasın yanı sıra tanzanit, uranyum ve kömürdür.

 

Ülkede hizmetler sektörü son yıllarda hızla gelişmiş olup, hâlihazırda GSYH’nin yarısını oluşturmaktadır. Hizmetler sektöründeki büyüme büyük ölçüde turizm, telekomünikasyon ve finans sektöründe yaşanan gelişmeler ve devletin bankacılık alanındaki yatırımları sayesinde gelişen özel sektör aktivitesinden kaynaklanmaktadır.

Türkiye’nin Tanzanya’ya ihracatı yıldan yıla dalgalanmalar gösteren bir yapıdadır. Türkiye’nin Tanzanya’ya en fazla ihracat yaptığı sektörler makine ve mekanik parçalar, demir-çelik ürünleri, binek araçlar ve ses kaydedici ve TV parçalarıdır. Son 5 yılda her birinde artış meydana gelen bu sektörler arasından en yüksek artışı yıllık ortalama %44 büyüme ile demir-çelik ürünleri göstermiştir. Demir-çelik ürünlerinin ardından, aynı dönemde yıllık ortalama %38 büyüme kaydeden ses kaydedici ve TV parçalarıdır ürün grubu gelmektedir.

Tanzanya’da büyük miktarda ve ticari olarak kullanılabilir maden kaynakları mevcuttur. Son yıllarda ülkede önemli miktarda nikel yatakları bulunmuş ve araştırmalarda büyük miktarda platinyum yatakları olabileceği tespit edilmiştir. Tanzanya’da yapılan araştırmalar neticesinde büyük miktarda doğal gaz bulunmuş ve ülkede önemli miktarda petrol bulunduğu kanaatine varılmıştır. Türkiye’nin Tanzanya’da bulunan maden kaynakları için yapılacak olan arama ve çıkarma projeleri için iş birlikleri kurması, potansiyel ihtiva eden yatırımlar olarak ön plana çıkmaktadır.

Türkiye’nin Tanzanya’dan en fazla ithalat yaptığı sektörler tütün ve tütün yerine geçen maddeler, gemiler ve tekneler, inciler ve değerli taşlar, kahve ve preparasyonları ve elektrikli ürünlerdir. Son 5 yılda, tütün ürünleri ve deniz taşıtları hariç her biri artış gösteren bu sektörler arasından yıllık ortalama %52,9 büyüme ile kahve ve kahve preparatları en yüksek artışı göstermiştir. Son 3 yılda %352 ve %445 büyüme gösteren sırasıyla elektrikli ürünler ve inciler ve değerli taşlar ithalatı son 3 yılda yeni başlayan ve 2021 yılında Türkiye’nin Tanzanya’dan ithalatında ilk 5’e giren ürünlerdir.

Daha Fazla Görüntüle Daha Az Görüntüle

Ticaret Müşavirinden Notlar

Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.

Ülkenin İthalat Potansiyeline Göre Ürünler

Potansiyele göre sektörler

{{sectorIndex+1 + index*6}} - {{sectorItem.sectorName}}

Sektör içinde potansiyeli en yüksek ürünler

Potansiyel, ilgili ülkede seçilen sektörde yer alan ürünlere duyulan ihtiyacın büyüklüğünün 1000’lik skala üzerinden gösterilmesidir.

Yapay zeka teknolojisi kullanan Akıllı İhracat Robotu, ihracatçıların geçmiş verilerinden ve farklı veri kaynaklarından elde ettiği yaklaşık 10 milyon satır veriyi anlık olarak işleyerek kişiye özel hedef pazar önerisi yapmaktadır. Seçeceğiniz hedef pazarlar için dış ticaret verileri, vergi oranları, ihracat koşulları, ithalatçı listeleri gibi ihracat yol haritanızı oluşturmanıza yardımcı olacak birçok bilgiyi görüntüleyebilirsiniz.
Robota Git

İkili Anlaşmalar

İki ülke arasında yapılan ticari anlaşmalar gerek vergiler gerekse gümrük uygulamaları bakımından ihracatta büyük önem taşımaktadır. Anlaşma metinlerine detay görüntüle butonunundan ulaşabilirsiniz.

