Moldova, 2021 yılında kişi başı 13.51 Bin $ ve toplam 11.91 Milyar $ gayri safi milli hasılaya sahiptir. 2021 yılında toplam 7.17 Milyar $ ithalat ve 3.14 Milyar $ ihracat gerçekleştirmiştir.
Moldova, 2021 yılında kişi başı 13.51 Bin $ ve toplam 11.91 Milyar $ gayri safi milli hasılaya sahiptir. 2021 yılında toplam 7.17 Milyar $ ithalat ve 3.14 Milyar $ ihracat gerçekleştirmiştir.
Bu bölüm, daha iyi bir deneyim sunabilmek için tablet, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan erişim için optimize edilmiştir. Görüntüleme yapabilmek için farklı ekran çözünürlüğüne sahip bir cihaz kullanabilir veya tarayıcı pencerenizin boyutlarını değiştirebilirsiniz.
Ülkenin ithalat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ihracat tutarları aşağıda gösterilmektedir.
Ülkenin ihracat yaptığı ilk 10 ülke ve bu ülkenin sektör bazında ithalat tutarları aşağıda gösterilmektedir.
Potansiyel, ilgili ülkede seçilen sektörde yer alan ürünlere duyulan ihtiyacın büyüklüğünün 1000’lik skala üzerinden gösterilmesidir.
İki ülke arasında yapılan ticari anlaşmalar gerek vergiler gerekse gümrük uygulamaları bakımından ihracatta büyük önem taşımaktadır. Anlaşma metinlerine detay görüntüle butonunundan ulaşabilirsiniz.
Ülkelerin farklı teknik düzenlemeleri, test ve belgelendirme işlemleri hakkında bilgi edinmek ve ihracat öncesi dönemde varsa teknik engellere yönelik önlem almak ihracatınızı geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Aşağıda teknikengel.gov.tr adresi kaynak alınarak hazırlanan bilgileri görüntüleyebilirsiniz.
Standartlar
- Moldova Ulusal Standardizasyon Enstitüsü (Institutul de Standardizare din Moldova): www.standard.md
- Moldova Ulusal Metroloji Enstitüsü (Institutul Național de Metrologie): www.metrologie.md
Teknik Düzenlemeler
- Moldova Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı (Ministerul Economiei al Republicii Moldov: www.mec.gov.md
- Moldova Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı (Ministerul Afacerilor Interne al Republicii Moldova): www.mai.gov.md
- Moldova Cumhuriyeti Bölgesel Kalkınma ve İnşaat Bakanlığı (Ministerul Dezvoltării Regionale și Construcțiilor al Republicii Moldova)
- Moldova Cumhuriyeti Ulaştırma ve Yol Altyapısı Bakanlığı
(Ministerul Transporturilor și Infrastructurii Drumurilor al Republicii Moldova)
- Moldova Cumhuriyeti Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Bakanlığı (Ministerul Tehnologiei Informației și Comunicațiilor al Republicii Moldova)
- Moldova Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı (Ministerul Mediului al Republicii Moldova): www.mediu.gov.md
- Moldova Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (Ministerul Sănătății al Republicii Moldova): www.ms.gov.md
- Moldova Cumhuriyeti Tarım ve Gıda Sanayi Bakanlığı
(Ministerul Agriculturii şi Industriei Alimentare al Republicii Moldova)
Akreditasyon
- Moldova Ulusal Akreditasyon Merkezi (Centrul Național de Acreditare – MOLDAC): www.acreditare.md
Ürün Güvenliği
Tüketiciyi Koruma Ajansı (Agenţia pentru Protecţia Consumatorilor): www.consumator.gov.md
- Ulusal Gıda Güvenliği Ajansı (Agenția Națională pentru Siguranța Alimentelor (ANSA)): www.ansa.gov.md
- İlaç ve Tıbbi Cihaz Ajansı (Agenția Medicamentului și Dispozitivelor Medicale)
- Tehlikeli Endüstriyel Maddelerin Teknik Denetiminden Sorumluğu Devlet Başmüfettişliği (Inspectoratul Principal de Stat pentru Supravegherea Tehnica a Obiectelor Industriale Periculoase)
- Sivil Savunma ve Acil Durumlar Müdürlüğü (Serviciul Protecţiei Civile şi Situaţiilor Excepţionale): www.dse.md
- Devlet İnşaat Müfettişliği (Inspecţia de Stat în Construcţii): www.isc.gov.md
- Moldova Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (Agenţia Naţională pentru Reglementare în Energetică a Republicii Moldova): www.anre.md
Kamu Sağlığı Devlet Gözetim İdaresi (Centrul Național de Sănătate Publică)
- Alkol Ürünleri Gözetimi Devlet Müfettişliği (Inspectoratul de Stat pentru Supravegherea Productiei Alcoolice): www.isspa.gov.md
İthalat Denetimi
- Moldova Gümrük İdaresi: www.customs.gov.md
- Ulusal Gıda Güvenliği Ajansı (Agenția Națională pentru Siguranța Alimentelor (ANSA)): www.ansa.gov.md
Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Teknik düzenlemelere ilişkin piyasa gözetim denetimi ile ürün güvenliği/güvenilirliği denetimi aynı kurumlar tarafından yapılmaktadır.
Standartlar
Moldova’da söz konusu konulardaki mevzuata kurumların internet sayfalarında mevzuat bölümlerinde ulaşılması mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Hükûmet Kararları ile belirlenen teknik düzenlemelere www.legis.md internet adresinden ulaşmak mümkün bulunmaktadır.
Moldova Cumhuriyeti’nde, zorunlu belgelendirmeye tabi olan ürünlere ilişkin resmi olarak onaylanmış bir liste bulunmamaktadır.
Ürünler için zorunlu olan belgeler ve uygunluk değerlendirmesi prosedürleri, bu ürünlere ilişkin normatif düzenlemeler ile belirlenmektedir. (teknik düzenlemeler Hükûmet Kararları ile belirlenmektedir.)
Moldova standartlarına göre üretilen ürünlerde üretim yerinde veya pazara sunulmadan önce üretici veya üretici yetkili temsilcisi tarafından SM (Moldova Standartı) işareti uygulanmaktadır.
SM işareti olmayan ürünler için akredite edilmiş makamlarca düzenlenen uygunluk belgesi alınması gerekmektedir.
CE işareti olan ürünler Moldova standartlarına uygun üretilmiş ürün olarak kabul edilmekte ve tekrar ürün uygunluğunu ispatlamaya gerek duyulmamaktadır.
İthal edilen birincil tarımsal ürünlerde, tarımsal gıda ürünlerin zorunlu olarak ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş bitki sağlık belgeleri, yaş meyve ve sebzelerde ise bunun yanı sıra pestisit kalıntıları ve nitrat içeriği açısından güvenilir/zararsız olduğunu gösteren, sertifika ya da resmi belgenin olması gerekmektedir.
Canlı hayvan ithalatında Moldova makamlarından hayvan sağlığı belgesinin alınması gerekmektedir. Hayvansal ürünler ve sakatatları, reprodüksiyon malzemeleri ve kuluçka yumurtaları, hayvan yemi ve katkılarına ilişkin sağlık belgesinin alınması için ihracatçı ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenen deneyim raporunun ibraz edilmesi gerekmektedir.
Moldova’ya etil alkol ve alkollü ürünlerin ithalatında zorunlu olarak ihracatçı ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenen kalite ve uygunluk belgelerinin olması gerekmektedir.
Talep edilen belgeleri düzenleyen kuruluşlar:
- Uygunluk Belgesi: Uygulamalı Metroloji ve Belgelendirme Merkezi (Centrul de Metrologie Aplicată și Certificare)
- Bitki ve Sağlık Belgeleri: Ulusal Gıda Güvenliği Ajansı (Agenția Națională pentru Siguranța Alimentelor (ANSA)
Alçak Gerilim Ekipmanları, Basınçlı Ekipmanlar, Oyuncaklar, Yapı Malzemeleri, Elektromanyetik Uyumluluk, Sanayi Makinaları, Kişisel Koruyucu Donanımlar, Otomatik Olmayan Tartı Aletleri, Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar, Gaz Yakan Cihazlar, Sıcak Su Kazanları, Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcılar, Tıbbi Cihazlar, Muhtemel Patlayıcı Ortamlar, Gezi Tekneleri, Asansörler, Soğutma Ekipmanları, Basınçlı Ekipmanlar, In Vitro Tıbbi Tanı Cihazları, Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları, Ambalaj Ürünleri ve Atıkları, İnsan Taşımak Üzere Tasarımlanan Kablolu Taşıma Tesisatı, Trans-Avrupa Yüksek Hızlı Demiryolları Sistemiyle İşbirliği İçinde Çalışabilirliği, Gemi Teçhizatı, Basınç Altındaki Taşınabilir Teçhizatlar, Bina Dışında Kullanılan Teçhizatın Çevreye Gürültü Seviyesi Değerlendirilmesi, Trans-Avrupa Konvansiyonel Demiryolları Sistemiyle İşbirliği İçinde Çalışabilirliği, Ölçü Aletleri, Havai Fişek Ürünleri, Enerji Etiketlemesi, Birincil Tarımsal Ürünler, Tarımsal Gıda Ürünleri, Hayvan Yemi.