Serbest Ticaret Anlaşması
Bölgesel Ticaret Anlaşması
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması
Tercihli Ticaret Anlaşması
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması

Ülkedeki Teknik Engeller

Ülkelerin farklı teknik düzenlemeleri, test ve belgelendirme işlemleri hakkında bilgi edinmek ve ihracat öncesi dönemde varsa teknik engellere yönelik önlem almak ihracatınızı geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Aşağıda teknikengel.gov.tr adresi kaynak alınarak hazırlanan bilgileri görüntüleyebilirsiniz.

Ülkedeki yetkili kurum ve kuruluşlar ile iletişim bilgileri

- Tarım, Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı Tarım Bölümü: http://www.kilimo.go.tz/index.php/en 
- The Goverment Chemist Laboratory Agency: https://gcla.go.tz/ 
- The Tanzania Food and Drugs Authority: www.tfda.or.tz/ 
- Tarım, Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı (Hayvancılık Bölümü): http://www.mifugouvuvi.go.tz/
- Tanzania Bureau of Standards (SGS)

Ülkeye ihracatta zorunlu belgeler
Zorunlu Belgeler ve Belgeleri Düzenleyen Kurumlar


- “Ministry of Agriculture, Livestock and Fisheries” Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesi (IPPC) ve Bitki Sağlığı Tedbirlerine Yönelik Uluslararası Standartların kapsamına giren eşyanın denetiminden sorumludur.

Bitki sağlığı denetimleri ile ilgili olarak, ithalatçı tarafından, sevkiyat öncesinde Bitki Sağlığı Hizmetleri birimine müracat formu ile (PQS  1) başvurulur. Sorumlu müdür tarafından gerekli işlemleri tesis etmek üzere, bitki sağlığı denetmeni atanır. Bitki sağlığı denetmeni ithal edilecek  eşyanın “Importation Order Book”ta yer alıp yer almadığına bakar. Eğer söz konusu eşyanın ithalatı düzenlenmişse, firmaya (PQS 2) belgesi düzenler bu belge ile birlikte gerekli ödemeyi yapmasını talimatlandırır. Denetim sırasında herhangi bir aykırılık belirlenmezse bu  sertifika  düzenlenir.

İstenen belgeler:
1- Bitki İthal İzni
2- FA0, 1990, 1995 ICPM 2005 Phytosanitary (Bitki Sağlığı) İthalat Düzenlemelerinde yer alan ürünlerin ithali için istenen belgeler 
3-Muayene Sertifikaları (Fumigasyon, Isı Muayenesi, Tohum İlaçlama Muayenesi)
4-Bitki Sağlığı Sertifikası (Taşınan eşya incelenip, bitki sağlığı önlemleri ile uyumlu olduğu tespit edildikten sonra verilen sertifika 
5-Bitki ithal izni koşullarında yer alması halinde, eşyanın genetiğinin değiştirilmediğine dair sertifika
6-Konşimento 
7-Çeki Listesi 
8-Fatura

http://www.fifaandflowtrading.co.tz/uploads/LIST_OF_CHEMICALS_WHICH_REQUIRES_CHEMICAL_IMPORTATION_PERMIT_FROM_GCLA.pdf internet adresinde tadat olunan kimyasalların ithalatı için Endüstriyel ve Tüketici Kimyasalları Yasası’nın 3 üncü maddesine göre, Goverment Chemist Laboratory Agency’den ithalat izninin alınması gerekmektedir. Bu kimyasalların aynı zamanda Gıda Tanzanya Gıda ve İlaç Otoritesinin, Tarım ve Gıda Güvenliği Bakanlığı’nın, Maden ve Enerji Bakanlığı’nın görev alanına girmesi halinde, ayrıca buralardan da izin alınması gerekmektedir. 50 Dolarlık kayıt ücretine ilaveten, İthal edilen ürünün FOB değerinin %0,5’i kadar muayene ücreti alınmaktadır.

- Tanzanya Gıda ve İlaç Otoritesi, gıda, ilaç, bitkisel ilaç, kosmetik ve tıbbi cihazların güvenliğini, etkisini, kalitesini kontrol  etmekten  sorumlu kurumdur. Tanzanya’da ilaçlar, paketlenmemiş gıdalar, kozmetik ürünleri, bitkisel ilaçlar, tıbbi cihazlar ve gıda tamamlayıcıları pazara girmeden   önce Tanzanya Gıda ve İlaç Otoritesi tarafından onaylanmak zorundadır.

İthalatçı firmalar, TFDA’nın alanına giren ürünleri ithal etmek istedikleri vakit; proforma faturayı, ithalat izni formunu, çeki listesini, Türkiye’den alınan analiz sertifikası ile sağlık sertifikalarını, konşimentoyu sunmak zorundadır. Başvuru formu, sistemde iki iş günü içerisinde değerlendirilmektedir. Sistem TFDA denetiminin yapılabilmesi için ithalatçıya fatura oluşturur. İthalatçı faturada yazılı meblağı ödediği vakit, kargonun gelmesini müteakip TFDA denetmenleri evrak kontrolü ve fiziki kontrol yapar. Kargo içeriği eşya ve dökümanlarda herhangi bir sorunun bulunmaması halinde eşyanın ithalatına izin verilir. İlaçta proforma faturanın %2’si, Gıda’da %0,75’i, Kozmetik Ürünlerinde %1’i, Tıbbi Cihazlarda %1’i, Medikal Cihazlarda ise %1’i ve de sevkiyat başına 50.000 Şilin ödenmesi gerekir.

- Canlı hayvan ve hayvansal gıdaların ithalatında Tarım, Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı’ndan izin alınması gerekmekte, bunun için de öncelikle Türkiye’den sağlık sertifikası ve eğer canlı hayvan ihraç edilecekse taşıma izninin alınması gerekmektedir.

Zorunlu Belgelenmeye Tabi Ürünler

Canlı hayvan ve hayvansal gıdaların ithalatında Tarım, Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı’ndan izin alınması gerekmekte, bunun için de öncelikle Türkiye’den sağlık sertifikası ve eğer canlı hayvan ihraç edilecekse taşıma izninin alınması gerekmektedir.

Tarım, Hayvancılık ve Balıkçılık Bakanlığı’nın tarifesi aşağıdaki gibidir:
- Küçükbaş hayvanlar: İthal ürün başına 5000 Şilin
- Büyükbaş Hayvanlar: İthal ürün başına 20.000 Şilin
- Sürüngenler: İthal ürün başına 10.000 Şilin
- Civciv:    İthal ürün başına 50 Şilin
- Et, süt: İthal ürünün kilosu başına 100 şilin
- Deri: Ton başına 30.000 Şilin

Ülkede ürün güvenliği denetimleri
Ülkede Ürünlerin Güvenliğinin Tespiti Amacıyla Kullanılan Sistemler ve Sorumlu Kuruluşlar

Tanzan'ya Standartlar Bürosu (TBS), 1 Ocak 2012 tarihinden geçerli olmak üzere bir Sevkiyet Öncesi Uygunluk Onayı (PVoC) programı hayata geçirmek üzere SGS'yi görevlendirmiştir.

Sevk Öncesi İnceleme

PVoC programı çerçevesinde, Tanzanya'ya ithal edilecek, mevzuatla düzenlenen bütün ürünler tedarikte bulunan ülkede denetimden ve testten geçecek ve bu malların ilgili ulusal standartların ya da kabul edilmiş denk standartların ve teknik mevzuatların şartlarını karşıladığını kanıtlamak üzere bir Uygunluk Belgesi (CoC) verilmektedir. Uygunluk Belgesi, gümrük işlemleri için zorunludur.