CE işareti olan ürünler Moldova standartlarına uygun üretilmiş ürün olarak kabul edilmekte ve tekrar ürün uygunluğunu ispatlamaya gerek duyulmamaktadır.
Moldova’da genel olarak bitki, bitkisel ürünler ve canlı hayvanlara ilişkin ürün güvenliği denetimi ithalat sırasında yapılmaktadır. Söz konusu denetimden sorumlu kurum Moldova Gıda Sağlığı Ajansı’dır.
Moldova’da genel olarak kullanılan yöntem piyasa gözetimi ve denetimi yöntemidir. Bu alanda sorumlu kurum ve kuruluşlarla ilgili detaylı bilgi www.teknikengel.gov.tr/#/ulke/moldova sayfasında yer almaktadır.
Moldova’dan yapılan ihracatın % 90’ı ve Moldova’ya yapılan ithalatın % 60’ı, zorunlu olan fatura, nakliye belgesi (konşimento) ve izin belgesi (belirli ürün grupları için) eşliğinde gümrük beyannamesi sunularak fiziksel kontrole tabi olmayacak şekilde yeşil hat üzerinden gerçekleştirilmektedir. Böylece, Gümrük İdareleri tarafından ancak, risk analizi sonucunda, beyan edilen bilgi ve belgelerin teyit edilmesine ihtiyaç duyulduğu zaman ilave belge talep edilebilmektedir.
Diğer taraftan, Moldova’da gıda güvenliği, hayvan ve bitki sağlığı, tohum denetimi, birincil ürünler, gıda ürünleri ve hayvan yemi kalitesinden sorumlu kurum Ulusal Gıda Güvenliği Ajansı’dır.
Zirai karantinaya tabi olan bitki, bitkisel ürünler ve alakalı ürünlerin ithalatı genel olarak ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca her parti için düzenlenen bitki sağlığı sertifikasına istinaden bitki ithalat izni alınarak gerçekleştirilmektedir. Bazı ürünlerin ithalatına ise ancak menşei ülke üretim yerinde sağlık incelemesinin yapılması müteakip izin verilmektedir.
Diğer taraftan, yaş meyve ve sebzeler ürünlerin ithalatında, bitki sağlığı sertifikasının yanında, ürünlerin pestisit kalıntıları ve nitrat içeriği açısından güvenilir/zararsız olduğunu gösteren sertifika ya da resmi belgenin olması gerekmektedir.
Söz konusu ürünlerin denetimi ithalat aşamasında gümrük kapılarında Ajans’ın temsilciliklerinde gerçekleştirilmektedir.
Gümrük kapılarında kontrol sonucunun olumlu çıkması durumunda, ithal edilen ürünler için bitki sağlık belgesi düzenlenip bunların ülkeye girmesine izin verilmektedir.
Moldova’ya ithal edilen canlı hayvanların ülkeye girişi ise ancak 30 güne kadar sürebilecek zorunlu karantinada yine Ulusal Gıda Güvenliği Ajansı tarafından gerekli kontrole tabi tutulduktan sonra mümkün olmaktadır.
Moldova Dışişleri ve Avrupa Entegrasyonu Bakanı Aureliu Ciocoi, Türkiye'nin Moldova için güvenilir bir ortak olduğunu belirterek, ülkesinde yaklaşan parlamento seçimlerinden sonra da durumun değişmeyeceğini dile getirdi.
Moldova Leyi, 13-19 Temmuz 2020 haftası içinde Moldova’nın en önemli ticaret ortaklarının milli paralarından oluşan IVM-10 döviz sepetine karşı değer kazanmaya devam etmiştir.
Karadeniz İşbirliği Örgütü, halen Karadeniz havzasında ekonomik iş birliği anlayışını destekleyen en eski, en katılımcı ve en olgun bölgesel hükumetler arası bir kurum konumunda.
DEİK Başkanı Olpak, "Bulunduğumuz yıl içinde Moldova ile karşılıklı ticaret hacmimiz artarak yaklaşık 500 milyon doları geride bıraktı. Ancak arasında serbest ticaret anlaşması olan iki dost ülke için bunu yeterli bulmuyorum." dedi.
Yaklaşan etkinlik bulunmamaktadır.
Ticaret Müşavirinden Notlar
Ticaret Müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatınızı doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara bu bölümde ulaşabilirsiniz.