Tanzanya Standartlar Bürosu, ülkeyi, tüketicileri ve yerel üreticileri aşağıda sayılanlara karşı korumak üzere ürün uygunluğu değerlendirme programını benimsemiştir:
- Halk sağlığını, güvenliğini veya çevreyi riske sokabilecek standart altı ürünler 
- Sahte veya güvenli olmayan ürünler
- Kabul edilmiş standartlara uymayan ithal ürünlerden kaynaklanan haksız rekabet

Bu program çerçevesinde denetlenen ürünler şunlardır: 
- Oyuncaklar ve çocuk bakım ürünleri
- Elektrikli ve elektronik ürünler 
- Otomotiv ürünleri
- Kimyasal ürünler ve evde kullanılan ürünler (mobilya, kağıt ürünleri) 
- Mekanik malzemeler ve gaz araçları
- Gıda ve tarım ürünleri 
- Seçili güvenlik ekipmanları 
- Kullanılmış ürünler

Koşullara bağlı olarak PVoC  belgelendirmesine giden üç olası yöntem vardır. Bu koşullarından bazıları şunlardır: Ürün türü, türdeşliği, sevkiyat  sıklığı ve üreticinin kalite yönetim sistemi.

- Yöntem A : tescil edilmemiş ürünler için (hassas ürünlerin kayıtlı olmayan üreticileri ya da tedarikçileri). Ürünler, ilgili standartlara, gerekli şartlara ya da üreticinin teknik şartnamesine uygunluğu kanıtlamak üzere fiziki olarak denetlenmeli ve test edilmelidir.
- Yöntem B : tescilli mal üreticileri ya da tedarikçileri için. Bu, makul ve istikrarlı kalite seviyesine sahip ürünlerin PVoC aracısına tescil ettirilmesi suretiyle hızlı bir belgelendirme süreci sağlar. Ürün Tescili, sık sık türdeş ürünler sevk eden ihracatçılara tavsiye edilir.
- Yöntem C : lisanslı ürünler. Bu yöntem, yalnızca üretim/imalat süreçlerinde bir kalite yönetim sisteminin varlığını kanıtlayabilen üreticilere açıktır. Bu yöntem, herhangi bir kalite yönetim sisteminin denetlenmesini ve yetkili bir PVoC aracısından ürünler için lisans alınmasını içerir. Bu yöntem, son derece sıklıkla veya yüksek miktarda mal sevkiyatı yapan üreticilere tavsiye edilir.

SGS denetimine tabi ürünlerin listesi internet sitesinde yer almaktadır.

Listenin genişliğinden de anlaşılacağı üzere, SGS denetimine tabi olmayan ürün sayısı çok azdır. Bu listede yer alan ürünlerden SGS denetimine tabi olmayan istisnai ürünler ise şunlardır:
1. Kişisel ürünler
2. Ham maddeler (Tanzanya Endüstri Konfederasyonundan yazı alınmalıdır.) 
3. Sermaye Malları ( Tanzanya Yatırım Merkezi'nden yazı alınmalıdır.)
4. Madencilik, Maden Arama Ekipmanları (Madencilik ile ilgili lisans ve izinlerin alınması gerekir) 
5. Hükümet yatırım mallları (İlgili kurumdan yazı alınması gerekir)
6. Bağış malları (Bağış sertifikasının sunulması gerekir) 7-5000 doların altındaki mallar
İstisnalardan yararlanmanın şartlarına http://www.tbs.go.tz/images/uploads/EXEMPTIONS_UNDER_THE_PVoC_PROGRAMME.pdf internet adresinden erişilebilir.
 

Ülke Haberleri

bilgilendirme-mesaji

İlgili haber bulunmamaktadır.

Yaklaşan Etkinlikler

bilgilendirme-mesaji

Yaklaşan etkinlik bulunmamaktadır.

Ticaret Müşavirliklerimiz ve Ataşeliklerimiz

DARÜSSELAM BÜYÜKELÇİLİĞİ Onur BİLGEN Ticaret Müşaviri Turkish Embassy Office of the Commercial Counsellor Toure Drive 8, Oysterbay, P.O.Box:21761, DAR es SALAAM / TANZANIA
darusselam@ticaret.gov.tr
00 255 22 292 34 13